Pascal Boyer: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Dodano kategorię "Nieznana data urodzin" za pomocą HotCat
na zlecenie Centrum Badań nad Centrum i Okolicą (edycja niepłatna)
Linia 1:
{{Naukowiec infobox
|imię i nazwisko = Pascal Boyer
|grafika =
|opis grafiki =
|państwo = [[Francja]], [[Stany Zjednoczone]]
|wariant flagi =
|data urodzenia =
|miejsce urodzenia =
|data śmierci =
|miejsce śmierci =
|stopień lub tytuł naukowy =
|jakich nauk =
|specjalność =
|almamater =
|aktywność zawodowa =
|jednostka1 typ = Uczelnia
|jednostka1 nazwa = [[Uniwersytet Waszyngtoński w St. Louis]],
|jednostka2 typ = Instytucja
|jednostka2 nazwa = [[Centre national de la recherche scientifique]]
|okres zatr1 =
|odznaczenia =
|commons =
|wikicytaty =
|www =
}}
'''Pascal Boyer''' - francuski [[antropologia społeczna|antropolog społeczny]], reprezentant drugiej fali [[antropologia kognitywna|antropologii kognitywnej]].
 
Pracownik ''[[Centre Nationalnational de la Rechercherecherche Scientifique''scientifique]] we Francji i [[Uniwersytet Waszyngtoński w St. Louis|Uniwersytetu Waszyngtona]] w [[Saint Louis|St. Louis]] (Missouri), gdzie jest profesorem Indywidualnej i Kolektywnej Pamięci. Badania etnograficzne prowadził w [[Afryka|Afryce]].
 
Jego prace prowadzone są w ramach projektu ''Centrum Badań nad Umysłem, Mózgiem i Procesami uczenia'', w ramach którego specjaliści prowadzą badania w zakresie kognitywizmu, badań neurologicznych, psychologii i antropologii. Pascal Boyer zajmuje się głównie zagadnieniami procesów poznawczych i przekazu kulturowego, a także rozwojem poznania, psychologią ewolucyjną i psychologią międzykulturową.
Linia 7 ⟶ 32:
Do najważniejszych prac należą: ''The Naturalness of Religious Ideas: A Cognitive Theory of Religion'' (Berkeley 1994, University of California Press) i ''Tradition as Truth and Communication'' (Cambridge 1992, Cambridge University Press.)
 
''Et l’homme crea les dieux...'' (''I człowiek stworzył bogów...'') to, wydana w 2001 roku, uznana praca o sposobach tworzenia wyobrażeń religijnych, przyczynach ich budowania i funkcjach w historii ludzkiego poznania. Wedle autora uniwersalność przedstawień i doświadczeń religijnych może być wytłumaczona dzięki rozpoznaniu procesów zachodzących w ludzkim mózgu. Pacal Boyer pomija modny paradygmat refleksji religioznawczej prezentowany przez takich myślicieli jak [[Mircea Eliade]] czy [[Joseph Campbell]], którzy rozwijali swoje teorie w oparciu m.in. o prace neopsychoanalityka [[Carl Gustav Jung|Gustava Junga]] (np. w oparciu o jego pojęcie [[Archetyp (psychologia)|archetypu]]). Zamiast tego odwołuje się bezpośrednio do ustaleń współczesnych badań antropologicznych, psychologii poznawczej ([[kognitywistyka|kognitywistyki]]), [[psychologia ewolucyjna|psychologii ewolucyjnej]] i psychologii międzykulturowej oraz komunikacji społecznej. Nie wpisuje się w postmodernistyczne kwestionowanie metafizyki. Analizuje religię jako formę kolektywnej pamięci.
 
