Gazotron: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Rosyjski >>> Sowiecki
Anulowanie wersji 55258040 autorstwa 176.105.33.29: Potrzebne źródło; +drobne redakcyjne, WP:SK+mSK
Znacznik: Anulowanie edycji
Linia 1:
[[GrafikaPlik:GG-1-2-5.JPG|thumb|180px|SowieckiRosyjski gazotron GG1-2/5 (ГГ1-2/5)]]
[[GrafikaPlik:Fanotron.jpg|thumb|180px|Symbol gazotronu]]
'''Gazotron'''<ref>{{refn|grupa=uwaga|Inna nazwa to ''fanotron''. W wydanym w 1953 r. na zlecenie [[Stowarzyszenie Elektryków Polskich|SEP]] ''Kalendarzyku elektrotechnicznym'' mianem fanotronów określane są gazotrony rtęciowe.}} </ref> to rodzaj [[lampa gazowana|gazowanej]] [[lampa elektronowa|lampy elektronowej]]. Jestwykorzystywanej togłównie jako [[dioda prostownicza]] znajdująca zastosowania głównie w [[zasilacz]]ach większej mocy.
 
Budowa gazotronu jest zbliżona do normalnej [[dioda próżniowa|diody próżniowej]] - lampa również posiada gorącą katodę i anodę, jednak szczegóły konstrukcyjne są odmienne.
 
[[Elektron]]y emitowane z [[katoda|katody]] są przyśpieszane przez dodatnio naładowaną [[anoda|anodę]] i zostają przez to pole rozpędzone. Ponieważ jednak w lampie nie ma próżni, a znajdują się cząsteczki [[gaz]]u to średnia droga swobodna elektronu jest niewielka - uderza on w molekułę gazu wybijając z niego elektrony - [[jonizacja|jonizując]] go. W lampie powstaje zjonizowany gaz złożony z różnych ładunków - ujemnych elektronów i dodatnich [[jon|jonów]]ów. Elektrony podążają do anody, jony do katody. Ze względu na różnicę [[masa (fizyka)|mas]] głównym nośnikiem [[prąd elektryczny|prądu]] są elektrony, jony poruszają się bardzo powoli.
 
W ustalonych warunkach pracy jony znajdują się głównie przy katodzie, ekranując katodę od anody. Rozkład [[potencjał elektryczny|potencjału]] w przestrzeni anoda-katoda jest nierównomierny - bardzo silnie rośnie przy powierzchni katody, w pozostałej części pozostaje praktycznie stały. W efekcie natężenie [[pole elektryczne|pola elektrycznego]] jest bardzo wysokie przy powierzchni katody, potem jest zbliżone do zera. Daje to bardzo znaczące w praktyce efekty:
* Katoda ma bardzo silną [[emisja elektronów|emisję]], gdyż wartość emisji zależy od natężenia pola elektrycznego na powierzchni katody, które w tym przypadku jest bardzo duże.
* Odległość anoda-katoda nie ma wpływu na wartość prądu emisyjnego. Ponieważ praktycznie cały spadek [[napięcie elektryczne|napięcia]] na lampie zachodzi w obszarze przy powierzchni katody, w reszcie obszaru anoda-katoda prawie nie ma pola elektrycznego to anoda może być dowolnie daleko od katody, co umożliwia zbudowanie odpowiednio dużej anody, dobrze chłodzonej i pewnie mechanicznie zamontowanej, oraz katody o dużej powierzchni, bez problemów z wzajemnym rozmieszczeniem tych elementów.
* [[Spadek napięcia]] na gazotronie jest stały, niezależny od wartości płynącego prądu i równy energii potrzebnej do jonizacji cząstki gazu wyrażonej w [[elektronowolt|eV]] (elektronowoltach). Wynika to z tego, że elektrony rozpędzają się tylko do prędkości potrzebnej do zjonizowania gazu, wartość tego napięcia wynosi typowo 10 do 15 [[wolt|V]] (woltów) i zależy od rodzaju gazu i jego ciśnienia.
 
Z tego powodu konstrukcja mechaniczna gazotronów jest odmienna od diod próżniowych. Katoda to z reguły spirala z drutu grzejnego pokryta tlenkami metali alkalicznych (katoda tlenkowa), otoczona cylindrem [[metal (materiałoznawstwo)|metalowym]] ograniczającym utratę ciepła przez katodę, z anodą pod postacią krążka metalowego umieszczoną nad katodą.
Linia 20:
* niska moc tracona w anodzie ze względu na niskie napięcie pracy
* możliwość pełnego wykorzystania możliwości emisyjnych katody (ze względu na duże natężenie pola elektrycznego przy powierzchni katody)
* możliwość prostego prostowania wysokich napięć. Wynika to z faktu, że katoda może być daleko od anody bez powiększania napięcia przewodzącego gazotronu. W lampach próżniowych oddalenie anody powodowało zwiększenie napięcia przewodzenia przy tym samym prądzie. <br />
Z uwagi na zastosowany gaz największe zastosowanie znalazły:
* gazotrony rtęciowe, zawierające pary rtęci o ciśnieniu 0,25 ÷ 13025–130 [[Paskal|Pa]], o długim czasie nagrzewania katody ze względu na konieczność osiągnięcia odpowiedniego ciśnienia par rtęci.
* gazotrony napełniane gazami szlachetnymi np. mieszaniną [[ksenon]]u i [[krypton]]u czy też [[argon]]em . Gazotrony z katodą [[tor (pierwiastek)|torowaną]] wypełniane argonem pod ciśnieniem 650 ÷ 1300650–1300 Pa nazywane są '''tungarami'''<ref>{{refn|grupa=uwaga|Tungary w początkowym okresie rozwoju [[radiotechnika|radiotechniki]] były używane jako [[prostownik]]i do ładowania [[Akumulator kwasowo-ołowiowy|akumulatorów]] zasilających bateryjne [[radioodbiornik|odbiorniki radiowe]]. </ref>}}.
 
== Zobacz też ==
* [[Tyratrontyratron]]
 
== PrzypisyUwagi ==
{{Uwagi}}
 
==Zobacz też==
* [[Tyratron]]
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
== Bibliografia ==
* Andrzej Rusek ''Podstawy elektroniki. Część 1 '', Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Wydanie II , Warszawa 1981
* Bohdan Paszkowski (red.), ''Poradnik Inżyniera Elektronika'', Bohdan Paszkowski (red.), Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Wydanie I, Warszawa 1971
 
[[Kategoria:Lampy elektronowe]]