Karabin przeciwpancerny PTRS: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linki wewnętrzne oraz wykonuje drobne zmiany typograficzne i technicznne..
Linia 36:
}}
[[Plik:Ptrs003.jpg|thumb|300px|Żołnierze Armii Czerwonej z kp PTRS]]
 
'''PTRS''' – radziecki [[broń samopowtarzalna|samopowtarzalny]] [[karabin przeciwpancerny]].
 
== Historia ==
Po wprowadzeniu na początku lat [[lata 30. XX wieku|30 XX wieku]] do uzbrojenia [[Robotniczo-Chłopska Armia Czerwona|Armii Czerwonej]] [[armata przeciwpancerna|dział przeciwpancernych]] kalibru 37 i 45 mm dowództwo RKKA (Rabocze-Krestjanska Krasnaja Armija – Robotniczo-Chłopska Armia Czerwona) postanowiło uzupełnić je lekką bronią przeciwpancerną. Początkowo próbowano wprowadzić do uzbrojenia karabin l. Kuczewskiego (pomimo nazwy w rzeczywistości było to lekkie [[działo bezodrzutowe]] kalibru 37 mm), ale ostatecznie nie udało się dopracować tej nowatorskiej broni.
 
W drugiej połowie lat 30. gwałtownie zaczęło rosnąć nasycenie bronią pancerną wielu armii świata. Spowodowało to intensyfikację prac nad lekką bronią przeciwpancerną. W ZSRR rozpoczęto wtedy prace nad nowym nabojem przeznaczonym specjalnie dla broni tej klasy. Efektem prac prowadzonych w latach 1936-1938 był nabój [[Nabój 14,5 × 114 mm|14,5 × 114 mm]] którego produkcję rozpoczęto w 1940 roku.
Linia 50 ⟶ 49:
W momencie niemieckiego ataku [[22 czerwca]] [[1941]] roku sowiecka piechota nie dysponowała żadnym lekkim uzbrojeniem przeciwpancernym. Okazało się przy tym że karabiny przeciwpancerne nadal mogą być skuteczną bronią przeciwpancerną. Uruchomienie produkcji PTR-39 uznano za niemożliwe z powodu ciągle trapiących tą broń usterek, dlatego zlecono W.N Szołochowowi skonstruowanie nowej broni tej kategorii. Szołochow skopiował karabin przeciwpancerny [[Karabin przeciwpancerny M1918|Mauser Tank Gewehr]] z 1918 roku, ograniczając się do wyposażenia tej przestarzałej konstrukcji w [[hamulec wylotowy]], amortyzator na kolbie i składany dwójnóg i przystosowania do radzieckiego naboju [[Nabój 12,7 × 108 mm|12,7 × 108 mm]]. Produkcję karabinu przeciwpancernego Szołochowa uruchomiono w lipcu 1941 roku, ale niska skuteczność naboju 12,7 mm na odległościach większych od 100 m sprawiła że szybko ją zakończono, a samej broni nigdy oficjalnie nie przyjęto do uzbrojenia.
 
W lipcu 1941 roku biurom konstrukcyjnym [[Wasilij Diegtiariow|Wasilija A. Diegtariowa]] i [[Siergiej G. Simonow|Siergieja G. Simonowa]] powierzono zadanie skonstruowania karabinów przeciwpancernych kalibru 14,5 mm. W tym samym miesiącu nabój ten, produkowany od 1940 roku, oficjalnie przyjęto do uzbrojenia. Ponieważ pracom nadano najwyższy priorytet prototypy nowych karabinów były gotowe już pod koniec lipca po 22 dniach od rozpoczęcia prac projektowych. Diegtariow przedstawił dwa prototypy (biura konstrukcyjnego którego był szefem i własny – późniejszy [[karabin przeciwpancerny PTRD|PTRD]]), a Simonow jeden.
 
