PDP-11: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
WP:SK popr
Linia 1:
[[Plik:Pdp-11-40.jpg|mały|250px|<center>PDP-11, Minikomputer DEC PDP-11/40</center>]]
'''PDP-11''' to historyczna seria [[Architektura 16-bitowa|16-bitowych]] [[minikomputer]]ów sprzedawanych przez firmę [[Digital Equipment Corporation]] od roku 1970<ref>Bell, Gordon & Strecker, Bill. [http://research.microsoft.com/users/GBell/Digital/Bell_Strecker_What_we%20_learned_fm_PDP-11c%207511.pdf What We Learned From the PDP-11]. (1975). p139. Accessed [[September 10]], [[2008]].</ref><ref name="16-bit Timeline">[http://research.microsoft.com/~gbell/digital/timeline/16-bit.htm 16-bit Timeline]. Accessed [[September 10]], [[2008]].</ref> aż do lat 90.<ref name="16-bit Timeline" />. Jakkolwiek nie był oficjalnie określany mianem następcy Digitala [[PDP-8]] w ramach serii [[Programmed Data Processor|PDP]] (obie linie produktów współistniały na rynku ponad 10 lat), PDP-11 zastąpił PDP-8 w wielu zastosowaniach związanych z [[Obliczenia czasu rzeczywistego|obliczeniami czasu rzeczywistego]]. Komputer posiadałmiał wiele cech innowacyjnych i był łatwiejszy w [[Programowanie komputerów|programowaniu]] od swojego poprzednika. Był lubiany przez programistów i został zastąpiony dopiero przez [[VAX|VAX-11]] – [[Architektura 32-bitowa|32-bitowe]] rozwinięcie PDP-11. Ostatecznie (jak inne minikomputery) został wyparty z rynku przez [[komputer osobisty|komputery osobiste]], takie jak [[IBM PC]] i [[Apple II]], oraz [[stacja robocza|stacje robocze]], w tym te wytwarzane przez [[Sun Microsystems|Sun]]. Przez dekady PDP-11 był najmniejszym komputerem obsługującym system operacyjny [[Unix]]. Pierwszym modelem, który oficjalnie potrafił to robić był PDP-11/20, stworzony w 1970 roku<ref>{{Cytuj|url = https://archive.org/stream/byte-magazine-1983-10/1983_10_BYTE_08-10_UNIX#page/n133/mode/2up|tytuł = Byte Magazine Volume 08 Number 10 – UNIX|opublikowany = archive.org|data dostępu = 2016-02-07}}</ref>. Łącznie sprzedano ponad 600 tysięcy egzemplarzy<ref name="16-bit Timeline" />.
 
== Najważniejsze modele serii<ref name="16-bit Timeline" /> ==
'''PDP-11''' to historyczna seria [[Architektura 16-bitowa|16-bitowych]] [[minikomputer]]ów sprzedawanych przez firmę [[Digital Equipment Corporation]] od roku 1970<ref>Bell, Gordon & Strecker, Bill. [http://research.microsoft.com/users/GBell/Digital/Bell_Strecker_What_we%20_learned_fm_PDP-11c%207511.pdf What We Learned From the PDP-11]. (1975). p139. Accessed [[September 10]], [[2008]].</ref><ref name="16-bit Timeline">[http://research.microsoft.com/~gbell/digital/timeline/16-bit.htm 16-bit Timeline]. Accessed [[September 10]], [[2008]].</ref> aż do lat 90.<ref name="16-bit Timeline" />. Jakkolwiek nie był oficjalnie określany mianem następcy Digitala [[PDP-8]] w ramach serii [[Programmed Data Processor|PDP]] (obie linie produktów współistniały na rynku ponad 10 lat), PDP-11 zastąpił PDP-8 w wielu zastosowaniach związanych z [[Obliczenia czasu rzeczywistego|obliczeniami czasu rzeczywistego]]. Komputer posiadał wiele cech innowacyjnych i był łatwiejszy w [[Programowanie komputerów|programowaniu]] od swojego poprzednika. Był lubiany przez programistów i został zastąpiony dopiero przez [[VAX|VAX-11]] – [[Architektura 32-bitowa|32-bitowe]] rozwinięcie PDP-11. Ostatecznie (jak inne minikomputery) został wyparty z rynku przez [[komputer osobisty|komputery osobiste]], takie jak [[IBM PC]] i [[Apple II]], oraz [[stacja robocza|stacje robocze]], w tym te wytwarzane przez [[Sun Microsystems|Sun]]. Przez dekady PDP-11 był najmniejszym komputerem obsługującym system operacyjny [[Unix]]. Pierwszym modelem, który oficjalnie potrafił to robić był PDP-11/20, stworzony w 1970 roku<ref>{{Cytuj|url = https://archive.org/stream/byte-magazine-1983-10/1983_10_BYTE_08-10_UNIX#page/n133/mode/2up|tytuł = Byte Magazine Volume 08 Number 10 – UNIX|opublikowany = archive.org|data dostępu = 2016-02-07}}</ref>. Łącznie sprzedano ponad 600 tysięcy egzemplarzy<ref name="16-bit Timeline" />.
 
