Batalion Świętego Patryka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linkowanie do disambigów, a niekiedy błędy typograficzne i techniczne.
Linia 32:
|www =
}}
'''Batalion św. Patryka''' ([[język hiszpański|hiszp.]] ''El Batallón de San Patricio'', [[Język angielski|ang.]] ''Saint Patrick's Battalion'') – oddział armii meksykańskiej walczący przeciwko armii [[Stany Zjednoczone|USA]] podczas [[Wojnawojna amerykańsko-meksykańska|wojny amerykańsko-meksykańskiej]] w latach [[1846]]-[[1848]]. Większość żołnierzy była amerykańskimi dezerterami, głównie pochodzenia [[Irlandczycy|irlandzkiego]], stąd często jednostkę nazywano ''batalionem irlandzkim''.
 
== Geneza powstania Batalionu świętego Patryka ==
W latach czterdziestych [[XIX wiek]]u w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] nasiliły się nastroje nienawiści wobec katolików. Powszechnej dyskryminacji towarzyszyły "antypapistowskie"„antypapistowskie” [[pogrom]]y i [[tumult]]y. Dochodziło do gwałtownych wystąpień, jak w Filadelfii, gdzie w maju 1845 tłum protestantów ruszył na katolicką dzielnicę, zamieszkaną głównie przez irlandzkich imigrantów; w ciągu jednej nocy spalono wtedy trzy kościoły, dwa klasztory oraz dwieście domów. Terenem prześladowań religijnych stały się również amerykańskie siły zbrojne. W wielu oddziałach protestanccy oficerowie z upodobaniem szykanowali i dręczyli żołnierzy-katolików.
 
Podczas [[Wojnawojna amerykańsko-meksykańska|wojny amerykańsko-meksykańskiej]] w latach [[1846]]-[[1848]] zdarzało się niszczenie przez wojska amerykańskie [[Katolicyzm|katolickich]] świątyń i obiektów kultu; dopuszczano się też okrucieństw wobec ludności cywilnej. Wśród katolików, walczących w armii amerykańskiej, poddawanych dotąd brutalnym represjom, naturalne były sympatie dla ofiar agresji i potępienie aktów barbarzyństwa. Wielu z nich postanowiło przejść na stronę wojsk [[Meksyk]]u.
 
Niedługo potem, głównie z katolickich dezerterów z armii amerykańskiej, sformowano batalion. Tworzyły go dwie kompanie piechoty. Dysponował też własną artylerią. Oddział przyjął nazwę: ''El Batallón de San Patricio'' – ''Batalion świętego Patryka''. Dowodził nim [[John Riley]] – amerykański oficer, z pochodzenia Irlandczyk.
Linia 43:
== Udział w wojnie amerykańsko-meksykańskiej ==
{{osobny artykuł|Wojna amerykańsko-meksykańska}}
 
'''Batalion św. Patryka''' wyruszył na front w sile 260 żołnierzy. Uczestniczył we wszystkich większych bitwach wojny meksykańsko-amerykańskiej. Ocenia się, że przez jego szeregi przewinęło się ogółem ponad 500 ochotników. Najliczniejszą grupę stanowili Irlandczycy oraz Amerykanie irlandzkiego pochodzenia, stąd często oddział nazywano batalionem irlandzkim. Wśród 98 żołnierzy wymienianych w źródłach<ref>{{cytuj książkę | autor = Robert Ryal Miller | tytuł = Shamrock and Sword, The Saint Patrick's Battalion in the US-Mexican War | wydawca = University of Oklahoma Press | miejsce = Norman, Oklahoma | rok = 1989 | strony = | isbn = 0806129646}}</ref>, wraz z ich miejscem urodzenia, było 38 Irlandczyków, 22 Amerykanów, 7 Szkotów, 6 Anglików; 14 ochotników pochodziło z różnych państw niemieckich, 6 z Meksyku, po 1 z Hiszpańskiej Florydy, Kanady, Francji i Włoch. Był i Polak, figurujący w dokumentach pod nazwiskiem Vinet. Batalion był zatem oddziałem wielonarodowym. Wszyscy byli katolikami.
 
Linia 62 ⟶ 61:
=== Bitwa pod Chapultepec ===
{{osobny artykuł|Bitwa pod Chapultepec}}
[[Plik:Sanpatricioshang.jpg|thumb|250px240px|Egzekucja ''San Patricios'' na obrazie [[Samuel Chamberlain|Samuela Chamberlaina]]]]
[[13 września]] [[1847]] dobiegał końca szturm meksykańskiej twierdzy Chapultepec, będącej ostatnim bastionem oporu Meksykanów na drodze do stolicy – [[Meksyk (miasto)|Meksyku]].
Obrońcy, pod dowództwem [[Nicolás Bravo|Nicolása Bravo]], ulegli, szturmującej bramy fortecy, armii amerykańskiej dowodzonej przez generała [[Winfield Scott (1786–1866)|Winfielda Scotta]]. Ostatni żywi obrońcy – sześciu kadetów – owinięci sztandarem narodowym, rzucili się w przepaść ze szczytu zamkowej wieży.
 
Tuż przed rozpoczęciem szturmu, na sąsiednim wzgórzu, Amerykanie wznieśli długi rząd szubienic, pod którymi zgromadzili trzydziestu skazanych ''San Patricios''. Oglądali oni szturm z pętlami na szyjach, stojąc na zaprzężonych w muły wózkach. Po zwycięstwie Amerykanów dokonano ich egzekucji.