Wikipedia

John Forbes Nash: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Dodałem szczątkową informację o otrzymaniu Nagrody Nobla w podstawowych informacjach, u góry strony.
Znaczniki: VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
WP:SK+ToS+mSI+Bn, drobne redakcyjne, drobne techniczne
Linia 1:
{{Biogram infobox
| imię i nazwisko = John Forbes Nash
| imię i nazwisko org =
| grafika = John Forbes Nash, Jr..jpg
| opis grafiki =
| podpis =
| data urodzenia = 1928
| miejsce urodzenia = [[Bluefield (Wirginia)|Bluefield]]
| data śmierci = 2015
| miejsce śmierci = [[Monroe Township (hrabstwo Middlesex)|Monroe Township]]
| zawód = [[matematyk]]
| narodowość = amerykańska
| odznaczenia =
| commons =
| www =
}}
'''John Forbes Nash Jr''' (ur. [[13 czerwca]] [[1928]] w [[Bluefield (Wirginia)|Bluefield]], zm. [[23 maja]] [[2015]] w [[Monroe Township (hrabstwo Middlesex)|Monroe Township]]) – amerykański [[matematyk]] i [[ekonomista]], [[laureaci Nagrody Banku Szwecji im. LaureatAlfreda Nobla w dziedzinie ekonomii|laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii]].
 
== Życiorys ==
Prowadził badania nad [[teoria gier|teorią gier]]. Wprowadził koncept równowagi w grach niekooperacyjnych nazwany od jego nazwiska [[równowaga Nasha|równowagą Nasha]]. Był [[laureaci Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii|współlaureatem Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii]] w 1994 (nagrodę dostali wówczas także zajmujący się teorią gier [[Reinhard Selten]] i [[John Harsanyi]]){{r|nobelprize}}. W latach 50. pracował w [[Massachusetts Institute of Technology|Instytucie Technicznym Massachusetts]] (w [[Cambridge (Massachusetts)|Cambridge]]), później był profesorem [[Uniwersytet w Princeton|Uniwersytetu w Princeton]].
 
Wynalazł on niemal równocześnie z [[Piet Hein (matematyk)|Pietem Heinem]] grę planszową [[Hex (gra planszowa)|Hex]]{{r|mathworld}}.
 
Był [[laureaci Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii|współlaureatem Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii]] w 1994 (nagrodę dostali wówczas także zajmujący się teorią gier [[Reinhard Selten]] i [[John Harsanyi]]){{r|nobelprize}}.
 
Nash cierpiał na [[schizofrenia paranoidalna|schizofrenię paranoidalną]], która wcześnie wyłączyła go z życia naukowego. Historia jego życia została zekranizowana w 2001 roku w filmie ''[[Piękny umysł]]'' (''A Beautiful Mind''), w którym główną rolę zagrał [[Russell Crowe]]{{r|imdb}} (w rzeczywistości choroba miała inny przebieg niż ukazany w filmie). Film dokumentalny poświęcił mu również kanał telewizyjny [[National Geographic]] (2004) oraz [[Discovery (nadawca)|Discovery Communications]] (w Polsce ten film cyklicznie emituje kanał [[Discovery Science]]).
 
Nash i jego żona zginęli 23 maja 2015 w wypadku samochodowym na drodze [[New Jersey Turnpike]]{{r|washingtonpost}}.
 
== Życie prywatne ==
W 1951 Nash miał romans z pielęgniarką Eleanorą Stier, z którą miał syna (Johna Davida Stiera). W 1951 przeniósł się do [[Massachusetts Institute of Technology|MIT]], gdzie rozpoczął pracę jako wykładowca na wydziale matematyki. Tam poznał Alicię Lopez-Harrison de Lardé (1 stycznia 1933 – 23 maja 2015), studentkę fizyki z [[Salwador]]u, z którą się ożenił w lutym 1957. W 1959 Alicia oddała go do szpitala dla psychicznie chorych z powodu schizofrenii, na którą cierpiał. Alicia i Nash mieli jednego syna (Johna Charlesa Martina Nasha). Nash i Alicia de Lardé rozwiedli się w 1963 i ponownie pobrali w 2001 r.▼
W 1951 Nash miał romans z pielęgniarką Eleanorą Stier, z którą miał syna (Johna Davida Stiera). Niedoszłą żonę i syna opuścił.
 
▲W 1951 przeniósł się do [[Massachusetts Institute of Technology|MIT]], gdzie rozpoczął pracę jako wykładowca na wydziale matematyki. Tam poznał Alicię Lopez-Harrison de Lardé (1 stycznia 1933 – 23 maja 2015), studentkę fizyki z [[Salwador]]u, z którą się ożenił w lutym 1957. W 1959 Alicia oddała go do szpitala dla psychicznie chorych z powodu schizofrenii, na którą cierpiał. Alicia i Nash mieli jednego syna (Johna Charlesa Martina Nasha). Nash i Alicia de Lardé rozwiedli się w 1963 i ponownie pobrali w 2001.
 
Życiorys Nasha jest głównym tematem książki biograficznej [[Sylvia Nasar|Sylvii Nasar]] ''Piękny umysł'' (na podstawie której nakręcono film pt. ''[[Piękny umysł]]'').
Linia 35:
== Przypisy ==
{{Przypisy|
<ref name="imdb">{{cytuj stronę | url = http://www.imdb.com/title/tt0268978/ | tytuł = Piękny umysł | opublikowany = [[The Internet Movie Database]] | język = en | data dostępu = 2015-05-24}}</ref>
<ref name="mathworld">{{cytuj stronę | url = http://mathworld.wolfram.com/GameofHex.html | tytuł = Game of Hex | opublikowany = [[MathWorld]] | język = en | data dostępu = 2015-05-24}}</ref>
<ref name="nobelprize">{{cytuj stronę | url = http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/economic-sciences/laureates/1994/index.html | tytuł = The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1994 | opublikowany = Nobel Prize | język = en | data dostępu = 2015-05-24}}</ref>
<ref name="washingtonpost">{{cytuj stronę | url = http://www.washingtonpost.com/national/john-f-nash-jr-dies-nobel-laureate-was-subject-of-a-beautiful-mind/2015/05/24/61463418-0219-11e5-bc72-f3e16bf50bb6_story.html | tytuł = John F. Nash Jr. dies; Nobel laureate was subject of ‘A Beautiful Mind’ | autor = Emily Langer | opublikowany = [[The Washington Post]] | język = en | data dostępu = 2015-05-24}}</ref>
}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* {{MacTutor|id=Nash}}
* {{Cytuj stronę | url=http://www.econlib.org/library/Enc/bios/Nash.html | tytuł=John F. Nash Jr. | opublikowany=The Concise Encyclopedia of Economics | język=en | archiwum=http://web.archive.org/web/20140706164337/http://www.econlib.org/library/Enc/bios/Nash.html | zarchiwizowano=6 lipca 2014 | data dostępu=16 sierpnia 2014}}
* {{Cytuj stronę | url=http://web.archive.org/web/20090228112700/http://cepa.newschool.edu/het/profiles/nash.htm |tytuł=John F. Nash |archiwum=http://web.archive.org/web/20090228112700/http://cepa.newschool.edu/het/profiles/nash.htm | zarchiwizowano=28 lutego 2009 | język=en | tytuł=John F. Nash | opublikowany=The History of Economic Thought | data dostępu=16 sierpnia 2014}}
__notoc__
 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/John_Forbes_Nash”