Smok (rodzaj): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
aktualizacja przypisu |
koprolity |
||
Linia 40:
''Smok'' jest rekonstruowany jako zwierzę [[dwunożność|dwunożne]]. W Lisowicach odnaleziono pięć dużych, masywnych [[skamieniałość śladowa|odcisków]] trójpalczastych stóp o długości 40–50 cm. Przypominają one tropy pozostawione przez średnie i duże [[jura]]jskie teropody. Nie odnaleziono kości stóp smoka, nie można więc jednoznaczne udowodnić, że to on pozostawił te tropy. Z Lisowic nie jest jednak znany żaden inny archozaur o zbliżonych rozmiarach{{r|app2012}}.
''Smok'' był [[drapieżnictwo|drapieżnikiem]]. Trzon jego [[kość ramienna|kości ramiennej]] był skręcony{{r|app2012}}, co początkowo uznano za cechę zaawansowaną jako teropoda, umożliwiającą mu chwytanie ofiar za pomocą kończyn przednich{{r|ewolucja}}. Oprócz smoka w Lisowicach odnaleziono również skamieniałości [[dicynodonty|dicynodonta]] ''[[Lisowicia|Lisowicia bojani]]'', wczesnego przedstawiciela [[Ssakokształtne|ssakokształtnych]] z rodzaju ''[[Hallautherium]]'', małych [[dinozauromorfy|dinozauromorfów]], [[pterozaury|pterozaurów]], [[krokodylomorfy|krokodylomorfów]], [[sfenodonty|gadów ryjogłowych]], dużych [[kapitozaury|kapitozaurów]] i niewielkich [[Plagiosauridae|plagiozaurów]], [[dwudyszne|ryb dwudysznych]] i [[prawieczkokształtne|prawieczkokształtnych]] oraz rekinów z grupy [[Hybodontiformes]]{{r|app2012|Lisowicia}}. Ofiarami smoka mogły padać dicynodonty z gatunku ''Lisowicia bojani'' – osiągały one jednak olbrzymie rozmiary (największe ze wszystkich znanych dicynodontów{{r|Lisowicia}}). Dorosłe osobniki mogły być więc zbyt duże dla smoka{{r|ewolucja}}. W 2011 roku opisano ślady ukąszeń zachowane na żebrach i kościach kończyn tylnych młodych dicynodontów. Ślady te odpowiadały kształtem zębom smoka, co sugeruje, że zjadał on dicynodonty. Prawdopodobnie powstały one w wyniku skutecznego ataku na żywe zwierzęta, choć nie można wykluczyć padlinożerności{{r|lethaia2011}}. Ślady zębów archozaurów na kości dicynodonta odnaleziono również w Zawierciu (w osadach noryku, czyli o wieku zbliżonym do lisowickich). W tym przypadku bardziej prawdopodobne jest, że dwa archozaury pożywiały się padliną dicynodonta{{r|palaios2010}}. Analiza [[koprolity|koprolitów]] wskazuje, że smok połykał kości ofiar. Stan większości szczątków nie pozwala na dokładną identyfikację, jednak niektóre są kośćmi [[temnospondyle|temnospondyli]] i [[dicynodonty|dicynodontów]]. W koprolitach znajdowane są również szczątki zębów smoka, co oznacza, że podczas gryzienia kości łatwo się łamały i mieszały z pokarmem. Inną możliwością jest kanibalizm{{r|qvarnstrom}}.
== Przypisy ==
Linia 54:
<ref name=Lisowicia>{{Cytuj pismo |autor=Tomasz Sulej i Grzegorz Niedźwiedzki |tytuł=An elephant-sized Late Triassic synapsid with erect limbs |czasopismo=Science |rok=2019 |wolumin=363 |wydanie=6422 |strony=78–80 |doi=10.1126/science.aal4853 |język=en}}</ref>
<ref name=app2018>{{Cytuj pismo |autor=Grzegorz Niedźwiedzki i Ewa Budziszewska-Karwowska |tytuł=A new occurrence of the Late Triassic archosaur ''Smok'' in southern Poland |czasopismo=Acta Palaeontologica Polonica |wolumin=63 |wydanie=4 |strony=703–712 |rok=2018 |doi=10.4202/app.00505.2018 |język=en}}</ref>
<ref name="qvarnstrom">{{Cytuj | autor = Martin Qvarnström, Per E. Ahlberg, Grzegorz Niedźwiedzki | tytuł = Tyrannosaurid-like osteophagy by a Triassic archosaur | czasopismo = Scientific Reports | wolumin = 9 | data = 2019 | s = 925 | doi = 10.1038/s41598-018-37540-4 | język = en}}</ref>
}}
Linia 60 ⟶ 61:
* {{Cytuj pismo |nazwisko = Bodzioch |imię = Adam |nazwisko2 = Wężowicz-Ziółkowska |imię2 = Dobrosława |tytuł = Wskrzeszenie Smoka Wawelskiego. Głos w sprawie ewolucji memetycznej i obrony nietykalności nazw własnych |url = http://www.memetyka.us.edu.pl/dokumenty/pliki/TekstyZUlicy-2016_17-8_bodzioch_wezowicz-ziolkowska.pdf |czasopismo = Teksty z Ulicy. Zeszyt memetyczny |rok = 2016 |wolumin = 17 |issn = 2081-397X |odn = tak}}
* [http://www.app.pan.pl/archive/published/app57/app20100045.pdf http://www.app.pan.pl/archive/published/app57/app20100045.pdf]
[[Kategoria:Archozaury]]
| |||