Leptyna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: poprawiam link tożsamy z tekstem linka
int.
Linia 2:
'''Leptyna''' – [[Białka|białko]] zbudowane z 146 [[Aminokwasy|aminokwasów]]<ref>[http://www.pdb.org/pdb/explore.do?structureId=1ax8 Struktura leptyny w bazie PDB]</ref><ref>{{Cytuj książkę|nazwisko= Krzymowski|imię=Tadeusz |nazwisko2= Przała|imię2=Jadwiga|inni=|tytuł= Fizjologia zwierząt: podręcznik dla studentów wydziałów medycyny weterynaryjnej, wydziałów biologii i hodowli zwierząt akademii rolniczych i uniwersytetów: praca zbiorowa|data=2005|wydawca=Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne|miejsce=Warszawa|isbn=83-09-01792-8|strony=216}}</ref> o masie cząsteczkowej 16 kDa, wydzielane głównie przez komórki tłuszczowe<ref name=":0">{{Cytuj stronę|url = http://zdrowie.wp.pl/zdrowie/wirtualny-poradnik/art1450,leptyna-hormon-odpowiedzialny-za-tycie.html|tytuł = Leptyna – hormon odpowiedzialny za tycie?|autor = Agnieszka Majewska|data dostępu = 2015-06-06|opublikowany = Wirtualna Polska|język = pl}}</ref> ([[adipocyt]]y) odgrywające rolę w regulacji pobierania pokarmu i gospodarki energetycznej organizmu<ref name=":0" />.
 
Leptyna to [[Hormony zwierzęce|hormon]] wytwarzany głównie w białej tkance [[Tłuszcze|tłuszczowej]] (podskórnej)<ref name="pmid16932309">{{Cytuj |autor = Aoife M. Brennan, Christos S. Mantzoros |tytuł = Drug Insight: the role of leptin in human physiology and pathophysiology-emerging clinical applications |czasopismo = Nature Clinical Practice. Endocrinology & Metabolism |data = 2006 |wolumin = 2 |numer = 6 |s = 318–327 |doi = 10.1038/ncpendmet0196 |pmid = 16932309}}</ref><ref name="Margetic-2002">{{Cytuj |autor = S. Margetic, C. Gazzola, G. G. Pegg, R. A. Hill |tytuł = Leptin: a review of its peripheral actions and interactions |czasopismo = International Journal of Obesity and Related Metabolic Disorders|data = 2002|wolumin = 26 |numer = 11 |s = 1407–1433 |doi = 10.1038/sj.ijo.0802142 |pmid = 12439643}}</ref>. Działa poprzez receptory leptynowe znajdujące się głównie w [[Podwzgórze|podwzgórzu]]<ref name=":0" />. Po związaniu leptyny z receptorami w podwzgórzu, neurony przestają wytwarzać [[Neuroprzekaźnik|neurotransmiter]] - [[neuropeptyd Y]], który jest stymulatorem apetytu. W ten sposób hormon ten zmniejsza [[Głód|apetyt]] oraz pobudza [[Układ współczulny|układ sympatyczny]]. Zaburzenia wytwarzania tego hormonu bądź niewrażliwość receptorów dla tego hormonu prowadzi często do nadwagi i otyłości.
Leptyna informuje [[Kresomózgowie|mózg]] o zasobach energetycznych organizmu, jej stężenie we krwi jest proporcjonalne do masy tkanki tłuszczowej. Jest ona sygnałem, którego "zanik" pociąga za sobą nastawienie organizmu na przetrwanie głodu. Dlatego wtedy organizm rezygnuje z procesów energochłonnych, jakimi są reprodukcja, [[termogeneza]], wzrost organizmu itd.
 
Leptyna jest produktem genu ''Obese'' od angielskiego słowa obesity - otyłość (leżącego na [[Chromosom 7|chromosomie 7]])<ref name="pmid8717050">{{Cytuj |autor = E. D. Green, M. Maffei, V. V. Braden, R. Proenca, U. DeSilva |tytuł = The human obese (OB) gene: RNA expression pattern and mapping on the physical, cytogenetic, and genetic maps of chromosome 7 |czasopismo = Genome Research |data = 1995|wolumin = 5 |numer = 1 |s = 5–12 |pmid = 8717050|doi=10.1101/gr.5.1.5|dostęp=o}}</ref>, należy do rodziny helikalnych [[Cytokiny|cytokin]] klasy I. Wpływa na poziom [[Lutropina|LH]], [[Hormon folikulotropowy|FSH]], [[Prolaktyna|PRL]], [[Hormon wzrostu|GH]]. Reguluje proces [[Steroidogeneza|steroidogenezy]] w [[gonada]]ch. Jej poziom jest wyższy u samic niż u samców. W fazie pęcherzykowej jej stężenie we krwi proporcjonalnyjest proporcjonalne do stężenia [[estradiol]]u.
 
== Działanie ==