Metaloplastyka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Linia 4:
'''Metaloplastyka''' – dziedzina twórczości obejmująca wyrób artystycznych przedmiotów z [[metal (materiałoznawstwo)|metalu]], jak również przedmioty wykonane tą techniką. Dziełem metaloplastyki mogą być przedmioty użytkowe (lampy, świeczniki, szyldy, kraty itp.) lub dekoracyjne (rzeźby, płaskorzeźby, kompozycje abstrakcyjne). Termin stosowany w [[sztuka współczesna|sztuce współczesnej]], zastosowany po raz pierwszy w latach 20. XX wieku<ref>{{cytuj książkę |tytuł = Słownik terminologiczny sztuk pięknych | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | rok = 1996 | strony = 256 | isbn = 83-01-12365-6}}</ref>.
 
Niektóre definicje ograniczają metaloplastykę do technik kształtowania metalu na zimno (ślusarstwo artystyczne)<ref>{{cytuj książkę |tytuł = Sztuka świata. Słownik terminów L-Ż. tom 18| wydawca = Wydawnictwo Arkady | miejsce = Warszawa | rok = 2013 | strony = 63 | isbn = 978-83-213-4727-1}}</ref>. W pojęciu szerokim metaloplastyka obejmuje również kowalstwo artystyczne, złotnictwo oraz wszystkie inne techniki obróbki metali znane od starożytności<ref name="Knobloch">{{cytuj książkę | nazwisko = Knobloch | imię = Mieczysław | tytuł = Metaloplastyka | wydawca = Biuro Wydawnictw KDW | miejsce = Warszawa | rok = 1971 | strony = 9-26}}</ref>.
 
== Historia ==
Linia 10:
{{Wikisłownik|metaloplastyka}}
{{commonscat|Metalwork}}
Pomimo, że termin "metaloplastyka" stosowany jest przede wszystkim w sztuce współczesnej, techniki w niej stosowane są rozwijane od [[Prehistoria|czasów prehistorycznych]], a za najstarsze jej przykłady uznać można uznać artystyczne ozdoby z [[Brązy|brązu]] (bransolety, klamry, szpile i inne) zdobione motywami giętymi (koła, spirale), a także przedmioty codziennego użytku takie jak noże czy naczynia sakralne<ref name="Knobloch"/>. Ważnym etapem w rozwoju metaloplastyki było wynalezienie sposobu wytopu [[Żelazo|żelaza]] i jego obróbki. Przedmioty wykonywane z żelaza ozdabiane były motywami geometrycznymi lub figuralnymi, rytymi, wytłaczanymi lub pełnoplastycznymi (na przykład zakończenia trzonków noży). Popularną w starożytności techniką wyrobu przedmiotów z metalu było kucie na zimno, znane były również techniki odlewnicze. W starożytnym [[Egipt|Egipcie]] przedmioty artystyczne wyrabiano nie tylko z brązu, ale również miedzi, złota, srebra. Wyroby z miedzi obrabianej młotkami są szczególnie charakterystyczne dla [[Sztuka etruska|sztuki etruskiej]]. W starożytnej [[Starożytna Grecja|Grecji]] znane były już techniki spawania, grawerowania i łączenia materiałów (np. brązu z marmurem)<ref name="Knobloch"/>. Wśród metalowych przedmiotów wytwarzanych w starożytnym [[Starożytny Rzym|Rzymie]] na szczególną uwagę zasługują polerowane lustra, okazałe puchary czy elementy stroju (naramienniki, pasy). W okresie średniowiecza coraz bardziej popularne stawały się techniki przybyłe do Europy z Azji, takie jak inkrustowanie złotem czy srebrem<ref name="Knobloch"/>. Do najwspanialszych dzieł metaloplastyki średniowiecznej zaliczyć można drzwi katedr zdobione scenami z życia Chrystusa czy świętych ([[Drzwi Gnieźnieńskie|katedra w Gnieźnie]], katedra w Benewencie, [[katedra w Monreale]] i inne). Wielki rozwój następuje również w dziedzinie kowalstwa architektonicznego (kraty, okucia drzwi, balkony, schody, balustrady, obudowy studni i inne). Wszystkie techniki wyrobu artystycznych i użytkowych przedmiotów z metalu były kontynuowane i rozwijane w [[Nowożytność|czasach nowożytnych]] i w sztuce nowoczesnej.<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = https://gieciewalcowanie.pl/metaloplastyka/ |data = }}</ref>
 
== Techniki ==
Linia 35:
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę | nazwisko = Knobloch | imię = Mieczysław | tytuł = Metaloplastyka | wydawca = Biuro Wydawnictw KDW | miejsce = Warszawa | rok = 1971}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Bednarek| imię = Sylwia| nazwisko2 = Łukaszek-Sołek| imię2 = Aneta| nazwisko3 = Sińczak| imię3 = Jan| nazwisko4 = Skubisz| imię4 =Piotr| tytuł = Metaloplastyka. Wybrane zagadnienia| wydawca = Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie| miejsce = Kraków| rok = 2011| isbn = 978-83-915612-7-0}}
 
== Przypisy ==