Zmienna (informatyka): Różnice pomiędzy wersjami

'''Zmienna''' -– konstrukcja [[programowanie|programistyczna]] posiadająca trzy podstawowe atrybuty: symboliczną [[Nazwa własna|nazwę]], miejsce przechowywania i wartość; pozwalająca w [[Kod źródłowy|kodzie źródłowym]] odwoływać się przy pomocy nazwy do wartości lub miejsca przechowywania. Nazwa służy do identyfikowania zmiennej w związku z tym często nazywana jest [[Identyfikator (programowanie)|identyfikatorem]]. Miejsce przechowywania przeważnie znajduje się w [[Pamięć operacyjna|pamięci]] komputera i określane jest przez [[Adres pamięci|adres]] i długość danych. Wartość to zawartość miejsca przechowywania. Zmienna zazwyczaj posiada również czwarty atrybut: typ, określający rodzaj danych przechowywanych w zmiennej i co za tym idzie sposób reprezentacji wartości w miejscu przechowywania. W programie wartość zmiennej może być odczytywana lub [[Przypisanie|zastępowana nową wartością]], tak więc wartość zmiennej może zmieniać się w trakcie wykonywania programu, natomiast dwa pierwsze atrybuty (nazwa i miejsce przechowywania) nie zmieniają się w trakcie istnienia zmiennej{{odn|Ben-Ari|1996}}. W zależności od rodzaju języka typ może być stały lub zmienny. Konstrukcją podobną lecz nie pozwalającą na modyfikowanie wartości jest [[stała (informatyka)|stała]].

W językach ze [[typowanie statyczne|statycznym typowaniem]] zmienna ma określony [[typ danych]], jakie może przechowywać. Jest on wykorzystywany do określenia reprezentacji wartości w pamięci, kontrolowania poprawności operacji wykonywanych na zmiennej (kontrola typów) oraz [[konwersja typu|konwersji]] danych jednego typu na inny.

[[Zasięg (programowanie)|Zasięg zmiennej]] określa, gdzie w treści programu zmienna może być wykorzystana, natomiast czas życia zmiennej to okresy w trakcie wykonywania programu, gdy zmienna ma przydzieloną pamięć i posiada (niekoniecznie określoną) wartość. Precyzyjnie zasięg odnosi się do nazwy zmiennej i przeważnie jest aspektem leksykalnym, natomiast czas życia do zmiennej samej w sobie i związany jest z wykonywaniem programu. Ze względu na zasięg można wyróżnić podstawowe typy zmiennych:

* inne ograniczenia w zależności od języka (np. friend czy internal w .net).

* Statyczna -– gdy pamięć dla niej rezerwowana jest w momencie ładowania programu; takimi zmiennymi są zmienne globalne, zmienne statyczne w klasie (współdzielone przez wszystkie obiekty klasy, a nawet dostępne spoza klasy), statyczne zmienne lokalne funkcji (współdzielone pomiędzy poszczególnymi wywołaniami funkcji i zachowujące wartość po zakończeniu).

* Automatyczna, dynamiczna -– gdy pamięć przydzielana jest w trakcie działania programu ale automatycznie. Są to przeważnie zmienne lokalne podprogramów i ich parametry formalne. Przeważnie alokowane na stosie w rekordzie aktywacji, znikają po zakończeniu podprogramu.

* Dynamiczna -– alokowanie ręcznie w trakcie wykonywania programu przy pomocy specjalnych konstrukcji lub funkcji (malloc, new). W zależności od języka zwalnianie pamięci może być ręczne lub automatyczne. Zazwyczaj nie posiada własnej nazwy, lecz odwoływać się do niej trzeba przy pomocy wskaźnika, referencji lub zmiennej o semantyce referencyjnej.

Funkcja ''g'' jest zadeklarowana wewnątrz funkcji ''f'', w związku z tym ma dostęp do zmiennej lokalnej funkcji ''f'' -– ''a''. W niektórych językach (np. pierwsze implementacje LISPu) zasięg był dynamiczny, czyli nie było ważne gdzie funkcja jest zadeklarowana, tylko jaka funkcja ją wywołała. W poniższym przykładzie funkcja g wydrukuje zawartość zmiennej a z funkcji f.