Petronėlė Gerlikienė: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m kategorie
m drobne redakcyjne, poprawa linków
Linia 30:
 
== Życiorys ==
Petronėlė Gerlikienė urodziła się w Chicago, gdzie pracował jej ojciec, ale już w dzieciństwie powróciła z rodziną na [[Żmudź]]. Była niepiśmienna, nie potrafiła nawet złożyć podpisu. Młodo straciła matkę, więc – jako najstarsza córka – przejęła wszystkie obowiązki rodzinne i wychowanie młodszego rodzeństwa. JejNie miała możliwości rozwoju, ponieważ ojciec iz macochamacochą zniszczyli bilety do Ameryki, które przysłała rodzina matki Petronėlė, ponieważ potrzebowali jej pracy w domu. W wieku 19 lat pracowała w polu u rolnika Gerlikasa, po czym wyszła za mąż za jego starszego brata, który wzbogaciwszy się w Stanach Zjednoczonych, postanowił znaleźć żonę i osiąść na Litwie{{r|liw}}.
 
Po ślubie życie Gerlikienė odmieniło się na lepsze. Jej mąż kupił 23 hektary ziemi i powoli rozwijał swoje gospodarstwo rolne, na którym pracę wykonywali tylko wynajęci pracownicy. Małżonkowie początkowo mieszkali w spichlerzu, dostosowanym do tymczasowego życia. Gdy Gerlikienė poroniła po raz pierwszy, lekarze doradzili jej spokój i dużo snu. Zaczęła wtedy spać do południa, a mąż podawał jej śniadanie do łóżka. Co tydzień ubijano cielaka, by miała świeżą krew, która miała jej pomóc zajść w ciążę. Jedynym obowiązkiem Gerlikienė w gospodarstwie stała się hodowla kur, którą rozpoczęto od kilku egzemplarzy przywiezionych przez męża ze Stanów. Po dziesięciu latach urodziła syna i w podzięce zrobiła tkaniny na ołtarz{{r|liw}}.
Linia 36:
Wybuch [[II wojna światowa|II wojny światowej]] przyniósł kres spokojnemu życiu. Podczas mrozów niemieccy żołnierze wzięli męża Gerlikienė, który już wcześniej borykał się z problemami zdrowotnymi, do pracy przy wycince lasu. W rezultacie zachorował i zmarł, a Gerlikienė po raz trzeci poroniła. Wojska rosyjskie zniszczyły gospodarstwo, Gerlikienė straciła dostęp do rodzinnych oszczędności i popadła w ubóstwo. Gdy zaczęły się wywózki na Sybir, zaczęła ukrywać się z synem. Później, jej gospodarstwo zostało [[Kolektywizacja|skolektywizowane]]. Po kilku latach Gerlikienė wyszła ponownie za mąż. Żeby uniknąć pracy w polu, zajęła się hodowlą kur, które w zimie trzymała w swojej zakopconej kuchni{{r|liw}}{{r|war}}.
 
Gdy Gerlikienė była już w podeszłym wieku, zaczęła mieszkać u syna i jego rodziny w Wilnie. Z początku zagubiona w wielkim mieście, postanowiła udekorować swój nowy pokoik tkaninami i poprosiła syna, który był artystą, o narysowanie dla niej projektu do wyszywania. Gdy odmówił, postanowiła sama szukać inspiracji na lokalnych wystawach{{r|liw}}. W 1972 roku zaczęła tworzyć wielkoformatowe tkaniny i już po dwóch latach wzięła udział w pierwszej wystawie{{r|:1}}. Jej twórczość była sposobem na wyrażenie tego, co ją nurtowało, ale [[Tkactwo|tkanie]] było męczące i czasochłonne. Dla Gerlikienė rysunek i malarstwo były jednak równoznaczne z pisaniem i czytaniem – czynnościami zarezerwowanymi dla wykształconych. Zmieniła zdanie, gdy w 1976 roku przeprowadziła się z synem do domu artystów i tam z zaskoczeniem odkryła, że i ona potrafi malować{{r|:1}}{{r|liw}}.
 
Popularnym tematem tkanin Gerlikienė są potężne drzewa, wśród jej prac z tym motywem są ''Dąb'', ''Jarzębina'', ''Klon'' i ''Czerwone drzewo''. Jej malarstwo charakteryzuje różnorodność kolorów, wolna kompozycja i siła emocjonalnego przekazu{{r|:1}}. Malowała szybko, bez wcześniejszych szkiców, wyciskając farbę na płótno czy karton prosto z tubki{{r|liw}}. Twórczość[[Prymitywizm (malarstwo)|Prymitywistyczna]] twórczość Gerlikienė nie ustępuje pracom profesjonalnych artystów, czasem je nawet prześcigając, dzięki oryginalnej wizji i poczuciu humoru. Gerlikienė zdobyła wiele krajowych i zagranicznych wyróżnień{{r|:1}}. Choć zaczęła tworzyć dopiero w wieku 70 lat, w ciągu pięciu lat utkała ponad 10 dużych tkanin i namalowała około 60 obrazów{{r|liw}}.
 
== Galeria ==