Wikipedysta:Llnoba/brudnopis: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
m temp1
uzup.
Linia 1:
== Systematyka ==
Zgodnie ze współczesnym stanem wiedzy<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Sina M. Adl, David Bass, Christopher E. Lane, Julius Lukeš, Conrad L. Schoch |tytuł = Revisions to the Classification, Nomenclature, and Diversity of Eukaryotes |czasopismo = Journal of Eukaryotic Microbiology |data = 2018-09-26 |data dostępu = 2019-04-11 |issn = 1066-5234 |doi = 10.1111/jeu.12691 |url = https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/jeu.12691 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Archibald, John M.,, Simpson, Alastair G. B.,, Slamovits, Claudio H., |tytuł = Handbook of the Protists |data = 2017 |data dostępu = 2019-04-11 |isbn = 9783319281490 |wydanie = 2nd ed |oclc = 1000577227}}</ref>, wszystkie [[eukarionty]] dzieli się na 6 lub 7 "supergrup" systematycznych, spośród których większość jest dziś uważana za grupy [[Takson monofiletyczny|monofiletyczne]]. Oznacza to, że mogą być poprawnie uznawane za [[Takson|taksony]] we współczesnej systematyce organizmów żywych, w przeciwieństwie do tradycyjnie wydzielanych grup, takich jak np. protisty zwierzęce ("[[pierwotniaki]]") albo [[protisty roślinopodobne]], które są tworami [[Takson polifiletyczny|polifiletycznymi]]. Odpowiednikiem tego podziału dla królestwa zwierząt byłaby choćby niepoprawna, polifiletyczna grupa "zwierząt latających", do której należą poprawne, monofiletyczne grupy takie, jak [[nietoperze]] albo [[owady uskrzydlone]].
 
Królestwo Protista obejmuje wszystkich przedstawicieli Eukaryota, którzy ''nie'' należą do królestwa [[Zwierzęta|zwierząt]], [[Rośliny|roślin]] lub [[Grzyby|grzybów]].
 
W popularnym systemie klasyfikacji (Adl ''et al.''), którego uaktualnione wersje publikuje się co kilka lat<ref>{{Cytuj |autor = Sina M. Adl, Alastair G. B. Simpson, Mark A. Farmer, Robert A. Andersen, O. Roger Anderson |tytuł = The New Higher Level Classification of Eukaryotes with Emphasis on the Taxonomy of Protists |czasopismo = The Journal of Eukaryotic Microbiology |data = 2005-10 |data dostępu = 2019-04-11 |issn = 1066-5234 |wolumin = 52 |numer = 5 |s = 399–451 |doi = 10.1111/j.1550-7408.2005.00053.x |url = http://doi.wiley.com/10.1111/j.1550-7408.2005.00053.x |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Sina M. Adl, Alastair G. B. Simpson, Christopher E. Lane, Julius Lukeš, David Bass |tytuł = The Revised Classification of Eukaryotes |czasopismo = Journal of Eukaryotic Microbiology |data = 2012-9 |data dostępu = 2019-04-11 |wolumin = 59 |numer = 5 |s = 429–514 |doi = 10.1111/j.1550-7408.2012.00644.x |pmid = 23020233 |pmc = PMC3483872 |url = http://doi.wiley.com/10.1111/j.1550-7408.2012.00644.x |język = en}}</ref><ref name=":0" />, najczęściej wyróżniane są następujące supergrupy eukariontów:
Linia 6 ⟶ 8:
* [[Excavata]]
* [[Amoebozoa]]
* [[Opisthokonta]] (tu m.in. królestwa zwierząt i grzybów)
* [[Archaeplastida]] (tu m.in. królestwo roślin)
* [[Rhizaria]]
* [[Alveolata]]
* [[Stramenopile|Stramenopiles]]/Heterokonta
 
W najnowszej wersji tej klasyfikacji<ref name=":0" /> supergrupa Excavata została uznana za niemonofiletyczną, co oznacza, że nie powinna być uważana za dobry takson. Oprócz tego wydzielono kilka mniejszych "supergrup" oraz wprowadzono podział wszystkich eukariontów na dwie domeny Amorphea i Diaphoretickes. Ostatecznie, pełniejsza wersja tej klasyfikacji przedstawia się następująco (niektóre mniejsze grupy pominięto):
 
* Amorphea
** "CRuMs"
** [[Amoebozoa]]
** Obazoa
*** Apusomonadida
*** Breviatea
*** [[Opisthokonta]]
**** Holozoa (w tym m.in.: [[Zwierzęta|Metazoa]], czyli zwierzęta)
**** Nucletmycea (w tym m.in.: [[Grzyby|Fungi]], czyli grzyby)
* Diaphoretickes
** Cryptista (w tym: [[Kryptomonady|Cryptophyceae]], czyli kryptomonady/kryptofity)
** Haptista
*** [[Haptofity|Haptophyta]] (haptofity)
*** Centroplasthelida
** [[Archaeplastida]]
*** [[Glaukofity|Glaucophyta]] (glaukofity)
*** [[Krasnorosty|Rhodophyceae]] (krasnorosty)
*** [[Chloroplastida]] (w tym m.in.: [[ramienice]], [[zielenice]] i [[rośliny]])
** [[Stramenopile|Stramenopiles]]
*** Bigyra
**** [[Opaliny|Opalinata]] (opaliny)
**** Placidida
**** Bicosoecida
**** Sagenista
**** [[Labiryntulorośla|Labyrinthulomycetes]] (labiryntulorośla)
*** Gyrista
**** [[Skoczki akrokontyczne|Hyphochytriales]] (skoczki akrokontyczne)
**** Peronosporomycetes (zakres zbliżony do [[Lęgniowce|lęgniowców]])
**** Ochrophyta (w tym m.in. [[okrzemki]], [[złotowiciowce]], [[brunatnice]])
** Alveolata
*** Dinoflagellata (w tym: [[Tobołki (glony)|tobołki]])
*** [[Apikompleksy|Apicomplexa]] (apikompleksy)
*** [[Orzęski|Ciliophora]] (orzęski)
** Rhizaria
*** [[Cercozoa]]
*** Endomyxa (w tym m.in. plazmodioforowce)
*** Retaria
**** [[Otwornice|Foraminifera]] (otwornice)
**** [[Promienice|Radiolaria]] (promienice)
* "Excavata" (mające formalnie status [[incertae sedis]] Eukarya)
** [[Metamonada]]
** Discoba
*** Jakobida
*** [[Heterolobosea]] ("heterolobozje")
*** Euglenozoa (w tym m.in.: [[eugleniny]])