Pia fidelis: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
Jakas1 (dyskusja | edycje)
Linia 1:
__NOTOC__
'''Pia fidelis''' ('''PF''', dosł. ''lojalna i wierna''{{Refn|Spotykane są również tłumaczenia ''pełna czci i wierna''{{odn|Dando-Collins|2004|s=289}}, oraz – mniej precyzyjne – ''najwierniejsza''. Zobacz też znaczenie terminów [[wikt:en:pius|pius]] i [[wikt:fidelis|fidelis]] w Wikisłowniku.|grupa = uwaga|nazwa = nota1}}) – tytuł przyznawany ''[[Doctor honoris causa|honoris causa]]'' niektórym jednostkom wojskowym starożytnego Rzymu. Nadawany był zarówno całym [[legionyLista rzymskielegionów rzymskich|legionom]]{{odn|Maxfield|1981|s=173}}, jak i pojedynczym [[kohortaKohorta (wojsko)|kohortom]], a także jednostkom ''[[Auxilia|auxilii]]'', złożonym w większości z ''[[Peregrinus|peregrini]]'', czyli mieszkańców Cesarstwa Rzymskiego nie posiadających obywatelstwa{{odn|Maxfield|1981|s=227}}.
 
Tytuł tradycyjnie dodawany był do nazwy jednostki, w formie pełnej lub skróconej{{odn|Maxfield|1981|s=218 – 219}}. Często dodawano także przydomek wzorowany na ''[[Nazwisko#Przydomek (cognomen)|cognomen]]'' cesarza, za panowania którego nagroda została przyznana. Przykładowo [[Kohorta (wojsko)|kohorta]] ''[[cohors I Brittonum]]'', która odznaczyła się w walce podczas [[wojny dackie|wojen dackich]] za panowania cesarza [[Trajan]]a (''Marcus Ulpius Traianus'') była później wielokrotnie wzmiankowana jako ''cohors I Brittonum Ulpia [[torquesTorkwes|torquata]] pia fidelis [[civium Romanorum]]''{{odn|Maxfield|1981|s=218 – 219}}.
 
W przypadku wielokrotnego nadania tego samego odznaczenia, często fakt ten był odnotowywany w jej nazwie. Przykładem mogą być wzmiankowane w [[epigrafika|epigrafice łacińskiej]] [[Legio I Adiutrix|Legio I ''Adiutrix'']] ''Pia Fidelis Bis'' („Legion I Pomocny, dwakroć lojalny i wierny”) czy [[Legio X Gemina|Legio X ''Gemina'']] ''Pia Fidelis Domitiana'' („lojalny i wierny [[Domicjan]]owi”).
 
Inne tytuły przyznawane jednostkom wojskowym (tak całym legionom, jak pojedynczym alom i kohortom) to ''[[civium Romanorum]]'' (''obywateli rzymskich''), ''[[felix]]'' (''szczęśliwy''), ''[[victrix]]'' (''zwycięski''), ''[[fortis]]'' (''silny''), ''[[vindex]]'' (''obrońca''), ''[[invicta]]'' (''niezwyciężona''), ''[[firma (Rzym)|firma]]'' (''silna'') i ''[[velox]]'' (''śmigły''){{odn|Maxfield|1981|s=233}}. Żołnierze ''auxilii'' mogli także otrzymać w nagrodę za wierną służbę prawa obywatelskie, czego potwierdzeniem był tzw. [[Rzymski dyplom wojskowy|dyplom wojskowy]]{{odn|Maxfield|1981|s=227}}.
 
== Uwagi ==