Wedle autora uniwersalność przedstawień i doświadczeń religijnych może być wytłumaczona dzięki rozpoznaniu procesów zachodzących w ludzkim mózgu. Pacal Boyer pomija modny paradygmat refleksji religioznawczej prezentowany przez takich myślicieli jak [[Mircea Eliade]] czy [[Joseph Campbell]], którzy rozwijali swoje teorie w oparciu m.in. o prace neopsychoanalityka [[Carl Gustav Jung|Gustava Junga]] (np. w oparciu o jego pojęcie [[Archetyp (psychologia)|archetypu]]). Zamiast tego odwołuje się bezpośrednio do ustaleń współczesnych badań antropologicznych, psychologii poznawczej ([[kognitywistyka|kognitywistyki]]), [[psychologia ewolucyjna|psychologii ewolucyjnej]] i psychologii międzykulturowej oraz komunikacji społecznej. Nie wpisuje się w postmodernistyczne kwestionowanie metafizyki. Analizuje religię jako formę kolektywnej pamięci. Na angielskie tłumaczenie tej pracy (''Religion Explained: The Evolutionary Origins of Religious Thought'') powołują się w swoich publikacjach (z 2006 roku) brytyjski biolog ewolucyjny i popularyzator nauki [[Richard Dawkins]] (książka ''Bóg urojony'') oraz amerykański filozof kognitywista [[Daniel Dennett]] (''Odczarowanie. Religia jako zjawisko naturalne'').
Wiara w istoty nadprzyrodzone tłumaczona jest przez niego poprzez pojęcia kategorii ontologicznych i etykiet. Kategorie ontologiczne pozwalają na usystematyzowanie wiedzy o świecie w czasie, gdy [[umysł]] tę wiedzę nabywa. Istota nadprzyrodzona należy do kategorii ontologicznych osób, posiada psychikę. Ze względu na postrzegane nadprzyrodzone moce przypisane jej są etykiety, które nie pasują do kategorii osoby. Istota nadprzyrodzona postrzegana jest jako mająca dostęp do informacji „strategicznych”, wie wszystko o członkach zbiorowości. Ponieważ przestrzega tych samych [[normy moralne|zasad moralnych]] i za ich łamanie może karać, pozwala to na ograniczanie łamania zasad w społeczności{{odn|Goraj|2011|s=43}}.
 
Na angielskie tłumaczenie tej pracy (''Religion Explained: The Evolutionary Origins of Religious Thought'') powołują się w swoich publikacjach (z 2006 roku) brytyjski biolog ewolucyjny i popularyzator nauki [[Richard Dawkins]] (książka ''Bóg urojony'') oraz amerykański filozof kognitywista [[Daniel Dennett]] (''Odczarowanie. Religia jako zjawisko naturalne'').
 
== Tłumaczenia na język polski ==
''I człowiek stworzył bogów... Jak powstała religia?'', Warszawa 2005, Wyd. Prószyński i S-ka, s. 352, {{ISBN|83-7337-985-1}} (''Et l’homme crea les dieux. Comment expliquer la religion'' [[2001]], tłum. na ang.: ''Religion Explained: The Evolutionary Origins of Religious Thought'')
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.youtube.com/watch?v=iQm21kUrTxk Jonathan Miller rozmawia z Pascalem Boyerem - film na YouTube (j. ang.)]
* [http://artsci.wustl.edu/~pboyer/PBoyerHomeSite/index.html Strona domowa]
* [http://www.artsci.wustl.edu/~anthro/blurb/b_boyer.html Strona domowa ze zdjęciem]
 
== Zobacz też ==
Linia 22 ⟶ 45:
* [[psychologia ewolucyjna]]
* [[religioznawstwo]]
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj pismo | odn = tak | nazwisko = Goraj | imię = Anna | tytuł = Duchy i ludzie. O niektórych motywach kultury masowej z punktu widzenia psychologii ewolucyjnej | url = http://www.memetyka.us.edu.pl/dokumenty/pliki/zm13_2011_GORAJ.pdf | czasopismo = Teksty z Ulicy. Zeszyt memetyczny | rok = 2011 | wolumin = 13 | issn = 2081-397X }}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.youtube.com/watch?v=iQm21kUrTxk Jonathan Miller rozmawia z Pascalem Boyerem - film na YouTube (j. ang.)]
* [http://artsci.wustl.edu/~pboyer/PBoyerHomeSite/index.html Strona domowa]
* [http://www.artsci.wustl.edu/~anthro/blurb/b_boyer.html Strona domowa ze zdjęciem]
 
{{Kontrola autorytatywna}}