Sztuka sumeryjska i akadyjska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne techniczne
Linia 26:
Około [[XXV wiek p.n.e.|2400 roku p.n.e.]] doszło do przejęcia władzy przez zamieszkałych na tym terenie Semitów, którzy już od dawna piastowali funkcje dostojników na sumeryjskich dworach i przejęli wiele sumeryjskich zwyczajów. Jeden z nich, znany później jako [[Sargon Wielki]], zdobył władzę w mieście [[Agade]] (Akad) po czym podbił cały Sumer i ogłosił się władcą Sumeru i Akadu. Jego wnuk, [[Naram-Sin z Akadu|Naram-Sin]] ogłosił się Królem Czterech Stron Świata. Mimo tych wydarzeń sztuka i kultura sumeryjska nadal żyła. Akadowie rozszerzyli obszar jej oddziaływania oraz podporządkowali ją swoim pojęciom estetycznym. Pismo sumeryjskie zostało przystosowane do ich własnego języka. Z zachowanych zabytków architektury odnaleziono dwie świątynie w Esznunna oraz twierdzę Naram-Sina w [[Tell Brak]]. Świątynie zbudowane były na planie prostokąta, bez dziedzińców. Przypominały swoim wyglądem wcześniejsze budowle wznoszone w północnej części kraju (jednonawowe z przedsionkiem, bez dziedzińca wewnętrznego). Twierdza Naram-Sina zbudowana była na planie kwadratu o boku 100,0 m. Wewnątrz mieściło się sześć dziedzińców i wiele, umieszczonych równolegle do siebie, wąskich pomieszczeń. Budowla otoczona była murem grubości 10 m. Do wnętrz prowadziła jedna brama umieszczona pomiędzy dwoma wieżami. Pierwszy dziedziniec był największy. Najprawdopodobniej było to miejsce postoju zwierząt i karawan. Otaczające go pomieszczenia pełniły funkcje magazynów. Pozostałości podobnej twierdzy znaleziono w Aszur w północnej Mezopotamii.
 
[[Plik:Stele Naram Sim Louvre Sb4.jpg|thumb|right|200px|Fragment [[Stela Naram-Sina|Steli Naram-Sina]] (Luwr, Paryż)]]
{| style="float:right"
 
[[Plik:Stele Naram Sim Louvre Sb4.jpg|thumb|right|200px|Fragment [[Stela Naram-Sina|Steli Naram-Sina]] (Luwr, Paryż)]]
|}
Płaskorzeźby akadyjskie cechuje pewne odejście od układów pasowych. Przykładem jest odnaleziona w [[Suza|Suzie]], ale pochodząca oryginalnie z [[Sippar]], stela z piaskowca przedstawiająca zwycięstwo króla Naram-Sina datowana na ok. [[XIII wiek p.n.e.|2250 rok p.n.e.]] Jej kształt przypomina górę, której wyobrażenie też zostało wyryte na steli. Za postacią króla, po przekątnej płyty, podążają w rzędzie wojownicy. Wrogowie przedstawieni są w chwili ucieczki. Na steli wyryto również drzewo. Te elementy krajobrazu informują, że bitwa odbyła się w miejscu zalesionym, z wrogami zamieszkującymi góry [[Zagros]]. Dwie gwiazdy na szczycie płyty symbolizują obecność bogów: [[Utu|Szamasza]] i [[Isztar]], patronów zwycięskiego króla.