Humberto Maturana: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
mNie podano opisu zmian
naprawa linków (archiwalne), dr. typorg.
Linia 38:
 
=== Lata 1960–1973 w Santiago ===
Po powrocie z MIT otrzymał stanowisko profesora ''School of Medicine'' w ''Universidad de Chile'' i funkcję organizatora laboratorium badań anatomii i fizjologii układu wzrokowego kręgowców. W utworzonym ''Laboratorio de EpistemologiaEpistemología Experimental'' przez ok. 45 lat prowadził, wraz z uczniami, badania systemu wzrokowego ptaków. Organizacja jednostki o profilu zgodnym z zainteresowaniami jej twórcy, która skupiałaby interdyscyplinarne grono pracowników uniwersytetu (zainteresowanych matematyką, biologią, fizyką i chemią), napotykała liczne trudności natury administracyjnej{{r|BiolCognLab-Hist}}.
 
Pokonanie części trudności – utworzenie ''Facultad de Ciencias'' w Ñuñoa – ułatwił międzynarodowy prestiż H. Maturany, który był wówczas najczęściej cytowanym spośród wszystkich pracowników uczelni. Laboratorium utrzymywało kontakty m.in. z wiodącym ''Biological Computer Laboratory'' (BCL) w [[University of Illinois at Urbana-Champaign]], którym kierował [[Heinz von Foerster]]{{r|vonFoerster|vonFoerster-publ}}, nazywany „ikoną cybernetyki”, a pracownikami byli m.in. [[Ross Ashby]] i [[Gordon Pask]]){{r|BiolCognLab-Hist}}.
Linia 55:
Po intensywnym rozwoju w latach 1980–1984 nastąpiło jego zahamowanie, związane przede wszystkim z wyjazdami do USA lub Europy. W roku 1984 roku F. Varela wyjechał do laboratorium niemieckiego [[neuropsychologia|neuropsychologa]] Wolfa Singera{{r|Singer}} w [[Hamburg]]u jako [[Fundacja im. Alexandra von Humboldta|stypendysta Humboldta]], a w roku 1985 postanowił zostać we Francji, przyjmując ofertę [[Centre national de la recherche scientifique|CNRS]]. Na początku lat 80. z Santiago wyjechało do Stanów Zjednoczonych lub Europy wielu innych dotychczasowych współpracowników Maturany. W latach 1985–1990 sytuacja finansowa i instytucjonalna stawała się coraz trudniejsza; aż do późnych lat 80. laboratorium było wyposażone głównie w sprzęt kupiony w okresie 1960–1970 przez Maturanę. Odpowiedzialność za prowadzenie jednostki przejmowali jego współpracownicy i następcy (m.in. Jorge Mpodozis{{r|Mpodozis}}, Juan Carlos Letelier{{r|Letelier}}, Alexander Vargas{{r|BiolCognLab-memb}}{{#tag:ref|BCL zostało całkowicie zniszczone w pożarze 5 sierpnia 2006{{r|BiolCognLab-Hist}}.|group="uwaga"}}).
 
W roku 2000 Humberto Maturana założył ośrodek badań i analiz teoretycznych dotyczących biologiczno-kulturalnych podstaw organizacji życia wspólnot ludzkich{{r|gutenberg}} (zachowując stanowisko profesora University Of Chile{{r|synergetic.ru}}); m.in. organizuje międzynarodowe kongresy, tj. ''Instituto de Formación MatrizticaMatríztica''{{r|Congreso2014}}; okresowo prowadzi wykłady w różnych krajach świata{{r|synergetic.ru}}. Jest członkiem zarządu ''Constructivist Foundations'' – czasopisma poświęconego konstruktywistycznej koncepcji struktur psychicznych{{r|Constr-Found}}.
 
