Fantastyka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne |
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Poprawiam linki wewnętrzne oraz wykonuję drobne zmiany typograficzne i techniczne. |
||
Linia 7:
Fantastyka szczególnie ważną rolę pełniła w okresie [[romantyzm]]u ([[E.T.A. Hoffmann]] i [[Edgar Allan Poe]]). W XX w. można zaobserwować szczególny rozwój [[Fantastyka naukowa|fantastyki naukowej]] oraz [[fantasy]].
== Podstawowe sposoby interpretacji terminu
„Fantastykoznawstwo” jako jedna z najmłodszych gałęzi współczesnej teorii literatury nie stworzyło dotychczas ogólnie zaakceptowanej i satysfakcjonującej większość badaczy metodologii badań i terminologii, które pozwoliłyby w sposób jasny i wiarygodny określić istotę i granice fantastycznych światów przedstawionych. Można wyłonić trzy podstawowe sposoby interpretacji terminu „fantastyka”. Najbardziej rozpowszechnione jest uznanie fantastyki za specyficzny typ twórczości, kreujący odmienny od realnego świat przedstawiony (np. [[Umberto Eco|U. Eco]], A. Niewiadowski, A. Smuszkiewicz, J. Brandis, T. Czernyszowa i inni).<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Tekstowe światy fantastyki |data = 2017 |isbn = 978-83-7657-261-1 |s = 11}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Umberto Eco |tytuł = Nauka i fantastyka |data = }}</ref>
Fantastyka może też być pojmowana jako ponadrodzajowy, ponadgatunkowy i ponadczasowy wyznacznik dzieła literackiego. Większość badaczy genealogii literatury fantastycznej uznaje za najstarszą odmianę fantastyki [[mit pierwobytny]] i baśń ludową, podkreślając jedność wszystkich fantastycznych światów przedstawionych niezależnie od rodzaju występujących w nich elementów fantastycznych (np. [[Stanisław Lem|S. Lem]], R. Handke, K. Amis, J. Kagarlickij itd.).<ref>{{Cytuj |autor = Stanisław Lem |tytuł = Fantastyka i futurologia |data = 1973 |wolumin = I |s = 158-165}}</ref> Niekiedy fantastyka rozumiana jest bardzo wąsko, jako cecha charakterystyczna jednego gatunku literackiego. Tego typu poglądy prezentuje w pracy ''Od baśni do „science fiction”'' Roger Callois.<ref>{{Cytuj |autor = R. Caillois |tytuł = Od baśni do „science
== Podział fantastyki ==
Linia 19:
* '''[[horror]]''' (cechą spajającą jest obecność istoty, zdarzenia lub jakiejkolwiek innej formy zagrożenia życia bohatera, innych postaci, lub nawet całej ludzkości, przy czym zagrożenie to, z punktu widzenia rzeczywistości, musi być nierealne).
Można jednak wyróżnić też inne podgatunki. Bardzo często wyróżniane jest [[weird fiction]], jako dzieła na pograniczu fantastyki naukowej, fantasy oraz [[Realizm magiczny|realizmu magicznego]]. [[Stanisław Lem]] uznawał jednak, że istotą tego nurtu jest przełamanie ustalonego porządku poprzez wtargnięcie elementów, które do tego porządku nie przystają<ref>{{Cytuj |tytuł = Jak definiować fantastykę? |czasopismo = CarpeNoctem.pl |data = 2011-08-02 |data dostępu = 2018-05-03 |url = http://carpenoctem.pl/teksty/jak-definiowac-fantastyke/http://carpenoctem.pl/teksty/jak-definiowac-fantastyke/ |język = pl
Należy pamiętać, że każdy z wymienionych nurtów ma swoje liczne podgatunki, dzięki czemu możemy wyróżnić między innymi [[low fantasy]], [[urban fantasy]], czy [[Space opera|space operę]]. Obecnie wszystkie nurty wzajemnie się przenikają.
| |||