Polskie Termopile: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
uzupełnienie, drobne redakcyjne
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Poprawiam linki wewnętrzne oraz wykonuję drobne zmiany typograficzne i techniczne.
Linia 1:
[[Plik:Wegrow.jpg|thumb|300px|Bitwa pod Węgrowem]]
'''Polskie Termopile''' – termin publicystyczny, używany na określenie kilku bitew z [[historia Polski|historii Polski]], na wzór starożytnej [[Bitwa pod Termopilami (480 p.n.e.)|bitwy pod Termopilami]]. Wspólnymi cechami wszystkich tych starć, które upodabniają je do desperackiej obrony [[Sparta]]n przez [[Starożytny Iran|Persami]] w wąwozie termopilskim, jest rażąca dysproporcja sił na korzyść strony atakującej, a także odważna postawa obrońców, walczących do wyczerpania zapasów i nawet za cenę śmierci większości oddziału.
 
Określenia ''polskie Termopile'' jako pierwszy użył francuski poeta [[August Barbier]] w wierszu ''[[s:Atak pod Węgrowem (fragment)|Atak pod Węgrowem]]'' z 1863 r. Natchnieniem była bitwa pod Węgrowem stoczona w trakcie powstania styczniowego. Poeta porównał atak polskich [[kosynierzy|kosynierów]] na rosyjskie armaty do heroicznych walk starożytnych [[Sparta]]n. Wkrótce określenie to przylgnęło na trwałe do boju powstańców; porównania tego starcia do bitwy pod Termopilami znalazły się także w wierszach ''[[s:Vanitas|Vanitas]]'' [[Cyprian Kamil Norwid|Cypriana Kamila Norwida]] i ''[[s:Bój pod Węgrowem|Bój pod Węgrowem]]'' [[Maria Konopnicka|Marii Konopnickiej]]. Z czasem zaczęto tak określać również inne bitwy.
Linia 10:
* '''[[Bitwa pod Węgrowem]]''' (3 lutego 1863 r.) – bitwa stoczona w trakcie [[powstanie styczniowe|powstania styczniowego]] w otoczonej przez rosyjskie wojska wsi [[Węgrów]]. Liczący ok. 1 tys. ludzi oddział kosynierów kontratakował w kierunku rosyjskiej artylerii, wybił obsługę dział i zmusił do odwrotu wrogą piechotę za cenę dużych strat własnych.
* '''[[Bitwa pod Zadwórzem]]''' (17 sierpnia 1920 r.) – bitwa stoczona w trakcie [[wojna polsko-bolszewicka|wojny polsko-bolszewickiej]] we wsi [[Zadwórze (Ukraina)|Zadwórze]], gdzie batalion polskich wojsk, złożony z ochotników spośród [[Orlęta Lwowskie|lwowskiej młodzieży]], zagrodził drogę na [[Lwów]] oddziałom 1 Armii Konnej Siemiona Budionnego. Z 330 polskich żołnierzy poległo 318, kilkunastu rannych dostało się do niewoli. Dowódca batalionu kpt. [[Bolesław Zajączkowski]], popełnił z kilkoma żołnierzami samobójstwo. Zwłoki pięciu oficerów, które udało się zidentyfikować, pochowano na [[Cmentarz Obrońców Lwowa|cmentarzu Orląt]] we Lwowie; pozostali spoczęli na miejscu swej bohaterskiej śmierci, gdzie został usypany [[kurhan]] i umieszczona tablica pamiątkowa z napisem: ''Orlętom, poległym w dniu 17 sierpnia 1920 r. w walkach o całość ziem kresowych''.
* '''[[Bitwa pod Dytiatynem]]''' (16 września 1920 r.) – bitwa stoczona w trakcie [[Wojnawojna polsko-bolszewicka|wojny polsko-bolszewickiej]], gdzie poddziały [[13 Pułk Piechoty (II RP)|13 pułku piechoty]] i dwie baterie [[8 Brygada Artylerii (II RP)|8 Brygady Artylerii]] liczące łącznie ok. 600 żołnierzy powstrzymywały przez cały dzień natarcie bolszewickiej piechoty i konnicy w sile ok. 2 tys. ludzi na wzgórzu 385 pod wsią [[Dytiatyn]]. Pod koniec starcia na miejscu pozostał już tyko jeden pluton piechoty z 13 pułku i resztki artylerii pod dowództwem kpt. Adama Zająca, które broniły się do ostatniego człowieka. Bohaterka postawa obrońców pozwoliła dać czas na przegrupowanie oddziałom polsko-ukraińskich w okolicach [[Halicz (miasto)|Halicza]], które bez osłony 13 PP pod Dytiatynem zostałyby najpewniej zaatakowane od flanki i unicestwione.
* '''[[Obrona Wizny]]''' (7–10 września 1939 r.) – bitwa stoczona w trakcie [[kampania wrześniowa|wojny obronnej 1939 r.]] Przeciw 42 200 żołnierzom niemieckim walczyło 720 Polaków pod dowództwem kpt. [[Władysław Raginis|Władysława Raginisa]]. Niemcy dysponowali 350 czołgami, 457 moździerzami, działami i granatnikami, mieli też wsparcie powietrzne 600 samolotów Luftwaffe – na jednego Polaka przypadło więc w przybliżeniu sześćdziesięciu Niemców. Tylko kilkudziesięciu polskich żołnierzy dostało się w niewolę niemiecką. Reszta zginęła walcząc do końca, dowódca dopełnił złożonej wcześniej przysięgi, że żywy nie odda bronionych pozycji. Po wyczerpaniu amunicji i wydaniu rozkazu kapitulacji ostatnim ocalałym podwładnym, sam pozostał na stanowisku dowodzenia i popełnił samobójstwo rozrywając się granatem.
 
== Bibliografia ==
=== Literatura ===
* {{cytuj książkę | nazwisko = Nicieja | imię = Stanisław | autor link = Stanisław Nicieja | tytuł = Zadwórze – Polskie Termopile | wydawca = Śródmiejski Ośrodek Kultury Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich | miejsce = Kraków | rok = 2000}}
* Wiktorzak A., ''Wizna – Polskie Termopile'', Głos Weterana, nr 9, 1997.