Księga dokumentów: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
+ilustracja |
→top: zmiana linku |
||
Linia 17:
'''Księga dokumentów''' (''Shujing'') – zbiór historycznych dokumentów chińskich z VI w. p.n.e., zaliczany do [[Pięcioksiąg konfucjański|pięcioksięgu konfucjańskiego]]. Jest to blisko 30 utworów, zawierających krótkie przemówienia i umoralniające wskazania, przypisywane mądrym i cnotliwym władcom starożytności z czasów od XXII do VII wieku p.n.e. Stanowią one najwcześniejsze pisane źródło chińskiej historii.
Czas powstania księgi nie został dotychczas dokładnie ustalony, najwcześniejsze powołanie się na nią w innych tekstach pochodzi z 717 p.n.e. Niektórzy chińscy uczeni przypisują ją Konfucjuszowi, w rzeczywistości jednak mógł ją jedynie przeredagować, dokonać wyboru dokumentów spośród większej ich liczby, jaką mógł w swoich czasach znaleźć w książęcych archiwach. Przy okazji prawdopodobnie usunął z niej elementy mitologiczne i legendarne, co zdaniem dzisiejszych badaczy zmniejszyło bogactwo i paradoksalnie również wiarygodność dzieła.
Nie jest to w ścisłym tego słowa znaczeniu kronika historyczna. Jest to zbiór historycznych dokumentów wzajemnie ze sobą niepowiązanych i różniących się charakterem i formą. Shujing zawiera m.in. listy władców i opisy różnych wydarzeń.
Dokumenty w większości wypadków nie mogły powstać w czasach, których treść ich dotyczy. Sądząc ze stylu i bogactwa słownikowego musiały one zostać napisane dopiero kilka wieków po okresie z którego pochodzą najwcześniejsze znane dzisiaj napisy na kościach wróżebnych.
Pod koniec III wieku p.n.e. na rozkaz [[Shi Huangdi]] wszystkie egzemplarze księgi zostały zniszczone. Księga została częściowo odtworzona za czasów panowania cesarza [[Han Wendi|Wendi]] (179-157 p.n.e.) przez uczonego Fu Shenga, który w ruinach swojego domu odnalazł 29 rozdziałów dzieła. Odtworzoną wersję Fu Shenga nazwano ''Nowym tekstem''. Niedługo potem na murze domu Konfucjusza odnaleziono zapisany tekst Księgi, zawierający 16 rozdziałów nieistniejących w redakcji Fu Shenga. Tekst z muru nazwano ''Starym tekstem''.
Istnienie dwóch różniących się od siebie wersji tekstu sprawiło, że przez wieki uczeni chińscy, a potem europejscy, kwestionowali ich autentyczność. Dopiero w połowie [[XX wiek]]u, dzięki odkryciu [[Napisy na kościach wróżebnych|napisów na kościach wróżebnych]] z [[Anyang (Chiny)|Anyangu]]
{{Wikisource-lang|strona=尚書 |dopełniacz=Księgi Dokumentów |język=chińskich |lang=zh}}
| |||