Nieważkość: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 178.43.213.28 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Zoriana77.
Znacznik: Wycofanie zmian
Linia 4:
W szczególności nieważkość występuje, gdy na [[ciało (fizyka)|ciało]] działa tylko [[grawitacja|siła grawitacji]]<ref>Ściślej, dotyczy to masy punktowej lub dowolnego ciała, ale za to w [[pole jednorodne|jednorodnym polu]] grawitacyjnym. W praktyce dotyczy to każdego ciała w polu grawitacyjnym Ziemi, którego zbyt małe rozmiary nie pozwalają zarejestrować niejednorodności ziemskiego pola grawitacyjnego.</ref>. Jest to równoważne z tym, że obiekt będący w stanie nieważkości nie ma [[siła ciężkości|ciężaru]]<ref>Rozumianego jako siłę działającą od więzów na ciało spoczywające względem więzów (np. odczuwamy swój ciężar siedząc na krześle, jako nacisk krzesła na nasze ciało; w stanie nieważkości ten nacisk znika). Znikanie tak rozumianego ciężaru w stanie nieważkości wyjaśnia etymologię tego terminu.</ref>, mimo że posiada [[masa (fizyka)|masę]].
 
== Odczuwanie stanu nieważkości. ==
Ciało pozostające w spoczynku na powierzchni [[Ziemia|Ziemi]] podlega działaniu siły grawitacji skierowanej centralnie do środka Ziemi oraz siły odśrodkowej wynikającej z ruchu obrotowego Ziemi wokół własnej osi. Sumę tych sił równoważy [[siła reakcji podłoża|siła sprężystości]] podłoża, która powstaje w reakcji na nacisk ciała na podłoże. Dopóki siły te równoważą się, ciało pozostaje w spoczynku względem powierzchni Ziemi. Siła grawitacji działa na wszystkie części ciała, podczas gdy równoważąca ją siła nacisku tylko na miejsce styku ciała i podłoża. Człowiek będąc w takiej sytuacji odczuwa siłę nacisku podłoża oraz siły nacisku poszczególnych części ciała na siebie.
 
Linia 11:
Nieważkość można obserwować w czasie przebywania w sztucznym [[satelita|satelicie]] orbitującym powyżej gęstych warstw atmosfery po wyłączeniu napędu rakietowego, niezależnie od kierunku prędkości i odległości od Ziemi. Nieważkość odczuwa się także w jakimkolwiek układzie zamkniętym podczas swobodnego spadania – np. w windzie, która się urwała, a także w samolocie podczas tzw. lotu [[Parabola (matematyka)|parabolicznego]]. Lot taki polega na tym, że samolot początkowo wznosi się, następnie samolot zmienia kierunek lotu, silniki i elementy nośne samolotu pracują tak by samolot leciał po torze i z prędkością taką jak ciało swobodnie rzucone przy braku oporu powietrza – tor ten zbliżony jest do paraboli<ref>{{cytuj stronę|url=http://jsc-aircraft-ops.jsc.nasa.gov/Reduced_Gravity/trajectory.html|tytuł=C-9B Flight Trajectory|data dostępu=2009-12-05}}</ref>. Przy dokładnym sterowaniu lotem samolotu można uzyskać stan nieważkości. Czas takiego lotu jest ograniczony z powodu niezbyt dużej odległości samolotu od powierzchni Ziemi, w praktyce trwa krócej niż minutę. Po nim następuje faza zmiany kierunku prędkości, podczas której w samolocie panuje przeciążenie z powodu pojawienia się siły odśrodkowej skierowanej w dół.
 
== Korekta błędnych sądów związanych z nieważkością. ==
Wbrew rozpowszechnionym opiniom nieważkość nie jest stanem, w którym na ciało nie oddziałują siły grawitacji. W stacji kosmicznej mamy do czynienia ze stanem nieważkości, chociaż siły grawitacyjnego przyciągania przez Ziemię są tam tylko około 10% mniejsze niż przy jej powierzchni. Stacja lecąca po orbicie kołowej nie spada na [[Ziemia|Ziemię]], jeżeli jej prędkość względem Ziemi osiąga [[pierwsza prędkość kosmiczna|pierwszą prędkość kosmiczną]]. Stacja ta krąży po orbicie okołoziemskiej dzięki temu, że grawitacja pełni w stosunku do niej funkcję [[siła dośrodkowa|siły dośrodkowej]], nadającej stacji [[przyspieszenie dośrodkowe]] powodujące zakrzywienie jej toru lotu.
 
Linia 20:
Osiągnięcie stanu nieważkości nie wymaga znalezienia się w znacznej odległości od Ziemi, ani też osiągnięcia jakiejś wyróżnionej orbity, na przykład [[orbita geostacjonarna|orbity geostacjonarnej]]. [[Jules Verne|Juliusz Verne]] w książce ''[[Wokół Księżyca]]'' popełnił błąd opisując ciążenie podczas podróży z Ziemi na Księżyc. Jego bohaterowie w miarę oddalania się od Ziemi odczuwali coraz mniejszy ciężar, by w punkcie równowagi osiągnąć na godzinę stan nieważkości. Następnie, w miarę dalszego zbliżania się do Księżyca, zaczęli odczuwać rosnący ciężar skierowany ku jego tarczy. Ich pojazd poruszał się ruchem bezwładnym (bez napędu), zatem przez cały czas powinni znajdować się w stanie nieważkości.
 
== Reakcje organizmu. ==
Astronauci po wyłączeniu silników pojazdu startowego, przestają odczuwać zwykle oddziałujące na człowieka siły. Reakcje organizmu na takie zjawisko są różne, bardzo często dochodzi do tzw. [[choroba kosmiczna|choroby kosmicznej]] – mdłości wywołanych przez zaburzenia pracy [[Błędnik (anatomia)|błędnika]] w warunkach braku ciążenia. Stopień nasilenia objawów tej choroby jest rzeczą indywidualną. Najcięższa zaobserwowana reakcja wystąpiła u [[Senat Stanów Zjednoczonych|senatora]] [[Jake Garn|Jake’a Garna]]. Stworzona została skala stopniująca reakcje na chorobę kosmiczną, nazwana ''Skalą Garna''.
 
== Zobacz też... ==
{{wikicytaty|Nieważkość}}
{{wikisłownik|nieważkość|stan nieważkości}}
Linia 30:
* [[sztuczna grawitacja]]
 
== Przypisy... ==
{{Przypisy}}