== Najważniejsze modele serii<ref name="16-bit Timeline" /> ==
[[Plik:Digital PDP11-IMG 1498.jpg|mały|Przedni panel komputera PDP-11/20]]
Najważniejsze modele serii<ref name="16-bit Timeline" />:
'''PDP-11/20''' (1970) – pierwszy minikomputer łączący wszystkie podzespoły systemu: [[procesor]], [[Pamięć operacyjna|pamięć]] i [[Urządzenie peryferyjne|urządzenia peryferyjne]] za pomocą jednej dwukierunkowej i asynchronicznej [[Szyna danych|szyny]] o nazwie UNIBUS. Pozwala ona szybkim urządzeniom peryferyjnym na wymianę danych bez pośredniego buforowania w pamięci.
 
'''PDP-11/45''' (1971) – przeznaczony dla szerokiej grupy użytkowników o zróżnicowanych wymaganiach. Dzięki mechanizmowi zarządzania pamięcipamięcą, może ona być rozszerzona do pojemności 128 KBkB. Komputer posiadamiał rozbudowany procesor zmiennopozycyjny w porównaniu do swoich poprzedników.
 
'''PDP-11/40''' (1972) – posiadamiał dwukrotnie większą moc obliczeniową niż PDP-11/20. PosiadaModuł opcjonalnyzmiennoprzecinkowy modułbył zmiennoprzecinkowyinstalowany opcjonalnie, co pozwalało znacząco obniżyć cenę w porównaniu z modelem PDP-11/20.
 
'''PDP-11/05''' i '''PDP-11/10''' (1972) – komputery te posiadajązbudowane identycznyw oparciu o ten sam model procesora. PDP-11/05 był produkowany fabrycznie, podczas gdy PDP-11/10 był projektowany i produkowany specjalnie dla klienta końcowego. Jako pierwsze z serii PDP-11 posiadałymiały czteropoziomowy [[Przerwanie|system przerwań]] oraz wiele [[Akumulator (informatyka)|akumulatorów]].
 
'''PDP-11/05''' i '''PDP-11/10''' (1972) – komputery te posiadają identyczny model procesora. PDP-11/05 był produkowany fabrycznie, podczas gdy PDP-11/10 był projektowany i produkowany specjalnie dla klienta końcowego. Jako pierwsze z serii PDP-11 posiadały czteropoziomowy [[Przerwanie|system przerwań]] oraz wiele [[Akumulator (informatyka)|akumulatorów]].
[[Plik:PDP-11-M7270.jpg|mały|Moduł LSI-11/2]]
'''LSI-11''' (1975) – moduł będący w pełni funkcjonalnym komputerem., Przeznaczonybył przeznaczony głównie dla producentów sprzętu. Na jego płycie głównej znajdował się procesor, pamięć oraz porty wejścia/wyjścia<ref>{{Cytuj|url = http://simh.trailing-edge.com/semi/lsi11.html|tytuł = LSI-11|opublikowany = simh.trailing-edge.com|data dostępu = 2016-02-07}}</ref>.
 
[[Plik:Pdp11-70.jpg|mały|PDP-11/70]]
'''PDP-11/70''' (1975) – komputer o wysokiej wydajności, charakteryzujący się szybkością działania oraz dużą przepustowością danych. Dzięki temu wykorzystywany był w olbrzymich i skomplikowanych aplikacjach. Jest to pierwszy komputer z serii PDP-11 posiadającyw którym użyto [[Pamięć podręczna|pamięć podręczną]].
 
[[Plik:PDP-11-34 front panel.jpg|mały|PDP-11/34]]
'''PDP-11/34''' (1975) – komputer o znacznie zmniejszonych wymiarach względem swoich poprzedników (dzięki czemu odniósł sukcesusukces). Obudowa jak na tamte czasy była tak mała, że elementy procesora znajdowały się na dwóch [[Obwód drukowany|płytkach drukowanych]]. Komputer posiadama przestrzeń pozwalającą na łatwą rozbudowę systemu.
 
'''PDP-11/60''' (1977) – komputer posiadający zestawmiał funkcjonalności spotykanyspotykane w ówczesnych czasach tylko w dużych i drogich komputerach. Zbudowany na sprawdzonej architekturze UNIBUS. PosiadaMiał panel sterowania użytkownika, wcześniej nie występujący w konstrukcjach firmy DEC. Komputer wyposażony jest w pamięć podręczną.
 
