Nasciturus: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Tworzę Szablon:Cytuj |
Pilot Pirx (dyskusja | edycje) uzupełnienie |
||
Linia 1:
{{DISPLAYTITLE: ''Nasciturus''}}
'''''Nasciturus''''' ([[
== W prawie rzymskim ==
W prawie rzymskim w jego przypadku stosowano [[fikcja prawna|fikcję prawną]], według której miał warunkową [[Zdolność prawna|zdolność prawną]], tzn. mógł być podmiotem praw i obowiązków, jednocześnie sam nie mogąc dokonywać [[Czynność prawna|czynności prawnych]]. To wszystko jednakże pod warunkiem, że urodził się żywy. Ochrona dziecka poczętego a nienarodzonego miała i ma zastosowanie głównie w [[prawo spadkowe|prawie spadkowym]], gdzie dziecko takie może dziedziczyć. Zastosowanie ma tu paremia: ''nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eius agitur'' – „mającego się narodzić uważa się za narodzonego, ilekroć chodzi o jego korzyści”<ref>Jest to skrótem zasady zawartej w [[Digesta]]ch [https://droitromain.univ-grenoble-alpes.fr/Corpus/d-01.htm#5 1,5,7]: ''Qui in utero est, perinde ac si in rebus humanis esset custoditur, quotiens de commodis ipsius partus quaeritur'' (Płód w łonie matki jest traktowany na równi z człowiekiem już urodzonym, ilekroć chodzi o korzyści samego płodu). Przekład: [[Władysław Rozwadowski]], ''Prawo rzymskie. Zarys wykładu wraz z wyborem źródeł'', Poznań 1992, ISBN 83-900964-5-5, s. 247, przypis 156.</ref>.
Dla ochrony jego praw można było powołać specjalnego [[kurator]]a, tzw. kuratora łona (łac. ''curator ventris'')<ref>Helena Pietrzak, [http://bazhum.muzhp.pl/media/files/Studia_nad_Rodzina/Studia_nad_Rodzina-r2011-t15-n1_2_(28_29)/Studia_nad_Rodzina-r2011-t15-n1_2_(28_29)-s145-164/Studia_nad_Rodzina-r2011-t15-n1_2_(28_29)-s145-164.pdf ''"Curator ventris" dla "nasciturusa"'']</ref>.
== W prawie obecnie obowiązującym ==
W [[System prawny w Polsce|prawie polskim]] instytucję ''nasciturusa'' przewiduje w szczególności prawo spadkowe – art. 927 § 2 [[kodeks cywilny|k.c.]]: ''(...) dziecko w chwili otwarcia spadku już poczęte może być spadkobiercą, jeżeli urodzi się żywe'' – jest to instytucja ''nasciturusa'' funkcjonująca tak samo jak w prawie rzymskim.
Również, jak w prawie rzymskim, [[Kodeks rodzinny i opiekuńczy]] w art. 182 przewiduje: ''Dla dziecka poczętego, lecz jeszcze nie urodzonego, ustanawia się kuratora, jeżeli jest to potrzebne do strzeżenia przyszłych praw dziecka. Kuratela ustaje z chwilą urodzenia się dziecka.''<ref>[[Kodeks postępowania cywilnego]] w art. 599 ''[[Sąd opiekuńczy|Sądem opiekuńczym]] właściwym do ustanowienia kuratora dla dziecka poczętego, lecz jeszcze nie urodzonego, jest sąd właściwy według miejsca zamieszkania lub pobytu matki.''</ref> Art. 75 stanowi ''można [[uznanie ojcostwa|uznać ojcostwo]] przed urodzeniem się dziecka już poczętego'', zaś art. 10 § 4 ''jeżeli kobieta zaszła w ciążę, jej mąż nie może żądać unieważnienia małżeństwa z powodu [[przeszkoda wieku|braku przepisanego wieku]].''
W [[Prawo prywatne międzynarodowe|prawie prywatnym międzynarodowym]] o nabywaniu praw przez dziecko poczęte, lecz nienarodzone, rozstrzyga prawo właściwe dla praw i obowiązków, o których nabycie chodzi<ref>M. Pazdan, ''Prawo prywatne międzynarodowe'', wyd. 10, Warszawa 2007, s. 92.</ref>.▼
▲W [[Prawo prywatne międzynarodowe|prawie prywatnym międzynarodowym]] o nabywaniu praw przez dziecko poczęte, lecz nienarodzone, rozstrzyga prawo właściwe dla praw i obowiązków, o których nabycie chodzi<ref>M. Pazdan, ''Prawo prywatne międzynarodowe'', wyd. 10, Warszawa 2007, s. 92. Ustawa [[Prawo prywatne międzynarodowe (ustawa 2011)|prawo prywatne międzynarodowe]] w art. 55. 4: ''Uznanie dziecka poczętego lecz nienarodzonego podlega prawu ojczystemu matki z chwili uznania''.</ref>.
== Kwestia wyjątku ==
Kwestia tego, czy ''nasciturus'' jest wyjątkiem od ogólnie przyjętej zasady, że ''każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną'' (art. 8 § 1 k.c.), czy nie, jest dyskusyjna: niektórzy przedstawiciele doktryny twierdzą, że nie jest to wyjątek z uwagi na fakt, że ''nasciturus'' musi urodzić się żywy, aby można było zastosować skuteczną fikcję prawną<ref>Marek Kuryłowicz, Adam Wiliński: Rzymskie prawo prywatne, s. 84.</ref><ref>[https://bf.com.pl/pomoc-prawna/sites/default/files/Nasciturus%20w%20polskim%20prawie%20cywilnym-%20Jolanta%20Budzowska.pdf ''Nasciturus'' w polskim prawie cywilnym]</ref>.
== Przypisy ==
| |||