Pałac Na Wyspie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Dodano kilka informacji o wnętrzach pałacu. drobne merytoryczne
→‎Historia: drobne redakcyjne
Linia 43:
Pałac został rozbudowany na życzenie króla [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]] w latach 1772–1793 przez przebudowę barokowego pawilonu Łaźni, zaprojektowanego i zbudowanego w latach 1683–1689 przez [[Tylman z Gameren|Tylmana van Gameren]] dla [[marszałek wielki koronny|marszałka wielkiego koronnego]] [[Stanisław Herakliusz Lubomirski|Stanisława Herakliusza Lubomirskiego]]. W latach 1788–1793 pałac rozbudowano w stylu [[klasycyzm|klasycystycznym]] według projektu [[Dominik Merlini|Dominika Merliniego]]. Autorami dekoracji malarskiej i rzeźbiarskiej byli m.in. [[Marcello Bacciarelli]] i [[Jan Bogumił Plersch]].
 
Pałac był od 1775 letnią rezydencją króla. W lecie, od 1784 roku, w sali jadalnej, która dawnej pełniła funkcję sypialni, odbywały się organizowane przez władcę [[obiady czwartkowe]]<ref name="EncyklopediaPWN272"/><ref>{{Cytuj |tytuł = Obiekt architektoniczny - Pokoje |data dostępu = 2019-03-20 |opublikowany = www.lazienki-krolewskie.pl |url = https://www.lazienki-krolewskie.pl/pl/architektura/palac-na-wyspie/parter-sala-jadalna |język = pl}}</ref>. Wszelkie większe przyjęcia, zwłaszcza tańce i bale, organizowano w sali balowej<ref>{{Cytuj |tytuł = Obiekt architektoniczny - Pokoje |data dostępu = 2019-03-20 |opublikowany = www.lazienki-krolewskie.pl |url = https://www.lazienki-krolewskie.pl/pl/architektura/palac-na-wyspie/parter-sala-balowa |język = pl}}</ref>. Na piętrze budynku znajdowały się apartamenty Stanisława Augusta Poniatowskiego,. Władca miał tutam swój gabinet, bibliotekę, garderobę i sypialnię. Oprócz tego, naNa piętrze wydzielone zostało również mieszkanie dla bibliotekarza oraz przestrzeń dla osobistego strażnika monarchy<ref>{{Cytuj |tytuł = Obiekt architektoniczny - Pokoje |data dostępu = 2019-03-20 |opublikowany = www.lazienki-krolewskie.pl |url = https://www.lazienki-krolewskie.pl/pl/architektura/palac-na-wyspie/pietro-biblioteka |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Pałac na Wodzie |data dostępu = 2019-03-20 |opublikowany = vinci.org.pl |url = https://vinci.org.pl/forum/palac-na-wodzie}}</ref>.
 
Po śmierci Stanisława Augusta Poniatowskiego był własnością kolejno [[Józef Poniatowski|księcia Józefa Poniatowskiego]] i jego siostry [[Maria Teresa Poniatowska|księżnej Marii Teresy Poniatowskiej]]. W 1817 pałac wraz z Łazienkami został sprzedany carowi [[Aleksander I Romanow|Aleksandrowi I]]. W 1846 w wyniku przebudowy zachodniego pawilonu w pałacu powstała [[Cerkiew św. Aleksandra Newskiego w Warszawie (Łazienki Królewskie)|cerkiew św. Aleksandra Newskiego]] zaprojektowana przez [[Andrzej Gołoński|Andrzeja Gołońskiego]]<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Wielka Encyklopedia PWN. Tom 16 | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | data = 2003 | strony = 273 | isbn = 83-01-13826-2}}</ref>.
Linia 49:
W [[Historia Polski (1918–1939)|dwudziestoleciu międzywojennym]] był, wraz z [[park]]iem, własnością Państwowych Zbiorów Sztuki.
 
Jesienią 1944 roku sprzęty znajdujące się w pałacu zostały wywiezione przez stacjonujących w nim Niemców do [[III Rzesza|III Rzeszy]]. Po upadku [[Powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]] Niemcy oblali wnętrza pałacu naNa Wyspie benzyną i podpalili<ref name="Encyklopedia449-450">{{cytuj książkę | tytuł = Encyklopedia Warszawy | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | data = 1994 | strony = 449–450 | isbn = 83-01-08836-2}}</ref>. W pożarze uległy zniszczeniu najstarsze i najcenniejsze pomieszczenia – pokój kąpielowy wyłożony [[Fajanse z Delft|holenderskimi płytkami ceramicznymi]], wnętrze pochodzące z XVII w. z pierwotnej wersji pałacu projektu Tylmana z Gameren, oraz Sala Salomona gdzie zniszczeniu uległy malowidła [[Marcello Bacciarelli|Marcello Bacciarellego]]. W ścianach spalonego budynku nawiercono ok. 1000 otworów na [[dynamit]]<ref name="Encyklopedia449-450"/>. Niemcy nie zdołali jednak wysadzić pałacu w powietrze.
 
Odbudowę pałacu, pod kierownictwem architekta [[Jan Dąbrowski (architekt)|Jana Dąbrowskiego]] rozpoczęto w roku 1945 a zakończono w 1960. Bogate wnętrze zostało zrekonstruowane po zniszczeniach wojennych. <!--Świadomie nie odtworzono jednak spalonego pokoju holenderskiego, dając tym samym świadectwo wojennych zniszczeń.--> W zrekonstruowanym, spalonym w 1944 pokoju kąpielowym zdobionymi kaflami holenderskimi zamówionymi w tej samej wytwórni holenderskiej z [[Delft]]. Nie odtworzono zniszczonego w pożarze 1944 malowidła [[Jan Bogumił Plersch|Jana Bogumiła Plerscha]] na plafonie przedstawiającego [[Diana (mitologia)|Dianę]] w kąpieli i podglądającego ją [[Akteon (syn Aristajosa)|Akteona]] oraz malowideł [[Marcello Bacciarelli|Marcello Bacciarellego]] z Sali Salomona.
Pałac został włączony w charakterze oddziału do [[Muzeum Narodowe w Warszawie|Muzeum Narodowego]], a od roku 1995 jest samodzielną instytucją.
 
W latach 2012–2015 prowadzono w pałacu prace renowacyjne. Wzmocniono wtedy m.in. zapadające się tarasy nad stawem wbijając w dno 150 dębowych pali usztywnionych żelbetową opaską. Położono nowe blaszane pokrycie dachu, wymieniono wszystkie instalacje oraz poddano konserwacji rzeźby znajdujące się na [[Attyka (architektura)|attykach]]. Remont objął wszystkie pomieszczenia zabytku, m.in. w Sali Balowej odsłonięto XVII-wieczne malowidła [[Jan Bogumił Plersch|Jana Bogumiła Plerscha]]<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Urzykowski | imię = Tomasz | tytuł = Łazienki piękniejsze i bez asfaltu | czasopismo = Gazeta Stołeczna | strony = 3 | data = 11 września 2015}}</ref>.
 
== Pomieszczenia ==