Hernani (dramat): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Zmiana nazwy kategorii + drobne redakcyjne
Linia 1:
[[Plik:Victor Hugo-Hernani(1).jpg|250px240px|right|thumb|''Bitwa o Hernaniego'']]
'''''Hernani, czyli honor kastylijski<ref>Inna spotykana forma - kastylski.</ref>''''' – [[dramat]] [[WiktorVictor Hugo|Wiktora Hugo]] napisany w sierpniu i wrześniu 1829. Stanowi on przełomowy moment w historii [[literatura francuska|literatury francuskiej]], praktyczną realizację zasad dramatu romantycznego wyłożoną teoretycznie przez Wiktora Hugo w przedmowie do dramatu ''Cromwell''. Premiera dramatu odbyła się 25 lutego 1830<ref>W. Hugo, ''Hernani'', oprac. Lidia Łopatyńska, Wrocław 1953, BN Ser. II, Nr 84, s. XXXI. </ref> i wywołała tak żywe emocje między starszym i młodszym pokoleniem krytyków literackich oraz autorów, jak również tak wyraźny oddźwięk społeczny, że przeszła do historii jako "bitwa„bitwa o Hernaniego"Hernaniego”.
 
== Okoliczności powstania utworu ==
Po zatrzymaniu przez dyrekcję Teatru Francuskiego dramatu ''[[Marion Delorme]]'' jako zbyt ryzykownego politycznie, Wiktor Hugo rozpoczął prace nad nowym dziełem, które ukazałoby w praktyce założenia teatru romantycznego opracowane przezeń wcześniej. Jego akcję zdecydował się, ze względu na młodzieńczą fascynację, umieścić w [[Hiszpania|Hiszpanii]] i oprzeć na pochodzącym z tamtejszej literatury motywie ''tres para una'' (trzech mężczyzn kocha jedną kobietę; tak brzmiał zresztą wstępny podtytuł dramatu).
 
== Treść ==
Linia 9:
 
== Cechy utworu ==
''Hernani'' jest dramatem romantycznym, łączącym wątki historyczne z historią miłosną. Nie wiadomo, skąd Hugo czerpał wiedzę o szesnastowiecznej Hiszpanii, w jego przedstawieniu tła akcji dramatu widoczne jest, że przesłanie ideowe okazało się ważniejsze od wiernego odwzorowania realiów. Stosunki społeczne, ukazane w scenie wyboru cesarza czy w sposobie odnoszenia się do siebie bohaterów przypominają raczej relacje panujące we Francji niż w Hiszpanii w XVI stuleciu, autor popełnia również błąd podając [[Akwizgran]] jako miejsce elekcji, która w rzeczywistości odbyła się we Frankfurcie.
 
Ważnym aspektem ''Hernaniego'' jest rysunek psychologiczny postaci, który przybiera dokładniejszą niż w innych wczesnych dziełach Hugo zwłaszcza w odniesieniu do postaci Karola V. Jego przeżycia wewnętrzne związane z objęciem tronu cesarskiego zostają oddane w szczegółach, autor podkreśla głębię przemiany duchowej bohatera. W mniejszym stopniu Hugo oddaje emocje Hernaniego i Ruya Gomeza, którzy są bohaterami jednoznacznie zaklasyfikowanymi moralnie jako ucieleśnienie szlachetności i odwagi oraz przewrotności. Silniejszej niż w ''Marion Delorme'' psychologizacji został poddany wątek miłosny, z którego Hugo starał się usunąć motywy melodramatyczne i konwencjonalne dialogi, by uzyskać maksimum prawdy i wyrazu.
 
Rewolucją na francuskiej scenie był natomiast język ''Hernaniego'' - Hugo nie tylko dowolnie modyfikował tradycyjny [[aleksandryn]], ale starał się łączyć w wypowiedziach postaci prostotę stylu z gwałtownością emocji, całkowicie zrywając z konwencją klasyczną. Zredukował również liczbę [[monolog]]ów na rzecz dialogów i scen zbiorowych, wprowadził ogromną ilość [[metafora|metafor]] i [[porównanie|porównań]] jako środka związanego z wyrażaniem uczuć przez bohaterów, a nie jako zwykły popis erudycji i inwencji dramatopisarza.
 
== "Bitwa„Bitwa o Hernaniego"Hernaniego” ==
Jeszcze przed prapremierą ''Hernani'' stał się obiektem ostrych kontrowersji, podsycanych na łamach gazet różnych opcji politycznych. Szczególnie siły polemika ta nabrała po dwóch pierwszych przedstawieniach i trwała do zdjęcia ''Hernaniego'' z afisza po 43 wystawieniach (do czerwca 1830). Młodzi romantycy widzieli w dramacie realizację nowych, świeżych prądów ideologicznych i zerwanie ze "skostniałą"„skostniałą” konwencją sceniczną. Docenili również polityczne, antymonarchiczne przesłanie dzieła, którego Hugo, po doświadczeniach z ''Marion Delorme'' starał się nie eksponować (zachował jedynie kilka negatywnie nacechowanych przymiotników pod adresem króla).
 
Obóz klasyków wskazywał natomiast na zupełny brak realizmu w utworze, nadmiar patetycznych scen i wydumane dylematy niektórych bohaterów. Atakowany był również język zastosowany w dramacie jako niestaranny, niegodny sceny teatralnej (zwłaszcza zerwanie z aleksandrynem). Podkreślano nadmiernie jaskrawy ton wypowiedzi większości postaci oraz posępną atmosferę całego utworu.
 
Mimo tych kontrowersji, sztuka odniosła finansowy sukces i została w 1838 wznowiona, nie bez oporów ministerstwa spraw wewnętrznych, które po publikacji dramatu ''[[Król się bawi]]'' zaczęło uważać Wiktora Hugo za niebezpiecznego literackiego wichrzyciela. Przez okres [[II Cesarstwo Francuskie|II Cesarstwa]] dzieło nie było wystawiane na wyraźne życzenie autora. Odzyskało popularność po kolejnej inscenizacji w 1877.
 
Na podstawie ''Hernaniego'' powstała opera [[Giuseppe Verdi]]ego pod tym samym tytułem.
 
== Przekład polski ==
Linia 31:
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę |nazwisko = Barrere| imię =J. B. | autor link = | tytuł = Wiktor Hugo. Człowiek i dzieło| wydawca = Państwowy Instytut Wydawniczy| miejsce = Warszawa| rok = 1968| strony = | isbn = }}
* {{cytuj książkę |nazwisko =Hugo | imię = W.| autor r = Z. Bieńkowski| rozdział = Wstęp |tytuł = Hernani| wydawca = Państwowy Instytut Wydawniczy| miejsce = Warszawa| rok = 1955| strony = | isbn = }}
 
{{Kontrola autorytatywna}}
 
[[Kategoria:Dramaty WiktoraVictora Hugo]]
[[Kategoria:Utwory literackie z 1829]]