== Kierunki badań naukowych ==
Linia 119:
* <ref name="What-the-Frog">{{Cytuj pismo | autor = Lettvin, J.Y. (Res. Lab. of Electronics and Dept. of Biology, Mass. Inst. Tech., Cambridge, Mass.), H.R. Maturana, W.S. McCulloch, W.H. Pitts | tytuł = What the Frog's Eye Tells the Frog's Brain | czasopismo = Proceedings of the IRE | wydawca = IEEE | wydanie = 11 | wolumin = 47 | strony = 1940-1951 | issn = 0096-8390 | język = en | data = Nov. 1959 | url = http://hearingbrain.org/docs/letvin_ieee_1959.pdf | doi = 10.1109/JRPROC.1959.287207}}</ref>
* <ref name =refl-Varela-2012>{{Cytuj pismo | autor = H.R. Maturana | tytuł = Reflections on My Collaboration with Francisco Varela | czasopismo = Constructivist Foundations | wydanie = 7(3) | wolumin = www.univie.ac.at/constructivism | strony = 155–164 | język = en | data = 2012 | url = http://www.univie.ac.at/constructivism/journal/7/3/155.maturana}}</ref>
* <ref name="Congreso2014">{{Cytuj stronę | url = http://www.lapersona.cl/espanol/inst_formacion.html | archiwum=http://web.archive.org/web/20141017115452/http://www.lapersona.cl:80/espanol/inst_formacion.html| tytuł = Instituto de Formacion Matriztica | praca = El Congreso Mundial de Recursos Humanos Chile 2014 | opublikowany = www.lapersona.cl | język = es | data dostępu = 2016-01-21}}</ref>
* <ref name="Mpodozis">{{Cytuj stronę | url = https://www.researchgate.net/profile/Jorge_Mpodozis | tytuł = Jorge Mpodozis; University of Chile, Santiago PhD | praca = ResearchGate; Read 59 publications by Jorge Mpodozis | opublikowany = www.researchgate.net | język = en | data dostępu = 2016-01-21}}</ref>
* <ref name="Letelier">{{Cytuj stronę | url = https://www.researchgate.net/profile/Juan_Letelier | tytuł = Juan Carlos Letelier University of Chile, Santiago Neuroscience, Systems Biology, Biotechnology PhD | praca = ResearchGate; Read 40 publications by Juan Carlos Letelier | opublikowany = www.researchgate.net | język = en | data dostępu = 2016-01-21}}</ref>
Linia 133:
* <ref name=Kurowski>{{Cytuj pismo | autor = Marek M. Kurowski | tytuł = Niklasa Luhmanna radykalizacja projektu fenomenologii | czasopismo = Fenomenologia | wydanie = 1 | strony = 63-74 | data = 2003 | url = http://mmkurowski.republika.pl/LUHMANN_fen.pdf}}</ref>
* <ref name="gutenberg">{{Cytuj stronę | url = http://self.gutenberg.org/articles/humberto_r._maturana | tytuł = Humberto Maturana | praca = World Public Library from World Heritage Encyclopedia | opublikowany = The World Public Library Association | język = en | data dostępu = 2016-01-18}}</ref>
* <ref name="Bryniarski">{{Cytuj stronę | url = http://www.math.uni.opole.pl/~ebryniarski/CYBERNETYKA.htm | archiwum=http://web.archive.org/web/20170810004741/http://www.math.uni.opole.pl/~ebryniarski/CYBERNETYKA.htm | tytuł = Metacybernetyka * Cybernetyka * Logika Obiektowa * Matematyka Obiektowa | autor = Edward Bryniarski | praca = Strona tematyczna 'Cybernetyka' | data dostępu = 2016-01-18}}</ref>
* <ref name="synergetic.ru">{{Cytuj stronę | url = http://www.synergetic.ru/people/umberto-r-maturana.html |archiwum=http://web.archive.org/web/20151206112457/http://www.synergetic.ru/people/umberto-r-maturana.html | tytuł = Умберто Р. Матурана | autor = Институт философии [[Rosyjska Akademia Nauk|РАН]] | praca = Московский международный синергетический форум / Люди | język = ru | data dostępu = 2016-01-18}}</ref>
* <ref name="Singer">{{Cytuj stronę | url = http://brain.mpg.de/research/emeriti/prof-dr-hc-mult-wolf-singer/curriculum-vitae.html | tytuł = Prof. Dr. h.c. mult. Wolf Singer | praca = Curriculum Vitae | opublikowany = brain.mpg.de/research | język = en | data dostępu = 2016-01-21}}</ref>
* <ref name="vonFoerster">{{Cytuj stronę | url = http://www.univie.ac.at/constructivism/HvF.htm | tytuł = The Heinz von Foerster Page Created in honor of his 85th birthday on November 13, 1996 | data = 1996 | praca = www created in honor of 85th birthday | opublikowany = www.univie.ac.at | język = en | data dostępu = 2016-01-22}}</ref>