Leopold Lis-Kula: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Dodany podpunkt o utworze opowiadającym o losach Leopolda Lisa-Kuli Znaczniki: VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
m drobne techniczne, WP:SK |
||
Linia 58:
W roku 1917, w czasie [[Kryzys przysięgowy|kryzysu przysięgowego]] odmówił złożenia przysięgi wierności cesarzowi niemieckiemu, został internowany. Po oficjalnym rozwiązaniu Legionów, jako obywatel austriacki, znalazł się na froncie włoskim w stopniu feldfebla (sierżanta), gdyż nie uznano mu wcześniejszych awansów<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Leszek | imię = Mazan | tytuł = A to Polska właśnie | data = 1987 | wydawca = Krajowa Agencja Wydawnicza | miejsce = Kraków | isbn = 83-03-01411-0 | strony = 114}}</ref>. Po powrocie do Polski w roku 1918 zajął się tworzeniem polskich sił zbrojnych za frontem wschodnim. W wieku 22 lat został pierwszym Komendantem Placu [[Polska Organizacja Wojskowa|POW]] w Kijowie. Prowadził tam walki dywersyjne. W Legionach Polskich rosła jego legenda. Był ulubieńcem Józefa Piłsudskiego, uzdolnionym dowódcą, niezwykle odważnym żołnierzem. Powierzano mu najtrudniejsze odcinki walki m.in. na [[Ukraina|Ukrainie]]. 17 grudnia 1918 r. awansowany do stopnia [[major]]a. Na przełomie 1918–1919 brał udział w odsieczy [[Lwów|Lwowa]] przeciwko wojskom ukraińskim{{Odn|Urbankowski|2014|s=631}}. Na froncie ukraińskim odbył szereg zwycięskich potyczek. Nocą z 6 na 7 marca 1919 roku przeprowadził na czele polskich żołnierzy atak na zajęte przez Ukraińców miasteczko [[Torczyn]]. Po jego zdobyciu został ciężko ranny i po kilku godzinach zmarł z upływu krwi{{Odn|Urbankowski|2014|s=632}}.
Był jednym z najbardziej utalentowanych polskich oficerów. Pośmiertnie awansowany do stopnia [[podpułkownik]]a, a następnie zweryfikowany jako [[pułkownik]] piechoty (ze starszeństwem z dniem 1 kwietnia 1920). 13 marca rozpoczęły się w Warszawie uroczystości pogrzebowe, po którym przewieziono trumnę do Rzeszowa
== Odznaczenia ==
Linia 68:
* 18 września 1932 został odsłonięty pomnik Leopolda Lisa-Kuli w Rzeszowie<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = XLVI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1932/33 | miejsce = Sanok | data = 1933 | strony = 11, 22 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=5132}}</ref>.
* W drugiej połowie lat 30. była realizowana idea budowy szkoły im. pułkownika w rodzinnej wsi Kosina<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Szkoła-pomnik pułk. Lisa-Kuli stanie w Kosinie pod Łańcutem | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810–1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 3 | data = Nr 143 z 25 czerwca 1936 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=44467}}</ref>.
* Uchwałą Rady Miasta Rzeszowa na uroczystym posiedzeniu 23 lipca 1936 uczczono pamięć dziesięciorga ludzi Legionów Polskich, w tym Leopolda Lisa-Kuli, nazywając nazwiskiem każdego z nich ulicę w mieście<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Miasto czci pamięć bohaterów legionowych | czasopismo = [[Nowiny (Warszawa)|Nowiny]] | strony = 1 | data = Nr 58 z 29 lipca 1936 | url = http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=14029}}</ref>.
* Imieniem młodego legionisty nazwano w Polsce wiele ulic i obiektów, a nawet [[Lis-Kula (pociąg pancerny)|pociąg pancerny]], układano o nim pieśni.
* W 1937 roku imię Leopolda Lisa-Kuli otrzymało V Gimnazjum męskie na [[Bródno|Bródnie]] (dzisiaj [[XIII Liceum Ogólnokształcące z oddziałami dwujęzycznymi im. płk. Leopolda Lisa-Kuli w Warszawie|XIII Liceum Ogólnokształcące)]].
* 8 marca 1939 roku Minister Spraw Wewnętrznych dla upamiętnienia zasług Pułkownika nadał kolonii powstałej na gruntach wydzielonych z leśnictwa państwowego Smoligów, w gminie Torczyn, nazwę „Kolonia Lisa-Kuli”<ref>{{Monitor Polski|
* W 1939 roku został patronem [[23 Pułk Piechoty im. płk. Leopolda Lisa-Kuli|23. Pułku Piechoty]] we [[Włodzimierz Wołyński|Włodzimierzu Wołyńskim]].
* Uroczyste obchody upamiętniające płk. Lisa-Kulę odbywały się w II Rzeczypospolitej do 1939<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = W 20-lecie śmierci pułk. Lisa Kuli | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=50465| czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810–1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 2 | data = Nr 54 z 8 marca 1939}}</ref><ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Uroczyste nabożeństwo w 20-tą rocznicę śmierci płk. Lisa Kuli z udziałem Naczelnego Wodza | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=50466| czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810–1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 3 | data = Nr 55 z 9 marca 1939}}</ref>.
* Od 7 marca 1991 roku [[II Liceum Ogólnokształcące im. płk. Leopolda Lisa-Kuli w Rzeszowie|II Liceum Ogólnokształcące w Rzeszowie]] nosi imię pułkownika Leopolda Lisa-Kuli.
* 11 listopada 1989 r. powstała w Rzeszowie VIII Rzeszowska Drużyna Harcerzy im. Leopolda Lisa-Kuli (www.VIII.zhr.pl)
* W 2018 roku metalowy zespół Horytnica nagrał piosenkę "Lis-Kula", upamiętniającą Leopolda Lisa-Kulę.
== Przypisy ==
Linia 90 ⟶ 89:
* Wiktor Krzysztof Cygan, ''Słownik biograficzny oficerów Legionów Polski''. T. 1. Gryf, Warszawa 1992
* {{Cytuj książkę|nazwisko=Zaniewski|imię=Bogusław|tytuł=Wspomnienie o Leopoldzie Lisie-Kuli żołnierzu legionowej legendy|rok=2007|wydawca=Rubikon|miejsce=Wrocław|strony=|isbn=83-85598-01-4}}
== Linki zewnętrzne ==
* [http://bibliotekapiosenki.pl/Pulkownik_Kula-Lis ''Rapsod o pułkowniku Lisie-Kuli'']
| |||