Samuel Otwinowski: Różnice pomiędzy wersjami

'''Samuel Otwinowski''' (ur. [[1575]], zm. po [[1650]]) – orientalista polski, tłumacz, arianinczłonek wspólnoty [[bracia polscy|braci polskich]], przedstawiciel dyplomatyczny Rzeczypospolitej w [[Imperium Osmańskie|Imperium Osmańskim]] w [[1620]] roku<ref>''Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938'', Warszawa 1938, s. 139.</ref>.

Przełożył piękną polską prozą [[Sadi z Szirazu|Saadiego]] ''Perską księgę nazwaną Giulistan to jest Ogród Różany'' ([[1610]]-[[1625]]1610–1625, pierwszy europejski przekład tego poematu, druk. dopiero 1879). Pozostawił też komplikację napisaną na podstawie dzieł Ayn-i Alego ''Historia turecka'' (1629), którą następnie uzupełnił przeróbką fragmentów [[Pamiętniki Janczara|Pamiętników Janczara]] (1633) wyd. pol. 1912.

* ''Opis współczesny państwa tureckiego Ain- i Ali'ego, poszerzony własnymi komentarzami i dodatkami'', powstał ok. 1632-16341632–1634 (cześć prawdopodobnie przed 1629), rękopis Biblioteki Narodowej Polskiej, sygn. F. IV 100, prawdopodobnie zniszczony w 1944; dzieło było przypuszczalnie przeznaczone do druku; jego ważniejsze części:

** Ain- i Ali'ego opis polityczno-statystyczny państwa tureckiego z czasów sułtana Ahmeda I (obejmował wstęp i 7 części)

** Ain- i Ali'ego opis wojska, floty i dworu sułtańskiego (4 części)

** tzw. ''Pamiętniki Janczara'' (w dość dowolnej przeróbce z licznymi zmianami i obszernymi dodatkami, np. z pominięciem 7 pierwszych rozdz. ''Pamiętników...'' i dodanym rozdz. 27 pt. ''O przyjmowaniu posłów chrześcijańskich, o ceremoniach koło tego i o porządku dywanu'')

** Regestr skarbowy podany sułtanowi Machmetowi III

** 2 dodatki: przerachowanie monety tureckiej na polską; wyliczenie oficjalnych tytułów sułtana tureckiego

** ''Pamiętniki Janczara'' wyd. (jako XVII-wieczną wersję dzieła) [[Jan Łoś]] w: "Pamiętniki Janczara", Kraków 1912, ''BPP'' nr 63, s. 224-238

* Saadi ''Gulistan'', przekład pt. ''Perska księga... nazwana Gulistan, to jest Ogród różany'', powst. prawdopodobnie 1610-1625, wyd. W. Korotyński i I. Janicki, Warszawa 1879, ''Biblioteka Ordynacji Krasińskich Muzeum K. Świdzińskiego'', t. 4 (2 edycje); fragmenty przedr. T. Szanfary ''W drodze'' (Jerozolima) 1943, nr 15; rękopis (kopia autografu) Biblioteki Krasińskich nr 272, zniszczony w 1944, (zbiór rad praktycznego i etycznego postępowania, wplecionych w przypowiastki i anegdoty; B. Baranowski traktuje dzieło jako chronologicznie 2. w twórczości Otwinowskiego; istnieje hipoteza, że jest to pierwszy między prawie równoczesnymi w językach: franc., łac. i niem. z przekładów ''Gulistanu'' na języki europejskie; został dokonany poprzez przekład turecki z niezbyt ścisłej kopii; w tekście polskim znajduje się wiele luk i zmian w stosunku do oryginału, brak również zakończenia)

* Przekład i inwentaryzacja dokumentów wschodnich z Archiwum Koronnego na Zamku Krakowskim: ok. 200 tureckich, 14 tatarskich, 7 perskich, powst. 1641-16421641–1642 (w domu Lubomirskich w Krakowie lub Wiśniczu, także w Zaleśni i Zbigniewicach); odpisy przekładów w kopiariuszu działów wschodnich Archiwum Koronnego, rękopis Ossolineum nr 3555/II, (Otwinowski korzystał z pewnych przekładów wcześniejszych Strasza, K. Dzierżka i in.)

* Przekłady dokumentów wschodnich wcześniejsze, powst. głównie w okresie urzędowania w kancelarii koronnej (od 1614), znajdują się księgach poselskich (Libri Legationum) oraz w Dziale Tureckim i Tatarskim Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie

* Z Konstantynopola, rękopis Biblioteki Krasińskich nr 4021, s. 50

* Wpis S. Otwinowskiego po persku, arabsku i turecku do księgi pamiątkowej pastora ariańskiego Andrzeja Lubienieckiego, rękopis Biblioteki Czartoryskich nr 1403, s. 153, fot. w zmniejszeniu zob. A. Brückner ''Encyklopedia staropolska'', t. 2, Warszawa 1939, s. 714

* Współpraca nad dziełem M. Paszkowskiego ''Dzieje tureckie i utarczki kozackie z Tatary'', Kraków 1615 (hipoteza B. Baranowskiego; zob. też: "''Katalog dokumentów tureckich. Dokumenty do dziejów Polski i krajów ościennych w latach 1455-1672"1455–1672'', oprac. Z. Abrahamowicz, Warszawa 1959, ''Katalog Rękopisów Orientalnych ze Zbiorów Polskich PAN Zakład Orientalistyki'', t. 1, zeszyt 1

#* ''Encyklopedia Powszechna PWN'' (2008)

#* ''Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut'', t. 3 Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1965, s. 76-78

{{DEFAULTSORTSORTUJ:Otwinowski, Samuel}}