Socjalizm realny: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m red.
Poszerzono treść.
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Linia 1:
{{Komunizm}}
'''Realny socjalizm''' – termin wprowadzony przez oficjalną [[propaganda|propagandę]] [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radzieckąZSRR]] w [[lata 70. XX wieku|latach 70. XX wieku]], określający [[Ustrój polityczny|ustroje polityczne]] ukształtowane w krajach [[blok wschodni|bloku wschodniego]] (rządzonych przez partie [[komunizm|komunistyczne]] i robotnicze (tzw., [[demokracja ludowa|kraje demokracjitzw. „demokracji ludowejludowej”]]), następnie przejęty przez krytyków systemu ''realnego socjalizmu''<ref>[http://encyklopedia.interia.pl/haslo?hid=103753 wpis w encyklopedii Interia] [dostęp 25 maja 2009]</ref>. Zastosowany pierwotnie w celu przeciwstawienia się krytyce stosunków panujących w tych krajach, prowadzonej przez opozycję odwołującą się do tradycji [[socjalizm|socjalistycznych]] (rewizjonizm, dysydenci w [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]) i dowodzącą, że ustrój typu radzieckiego nie jest w stanie zrealizować idei socjalistycznej.
 
Doktryna ''realnego socjalizmu'' charakteryzowała się dominacją partii [[leninizm|marksistowsko-leninowskiej]] we wszystkich sferach życia publicznego, które zawładnęły ustawodawstwem, prawem, a nawet życiem prywatnym obywateli; sprawowały monopol w zakresie [[Ideologia polityczna|ideologii]] i upaństwowionej gospodarki. Zakazany był obieg publikacji poza cenzurą oraz działalność polityczna i społeczna poza organizacjami ściśle kontrolowanymi przez władze. Cechowały go liczne odstępstwa od deklarowanych teoretycznych idei socjalistycznych.
 
Krytykę realnego socjalizmu podjęli przedstawiciele [[eurokomunizm]]u<ref>''Nauka o polityce'', pod. red. [[Artur Bodnar|Artura Bodnara]], Warszawa 1984, str.287-289, {{ISBN|83-01-05808-0}}</ref>. W 2008 [[Instytut Pamięci Narodowej|IPN]] wydał pracę filozoficzno-historyczną pod red. K. Brzechczyna ''Obrazy PRL. O konceptualizacji realnego socjalizmu w Polsce''. Podejmuje ona interdyscyplinarne badania nad koncepcjami tego pojęcia w oparciu o prace teoretyków różnych orientacji ideowych (lewicowej i prawicowej): [[Józef Maria Bocheński|Józefa Bocheńskiego]], [[Randall Collins|Randalla&nbsp;Collinsa]], [[Leszek Kołakowski|Leszka Kołakowskiego]], [[Stefan Kurowski|Stefana Kurowskiego]], [[Leszek Nowak (filozof)|Leszka Nowaka]]<ref>{{cytuj stronę|url=https://repozytorium.amu.edu.pl/jspui/bitstream/10593/300/1/Brzechczyn_O%20dwoch%20prognozach.pdf |tytuł= ''O dwóch prognozach upadku realnego socjalizmu. Randall Collins ''versus'' Leszek Nowak'' |autor=Krzysztof Brzechczyn}}</ref><ref>[http://hdl.handle.net/10593/300 ''Obrazy PRL: o konceptualizacji realnego socjalizmu w Polsce''], wyd. IPN, {{ISBN|83-925139-0-8}}</ref> [[Jadwiga Staniszkis|Jadwigi Staniszkis]] i [[Andrzej Walicki|Andrzeja Walickiego]].