Karabin przeciwpancerny Simonowa był konstrukcją samopowtarzalna, o konstrukcji wzorowanej na wcześniejszych [[karabin samopowtarzalny|karabinach samopowtarzalnych]] tego konstruktora (karabin [[karabin AWS|AWS]]). Po próbach przeprowadzonych na początku sierpnia 1941 roku, zdecydowano przyjąć do uzbrojenia zarówno konstrukcję Simonowa, jak i Diegtariowa. Oficjalnie stało się to 29 sierpnia 1941 roku. Produkcję jednostrzałowego PTRD uruchomiono natychmiast, natomiast losy broni Simonowa ważyły się dłużej. Na początku września miał być gotowy udoskonalony prototyp PTR-39 i zdecydowano przeprowadzić próby porównawcze obu broni. Próby wykazały że obie bronie mają podobną masę i wymiary, ale broń Simonowa była bardziej niezawodna. Jej zaletą była także możliwość rozkładania do transportu na dwie części. Ostatecznym argumentem była mniejsza czaso- i materiałochłonność produkcji broni Simonowa.
Linia 56 ⟶ 55:
Produkcję PTRS rozpoczęto w 1941 roku w zakładach w [[Tuła|Tule]]. Skomplikowana konstrukcja i konieczność ewakuacji tulskich zakładów do [[Saratów|Saratowa]] spowodowała że do końca roku wyprodukowano zaledwie 77 sztuk PTRS. W następnym roku powstało ich 63 808, ale skala produkcji była zdecydowanie mniejsza niż w przypadku PTRD (184 800 egz. w 1942 roku). Produkcję PTRS zakończono w styczniu 1945 roku.
 
Wyprodukowane karabiny przeciwpancerne PTRS były dostarczane jednostkom [[Robotniczo-Chłopska Armia Czerwona|Armii Czerwonej]]. W 1941 roku w każdym [[pułk]]u piechoty utworzono [[kompania|kompanię]] karabinów przeciwpancernych składająca się z trzech [[pluton (wojsko)|plutonów]]. Łącznie w kompanii służyło 79 ludzi uzbrojonych w 27 karabinów przeciwpancernych PTRS (lub PTRD). Wiosną 1942 roku dodatkowe kompanie karabinów przeciwpancernych (16 karabinów ppanc) utworzono na poziomie batalionów pułków piechoty. W ten sposób każdy pułk piechoty posiadał 75 karabinów przeciwpancernych (rzeczywiste stany tej broni były z powodu strat najczęściej niższe). Jednocześnie dodatkową kompanię karabinów przeciwpancernych (36 karabinów ppanc) utworzono w [[dywizja|dywizyjnym]] batalionie przeciwpancernym. Dodatkowo utworzono [[korpus (wojsko)|korpuśne]] bataliony przeciwpancerne wyposażone w 72-108 karabinów przeciwpancernych. Powstało także wiele samodzielnych kompanii karabinów przeciwpancernych używanych jako jednostki wzmocnienia.
 
W lipcu 1942 roku przeprowadzono kolejną reorganizację. Batalionowa kompania przeciwpancerna została zlikwidowana, a w jej miejsce wprowadzono pluton (9 karabinów). Dodatkową kompanie karabinów przeciwpancernych (12 karabinów) utworzono za to w dywizyjnym batalionie karabinów maszynowych. Karabiny przeciwpancerne znalazły się także w lipcu 1942 roku na uzbrojeniu [[bateria (wojsko)|baterii]] [[haubica|haubic]] (4 karabiny w plutonie przeciwpancernym każdej baterii).
Linia 66 ⟶ 65:
W [[jazda|kawalerii]] pluton karabinów przeciwpancernych (6 karabinów) znajdował się na poziomie [[szwadron]]u. W [[wojska pancerne|wojskach pancernych]] kompania karabinów przeciwpancernych (18 karabinów) znajdowała się na poziomie batalionu zmotoryzowanego brygady czołgów.
 
W latach 1941-19421941–1942 z powodu braku armat przeciwpancernych karabiny przeciwpancerne znalazły się także na uzbrojeniu wielu batalionów artylerii przeciwpancernej. Z uzbrojenia tych jednostek były wycofywane w 1943 roku w miarę zwiększania się dostaw dział przeciwpancernych. Najszybciej zniknęły z uzbrojenia jednostek artylerii przeciwpancernej, później działa zaczęły zastępować karabiny przeciwpancerne także w innych pododdziałach przeciwpancernych.
 
Pojawienie się karabinów przeciwpancernych stanowiło duże zaskoczenie dla wojsk niemieckich. Ich masowe użycie gwałtownie zwiększyło odporność jednostek Armii Czerwonej na ataki jednostek pancernych. Strzelania były prowadzone najczęściej z odległości 100-200 metrów (regulamin przewidywał 300-500 m), dzięki czemu udawało się przebijać czołowe pancerze czołgów. Wadą PTRS wynikającą ze zbyt pośpiesznej produkcji i niskiej jakości zastosowanych materiałów była duża zawodność.