|
'''Czynsz''' ([[Język niemiecki|niem.]] ''Zins'' – 'podatek', 'dzierżawa', od [[Łacina|łac.]]<nowiki/>ry ''census''pszenicy, –żyta i 'wycena'owsa)<ref>Są –to prawnanaturalnie nazwadane [[świadczenie|świadczenia]]orientacyjne. należnegoWszystko zzależało tytułuod [[Umowaregionu najmu|najmu]]Polski, lubokresu [[dzierżawa|dzierżawy]].dziejowego, Wartośćpory czynszuroku, możeurodzaju, byćumowy ustalonamiędzy wfeudałem [[pieniądz]]ua lubchłopami, naturzestatusu wsi (np.na owoceprawie zpolskim, saduniemieckim, olęderskim) itp.</ref>. Czynsz zpieniężny założeniabywał jestniższy świadczeniemod okresowym. Dawniej, i obecnieczynszu w niektórych znaczeniach, nazywany [[tenuta|tenutą]]naturze.
Jako „czynsz” potocznie (nieprawidłowo) określa się także świadczenia uiszczane przez członków [[spółdzielnia mieszkaniowa|spółdzielni mieszkaniowej]] na jej rzecz i przez właścicieli mieszkań na rzecz wspólnot mieszkaniowych, które są opłatami eksploatacyjnymi i partycypacją spółdzielcy lub właściciela w kosztach utrzymania nieruchomości oraz spółdzielni lub wspólnoty mieszkaniowej. Dzielą się one na zależne od zarządcy, w których skład wchodzą np. opłaty za konserwację czy utrzymanie administracji osiedla, a także niezależne od zarządcy, czyli np. opłaty za przyłącza wodociągowe lub ogrzewnicze. Prawnie jednak nie można ich nazwać czynszem, a jedynie '''opłatą mieszkaniową'''.<ref>{{Cytuj |autor = Property Group Sp. z o.o. |tytuł = Z jakich opłat składa się czynsz w spółdzielni? - Finanse - RynekPierwotny.pl |data dostępu = 2018-07-24 |opublikowany = Rynek Pierwotny |url = https://rynekpierwotny.pl/wiadomosci-mieszkaniowe/z-jakich-oplat-sklada-sie-czynsz-w-spoldzielni/7251/ |język = pl-PL}}</ref>
[[File:Morawica. Pomnik oczynszowania chłopów.jpg|thumb|240px|Pomnik oczynszowania chłopów w 1861 roku w dobrach ziemskich w Morawicy.]]
W [[feudalizm|feudalnym]] systemie [[własność|własności podzielonej]], jako czynsz określano również stałe świadczenie w pieniądzu lub w naturze składane przez chłopów pańszczyźnianych panu feudalnemu jako właścicielowi zwierzchniemu uprawianej ziemi. W tym czasie występuje powszechnie określenie "oczynszowanie", które oznaczało ''ścisłe określenie ciężarów chłopa na rzecz pana, co ułatwiało chłopom swobodne dysponowanie nadwyżkami produkcji pozostałymi po uiszczeniu czynszów oraz ciężarów na rzecz państwa i kościoła... Również i właściciele dóbr byli najczęściej zainteresowani w oczynszowaniu, gdyż zwiększało ich dochody... dawało im do ręki tak pożądany pieniądz''<ref>[[Juliusz Bardach]], [[Gerard Labuda]], ''Rozwój gospodarki towarowej na wsi i w mieście'', w: ''Historia Polski'', opr. [[Tadeusz Manteuffel]], PWN Warszawa 1960, s.372</ref>. Roczny czynsz na ziemiach polskich, z [[Łan (miara powierzchni)|łana]] ziemi wynosił w naturze (z reguły) 6 [[Miara (metrologia)|miar]], czyli 3 [[korczyk]]i zboża (tj. 2 miary pszenicy, żyta i owsa)<ref>Są to naturalnie dane orientacyjne. Wszystko zależało od regionu Polski, okresu dziejowego, pory roku, urodzaju, umowy między feudałem a chłopami, statusu wsi (na prawie polskim, niemieckim, olęderskim) itp.</ref>. Czynsz pieniężny bywał niższy od czynszu w naturze.
== Zobacz też ==
|
