Hipoksja: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne merytoryczne
m Anulowanie wersji 54927774 autorstwa Jacek555 (dyskusja) - etymologia polega na pochodzeniu słów, a nie ich znaczeniu
Znacznik: Anulowanie edycji
Linia 1:
'''Hipoksja''' ({{gr.|ὑπό}} = „pod”, oraz: ὀξύς, oxýs = „ostry”, „kwaśny”{{r|pwn}}{{#tag:ref|Człon ''ox(y)''- jest także odnoszony wprost do słowa ''oxygenium'' = tlen, które jest pochodną słowa ''oxýs''{{r|lekarsky-slovnik}}.|group=uwaga|name=uwaga1}} / oxygenium = „tlen”{{r|lekarsky-slovnik}}) – niedobór [[tlen]]u w tkankach w stosunku do zapotrzebowania, wiodący do niedotlenienia [[organizm]]u. Dotyczy wszystkich stanów wywołanych niedostateczną zawartością [[tlen]]u we [[krew|krwi]] tętniczej upośledzającą typowe procesy metaboliczne w obrębie tkanek ([[hipoksemia|hipoksja hipoksemiczna]]). Wystąpienie hipoksji jest także możliwe w sytuacji, gdy zawartość tlenu w krwi tętniczej jest wystarczająca do zaspokojenia standardowego zapotrzebowania, ale niedobór jest wywoływany niewydolnością układu krążenia, który nie jest w stanie zapewnić prawidłowego przepływu krwi ([[niedokrwienie|hipoksja ischemiczna]]). Sytuacja taka może mieć miejsce przy wystąpieniu [[Wstrząs kardiogenny|wstrząsu kardiogennego]], ciężkich form [[Zawał mięśnia sercowego|zawału mięśnia sercowego]], ale także zatrucia organizmu przez [[cyjanki]], które zaburza funkcjonowanie układu przekazujący tlen w [[Mitochondrium|mitichondriach]] komórek (hipoksja histotoksyczna), czy też upośledzenia funkcji odbierania przez tkanki tlenu transportowanego przez krew ([[methemoglobina]]){{r|pwn|Łuczak}}.
Odpowiedzią komórki na hipoksję (niedotlenienie) jest ekspresja białek związanych z hipoksją, w tym czynnika transkrypcyjnego [[HIF-1]] (ang. Hypoxia Induced Factor 1)<ref name="pmid9697772">{{Cytuj pismo | nazwisko = Carmeliet | imię = P. | nazwisko2 = Dor | imię2 = Y. | nazwisko3 = Herbert | imię3 = JM. | nazwisko4 = Fukumura | imię4 = D. | nazwisko5 = Brusselmans | imię5 = K. | tytuł = Role of HIF-1alpha in hypoxia-mediated apoptosis, cell proliferation and tumour angiogenesis. | czasopismo = Nature | wolumin = 394 | numer = 6692 | strony = 485-90 | miesiąc = Jul | rok = 1998 | doi = 10.1038/28867 | pmid = 9697772 }}</ref>.
 
Linia 7:
* [[hiperkapnia]], [[hipokapnia]]
* [[hiperoksja]]
 
== Uwagi ==
{{Uwagi|}}
 
== Przypisy ==
Linia 15 ⟶ 12:
<ref name="pwn">{{Cytuj stronę | url = https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/hipoksja;3911870.html | tytuł = hipoksja | autor = Red. | praca = [[Encyklopedia PWN (internetowa)|Encyklopedia PWN]] | opublikowany = [[Encyklopedia PWN (internetowa)]] | język = pl | data dostępu = 2018-01-29}}</ref>
<ref name="Łuczak">{{Cytuj pismo | autor = Michał W. Łuczak, Hanna Drzewiecka, Paweł P. Jagodziński | tytuł = Czynnik indukowany hipoksją | czasopismo = Nowiny Lekarskie | wydanie = 3-4 | wolumin = 78 | strony = 237–248 | język = pl | data = 2009 | url = http://www.nowinylekarskie.ump.edu.pl/uploads/2009/3-4/237_3-4_78_2009.pdf}}</ref>
<ref name="lekarsky-slovnik">{{Cytuj stronę | url = https://www.zdrave.cz/nastroje/encyklopedie/lekarsky-slovnik/?search%5Bname-RefVal%5D=hypoxia | tytuł = Hypoxia | praca = Lékařský slovník | opublikowany = Economia, a. s. | język = cs | data dostępu = 2018-11-03}}</ref>
}}