Wikipedysta:Barbara Bieniek/brudnopis: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
m edycja stylów
mNie podano opisu zmian
Linia 1:
 
 
'''Metamonady''' (od łac. ''meta –'' zmieniać i ''monus'' – jednostka, ponieważ niektóre komórki mogą zmieniać formę) to grupa organizmów należących do [[Eukarionty|eukariontów]] (jądrowców), klasyfikowanych obecnie w grupie [[Excavata]].
 
Zostały sklasyfikowane do królestwa Archezoa, której przedstawiciele cechują się wspólnymi podobieństwami w braku: mitochondriów, plastydów, ciałka Golgiego, [[Peroksysom|peroksysmów]], hydro-genosomów. Corliss wydzielił Metamonady jako prymitywne wiciowce, zaraz obok [[Archamoebae]] (prymitywne ameby) i [[Mikrospora]] (mikrospory).
 
== Budowa komórki ==
Metamonada posiada jądro (nucleus), zawierający kod genetyczny DNA, jąderko (nucleusit), w którym powstają rybosomy, wodniczki trawienne, chloroplast oraz wicie (flagellum) przeważnie w liczbie dwóch do czterech z możliwością ich namnożenia, połączone z mitochondrium. Ze względu na liczbę wici, Metamonady dzielą się na Trymastrydy (Trimastix) z jedną wicią i Oksymonady ze zwielokrotnioną liczbą wici. W budowie Metamonady można wyróżnić część przednią ([[cytostom]]) do zdobywania pokarmu, tylną, brzuch oraz grzbiet. Przednia część posiada trzy wicie w zagłębieniu przypominającym rowek i podobnie jak część tylna zakończona jest jedną wicią. Jądrowiec wyposażony został także w ekstrudosomy, czyli długie chowające się pręciki, przeznaczone do atakowania i bronienia się.
Środowiskami docelowymi występowania Metamonad są środowiska beztlenowe, tylna część owadów, takich jak Tipula, Phyllophaga, [[Turkuć podjadek|Gryllotalpa]], [[Blatta orientalis]] i Amitermes lub jelita termita. Termit nie posiada zdolność trawienia, za co wyręcza go ten wolnożyjący organizm (w tym przypadku niepatogenny), posiadający w tylnym odcinku swojego organizmu bakterie trawiące drewno. Reprezentuje także symbionty jelitowe różnych gospodarzy - łącznie z człowiekiem.
 
== Klasyfikacja ==
Do Metamonad zalicza się:
 
* Parabasalidy - występują w jelitach owadów (termity i karaluchy). Posiada aparat parabazowy – czasami zwielokrotniony aparat Golgiego, łączący włókna z wiciowymi kinetosomami. Zdarza się występowanie prętu mikrotubularnego (aksostyle). Razem z aparatem parabazowym, ciałem podstawowym, jądro i aksostyle tworzą jednostkę karyomastigontem. Nie posiada jednak mitochondriów kanonicznych, bowiem zastąpione zostały przez organelle pochodne - wodorosomy. Wiciowce parabasalii[[Parabasalia|parabasali]]<nowiki/>i dzielą się na dwie niższe grupy: rzęsistki i hipermastigidy i klika innych niezidentyfikowanych jednostek,
* Trichomonady to średniej wielkości [[protisty]], zwykle z pojedynczym jądrem i od czterech do sześciu wici, z których jedna może tworzyć falistą membranę. Komórka zawiera axostyle. Ich środowisko to pasożyty kręgowców i jelita termitów, c) Hipermastigidy jest zorganizowanym, wielowarstwowym, niejądrowy organizmem. Wici występują jako przednia kępka, jedna lub więcej płytek lub układają się w spiralnych rzędach. Żyją w wnętrznościach termitów i karaluchów (szczególnie drzeworogi). Ich obecność ułatwia trawienie celulozy przez gospodarza, d) Oksymonady posiadają zróżnicowaną wielkość zwykle z czterema wiciami po dwie pary. Nie mają mitochondriów ani aparatu Golgiego. Niektóre z nich posiadają zdolność do istnienia wewnątrz gospodarza: organem utrzymującym wici do jelit gospodarza, oraz skurczowy aksylek ułatwiający ruch w gęstej treści jelitowej. Miejsce występowania to głównie w jelitach owadów zjadających drewno (termitów i drzewożerców), a także w jelitach larw owadów (np. [[Melolontha]], [[Kwietnica okazała|Cetonia]] i [[Tipula sogana|Tipula]]). BIBLIOGRAFIA: 1. Description of the phylum Metamonada, https://comenius.susqu.edu/biol/202/excavata/euexcavatae/metamonada/default.htm. 2. Kuźnicki L.: Problem eukariogenezy w świetle badań nad ewolucją i filogenezą pierwotniaków, Studia Philosophiae Christianae 32/1, s. 55-72, 1996, http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Studia_Philosophiae_Christianae/Studia_Philosophiae_Christianae-r1996-t32-n1/Studia_Philosophiae_Christianae-r1996-t32-n1-s55-72/Studia_Philosophiae_Christianae-r1996-t32-n1-s55-72.pdf. 3. Solter L. F., Becnel J.J., Vávra J.: Research methods for entomopathogenic microsporidia and other protists, https://www.sciencedirect.com/topics/immunology-and-microbiology/metamonada.