'''PDP-11/23''' (1979) – komputer stworzony z myślą o uzupełnieniu luki cenowej i wydajnościowej pomiędzy mało wydajnym PDP-11/03, a wysoko wydajnym PDP-11/34.
 
'''PDP-11/44''' (1979) – posiadamiał możliwość rozszerzenia pamięci do 1 MB.
 
'''PDP-11/24''' (1981) – komputer czwartej generacji stworzony z myślą o zajęciu większej części rynku przez DEC. PosiadaMa wysoką kompatybilność z zewnętrznymi urządzeniami. Wyposażony jest w 1 MB pamięci oraz oparty jest na architekturze UNIBUS.
 
'''PDP-11/83''' (1985) – wyposażony w procesor o wysokiej wydajności KDJ11-BF oraz szynę Private Memory Interconnect pozwalającą na szybki transfer danych.
Linia 34 ⟶ 37:
 
=== [[Dalekopis]]y i [[Drukarka|drukarki]] ===
* '''ASR33''' – pierwszy dalekopis posiadający tylko duże litery. Wydajność przetwarzania tekstu wynosi 10 znaków na sekundę, a transfer 110 bps., Posiadamiał możliwość zamontowania taśmy perforowanej.
* '''ASR38''' – model ASR33 z obsługą dużych i małych liter.
* '''LA30 DECwriter''' – drukarka o wydajności przetwarzania tekstu 30 znaków na sekundę.
* '''LA36 DecWriter II''' – drukarka, której wydajność przetwarzania tekstu wynosi 30 znaków na sekundę, a transfer 300 bps. Sprzedawane byłabyły dwa modele., Jedenjeden działa tylko w trybie odbioru, a drugi w trybie odbioru i nadawania danych.
* '''LA100 LetterWriter''' – drukarka posiadająca dwa zbiory czcionek oraz dwa tryby drukowania. W trybie szkicu osiąga wydajność 240 znaków na sekundę, a w trybie jakości 30 znaków na sekundę.
* '''LA120 DecWriter III -''' drukarka o wydajności druku 180 znaków na sekundę i transferze od 75 bps do 9600 bps.
* '''LP11''' – wydajna drukarka o prędkości 1100 linii na minutę.
* '''LS11''' – standardowa drukarka [[Drukarka wierszowa|wierszowa]] o wydajności 60 linii na minutę.
* '''LV11''' – wydajna drukarka o prędkości druku 122880122 880 punktów na minutę.
 
=== [[Terminal komputerowy|Terminale]] CRT ===
Linia 74 ⟶ 77:
* '''RX01''' – wejście na dwie dyskietki 8". Każda o pojemności 250 KB.
* '''RX02''' – wejście na dwie dyskietki 8". Każda o pojemności 500 KB.
* '''RX50''' – wejście na pojedynczą dyskietkę 5.25" 0.,8 MB.
* '''RX33''' – wejście na pojedynczą dyskietkę 5.25" 1.,2 MB.
 
=== [[Dysk twardy|Dyski twarde]] ===
Linia 262 ⟶ 265:
|}
== Procesor PDP-11 w jednym układzie ==
Popularność PDP-11 była tak duża, że pierwszy oficjalnie produkowany komputer(Elektronika BK-0010)<ref>{{Cytuj | url=http://mailcom.com/bk0010/index_en.shtml | tytuł=BK-0010 Nostalgia Page<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=mailcom.com | data dostępu=2017-12-03}}</ref> do osobistego użytku w [[ZSRR]], nie był oparty na architekturze 8086 ale właśnie na PDP-11. W ZSRR opracowano kopie procesora w jednym układzie. Jako komputer szkolny w tamtym okresie wybrano oparty o taki mikroprocesor.<ref>{{Cytuj | url=http://www.village.org/pdp-11/faq.pages/Soviet11s.html | tytuł=The PDP-11 FAQ<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.village.org | archiwum=https://web.archive.org/web/20080223202650/http://www.village.org/pdp-11/faq.pages/Soviet11s.html | zarchiwizowano=2008-02-23 | data dostępu=2017-12-03}}</ref>. Słynna gra [[Tetris]] została opracowana pierwotnie na jeden z komputerów serii Elektronika, które były właśnie odpowiednikiem PDP-11.<ref>{{Cytuj | url=http://www.firstversions.com/2015/11/tetris.html | tytuł=First Versions: Tetris<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.firstversions.com | data dostępu=2017-12-03}}</ref>
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
{{Komputery Digitala}}