Super Audio Compact Disc: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎PCM, DSD, DXD: drobne merytoryczne
m →‎PCM, DSD, DXD: linki zewnętrzne
Linia 32:
 
== PCM, DSD, DXD ==
[[Plik:PCM-vs-DSD.svg|thumb|300px|Porównanie zapisu PCM z DSD]]
W obecnej chwili na płycie SACD dźwięk zapisywany jest w formacie [[Direct Stream Digital]], jednak nie zawsze jest on w tym formacie nagrywany ([[Próbkowanie|próbkowany]]). Do cyfrowych nagrań dźwięku można obecnie zastosować trzy formaty: PCM, DSD lub najnowszy [[Digital eXtreme Definition|DXD]].
 
[[PCM]] to najstarszy z istniejących na rynku cyfrowych formatów zapisu dźwięku. Polega on na [[Częstotliwość próbkowania|próbkowaniu dźwięku ze stałą częstotliwością]] i zapisywaniu go w 16-bitowych [[Słowo maszynowe|słowach]]. Dla celów zapisu na płytach CD-Audio przyjęto częstotliwość próbkowania 44,1 kHz, której odpowiada [[częstotliwość Nyquista]] wynosząca 22,05 kHz. Częstotliwość taką uznano za wystarczającą, ponieważ brak jakichkolwiek dowodów na zdolność słyszenia przez ludzi dźwięków > 20 kHz. Mimo to zwolennicy technologii analogowej zarzucają temu formatowi takie właśnie ograniczenie pasma. Innym zarzutem jest ograniczenie dynamiki dźwięku wynikające z zastosowania tzw. poziomów kwantyzacji. Według nich problemy te ma częściowo likwidować tzw. HD PCM powstały w latach 90., czyli PCM wysokiej rozdzielczości. Stosuje się w nim częstotliwości próbkowania 96 i 192 kHz oraz 24-bitowe słowa. Daje to teoretyczny zakres dynamiki wynoszący 144 dB, (wobec rzekomych 96 dB 16-bitowego PCM), i jakoby także poprawę jakości dźwięku; w rzeczywistości dźwięk zapisany w 16-bitowym formacie PCM ma zakres dynamiki w granicach 120 dB, co jest wartością graniczną dla ludzkiego słuchu.<ref>{{cytuj stronę | url =http://xiph.org/~xiphmont/demo/neil-young.html | tytuł = 24/192 Music Downloads ...and why they make no sense| język = en | data dostępu = 2019-01-31}}</ref> Jednak w celu zapisu na płycie SACD na warstwie HD, dźwięk ten musi podlec konwersji na DSD, czyli tzw. up-samplingowi.
 
Równocześnie z rozwojem HD PCM powstał konkurencyjny format cyfrowego zapisu dźwięku, właśnie [[Direct Stream Digital|DSD]], który także miał na celu poprawę rzekomych mankamentów „starego” PCM. W tym nowym formacie zastosowano, w odróżnieniu od modulacji PCM, zmienną częstotliwość próbkowania (modulacja [[Modulacja gęstości impulsów|PDM]]) o znacznie wyższej częstotliwości (2,8224 MHz, czyli 64 razy wyższej od tej na płytach CD-Audio) oraz 1-bitowy zapis tych wartości, rozszerzając tym samym pasmo zapisywanego dźwięku. Ze względu na bardzo dużą kwantyzację 1-bitowego sygnału, dodatkowo w tym formacie używa się tzw. ''noise shapingu'' (kształtowania szumu).
Linia 45:
Niektóre płyty SACD zawierają materiał dźwiękowy nagrany w technologii analogowej, a następnie konwertowany do właściwego tej płycie formatu. Mogą to być bądź nagrania archiwalne, reedycje zarówno w stereo jak i w multichannel, jak i nowe nagrania analogowe (takie też się realizuje do dziś).
 
Standardem w tym formacie stał się dźwięk przestrzenny (5.1). Większość domowych odtwarzaczy DVD/DivX nie ma możliwości odtwarzania SACD (z wyjątkiem płyt hybrydowych, w których odtwarzana jest warstwatylko zwykłegowarstwa CD-Audio). Powodami, które przyczyniają się do małej popularności tego formatu, są małe ilości wydanych płyttytułów i nierozstrzygnięta rywalizacja pomiędzy SACD a [[DVD-Audio]].
 
Na dzisiejszym rynku (2015 r.) jest dostępny bardzo szeroki wachlarz urządzeń odtwarzających SACD. Ceny zaczynają się od ok. 1000 [[Złoty|PLN]] i sięgają prawie 100 000 PLN<ref>{{Cytuj stronę |url = http://audio.com.pl/testy/odtwarzacze-cd-sacd/2/1 |tytuł = Odtwarzacze CD (CD/SACD) - testy sprzętu|autor = |data dostępu = |opublikowany = |język =}}</ref>. Najpopularniejszym, który umożliwia odczyt pozostaje jednak [[PlayStation 3|Sony Play Station 3]] (tylko wybrane modele).
 
SACD zyskał sobie większe powodzenie w środowisku [[audiofil]]ów, którzy uznają go za nieporównywalnie bliższy oryginalnemu brzmieniu niż CD-Audio. Liczne testy odsłuchowe przeprowadzane przez rozmaite zespoły profesjonalistów zajmujących się inżynierią dźwięku nie potwierdziły jednakże prawdziwości powyższej opinii. W warunkach [[Podwójnie ślepa próba|podwójnie ślepej próby]], przy normalnych poziomach głośności, żaden ze słuchaczy nie był w stanie odróżnić SACD od CD-Audio<ref name="aes.org">{{cytuj stronę |url=https://secure.aes.org/forum/pubs/journal/?ID=2 |autor=Meyer, E. Brad; Moran, David R. |tytuł=Audibility of a CD-Standard A/DA/A Loop Inserted into High-Resolution Audio Playback|opublikowany=aes.org |język=en |data dostępu=2013-01-31}}</ref>.