Zatoka jamista: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Zmiana przypisu otworu owalnego do tego występującego w obrębie głowy, a nie serca w życiu płodowym.
Linia 1:
[[Plik:Cavernous sinus.png|thumb|right|250px|Podstawa czaszki- widok z góry. Topografia lewej zatoki jamistej (zaznaczona na czerwono)|thumb|right]]
'''Zatoka jamista''' ([[łacina|łac.]] ''sinus cavernosus'') - jedna z [[zatoki żylne opony twardej|zatok żylnych opony twardej]]. Leży po obu stronach [[siodło tureckie|siodła tureckiego]]. Jest obszerną jamą poprzedzielaną beleczkami łącznotkankowymi wysłanymi [[śródbłonek|śródbłonkiem]]. Na przekroju ma wygląd gąbczasty. Beleczki w świetle zatoki wzięły się ze zlania [[Żyła|żył]], których ściany uległy [[Atrofia|zanikowi]]. Ma kształt trójkąta, w którym można wyróżnić 3 ściany:
* ściana górna - utworzona jest przez [[przepona siodła|przeponę siodła]], wypustkę [[opona twarda|opony twardej]]. Rozpostarta jest pomiędzy wyrostkami pochyłymi przednimi i tylnymi. Przechodzi przez nią [[tętnica szyjna wewnętrzna]].
* Ściana przyśrodkowa - w części górnej graniczy z [[przysadka mózgowa|przysadką mózgową]]. Część dolna przylega do bocznej powierzchni trzonu [[kość klinowa|kości klinowej]].
* Ściana boczna - pokryta jest oponą twardą. W części przedniej przylega do niej kieszonka opony twardej, w której znajduje się [[zwój trójdzielny|zwój troisty (Gassera)]] [[nerw trójdzielny|nerwu trójdzielnego]]. Część tylna przylega do [[płat skroniowy|płata skroniowego]].
Zatoka jamista rozciąga się od [[szczelina oczodołowa górna|szczeliny oczodołowej górnej]] do szczytu części skalistej [[kość skroniowa|kości skroniowej]]. W jej świetle i na jej obwodzie przebiega wiele ważnych struktur anatomicznych. [[Tętnica szyjna wewnętrzna]] otoczona [[splot współczulny|splotem współczulnym]] wchodzi do zatoki przebijając przeponę siodła tureckiego od tyłu. Następnie przebiega w niej esowato opuszczając ją w ścianie górnej. Tuż po wyjściu z zatoki tętnica szyjna wewnętrzna oddaje [[tętnica oczna|tętnicę oczną]]. Nieco bocznie i ku dołowi od t. szyjnej w świetle zatoki biegnie [[nerw odwodzący]]. Tętnica i nerw otoczone są [[śródbłonek|śródbłonkiem]], który leży we [[krew|krwi]] przepływającej przez zatokę. W jej bocznej ścianie nie będąc w bezpośrednim kontakcie z zatoką począwszy od góry przebiegają: [[nerw okoruchowy]], [[nerw bloczkowy]] i [[nerw oczny]].
Obie zatoki jamiste (prawa i lewa) łączą się ze sobą od przodu i tyłu za pośrednictwem '''zatok międzyjamistych''' (łac. ''sinus intercavernosi''), które biegną na przednim i tylnym obwodzie [[przysadka mózgowa|przysadki mózgowej]]. Przysadka mózgowa jest więc otoczona łukiem żylnym, który tworzą od boków zatoki jamiste, a z przodu i tyłu zatoki międzyjamiste.
[[Plik:Gray571.png|thumb|left|250px|Lewa zatoka jamista widziana od tyłu.|thumb|left]]
'''Zatoka jamista''' ([[łacina|łac.]] ''sinus cavernosus'') - jedna z [[zatoki żylne opony twardej|zatok żylnych opony twardej]]. Leży po obu stronach [[siodło tureckie|siodła tureckiego]].
Do zatok jamistych uchodzą następujące żyły:
* '''żyła oczna górna''' (łac. ''vena ophthalmica superior''), która odprowadza krew z [[oczodół|oczodołu]];
* '''żyła oczna dolna''' (łac. ''vena ophthalmica inferior''), zwykle uchodzi do żyły ocznej górnej, jednak w niektórych przypadkach może bezpośrednio uchodzić do zatoki jamistej;
* '''żyła środkowa siatkówki''' (łac. ''v. centralis retinae'') - biegnąca wewnątrz nerwu wzrokowego, po jego opuszczeniu przez [[szczelina oczodołowa górna|szczelinę oczodołową górną]];
* '''zatoka klinowo-ciemieniowa''' (łac. ''sinus sphenoparietalis'') - zbiera krew z powierzchownych żył [[półkula mózgu|półkul mózgu]]. Uchodzi do zatoki pod wyrostkiem pochyłym przednim często przedtem łącząc się z [[żyła środkowa powierzchowna mózgu|żyłą środkową powierzchowną mózgu]].
Do zatoki jamistej uchodzą także: żyły oponowe, żyły przysadki mózgowej i żyły kości klinowej.
Z zatoki jamistej krew odpływa następującymi zbiornikami żylnymi:
* '''zatoka skalista górna''' (łac. ''sinus petrosus superior'') - stanowi górną część odpływu krwi z zatoki jamistej. Biegnie ona ku tyłowi i bocznie w przyczepie [[namiot móżdżku|namiotu móżdżku]] po górnej powierzchni części skalistej [[kość skroniowa|kości skroniowej]] , wpadając następnie do [[zatoka esowata|zatoki esowatej]] lub zatoki poprzecznej;
* '''zatoka skalista dolna''' (łac. ''sin. petrosus inferior'') - to dolna, większa część odpływu z zatoki jamistej, biegnie w swojej bruździe w dolnym odcinku części skalistej [[kość skroniowa|kości skroniowej]] w kierunku przyśrodkowego brzegu otworu szyjnego. Uchodzi do [[żyła szyjna wewnętrzna|żyły szyjnej wewnętrznej]];
* '''żyły błędnika''' (łac. ''vv. labyrinthi'') inaczej zwane '''żyłami słuchowymi wewnętrznymi''' (łac. ''vv. auditivae internae'') - w liczbie 2 lub 3 z [[błędnik (anatomia)|błędnika]] biegną [[przewód słuchowy wewnętrzny|przewodem słuchowym wewnętrznym]], a następnie wpadają do zatok jamistych.
Za pośrednictwem splotu żylnego [[Otwór owalny (czaszka)|otworu owalnego]] oraz splotu żylnego tętnicy szyjnej zatoka jamista łączy się ze [[splot skrzydłowy|splotem skrzydłowym]];
* '''splot podstawny''' (łac. ''plexus basilaris'') - leży na [[stok (anatomia)|stoku]] i od góry łączy się z zatoką jamistą.
 
== Piśmiennictwo ==
* A. Bochenek, M. Reicher Anatomia człowieka. tom III. PZWL, Warszawa 1989. {{ISBN|83-200-1628-2}}.
 
{{Zastrzeżenia|Medycyna}}