Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska”: Różnice pomiędzy wersjami

'''Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska”''' (w skrócie: '''GS''' albo '''GS „SCh”''') – nazwa [[spółdzielnia|spółdzielni]] produkcyjno-handlowo-usługowych istniejących w większości gmin wiejskich i miejsko-wiejskich w Polsce.

Część spółdzielni działa nie tylko na terenach wiejskich, ale również w miastach – zazwyczaj wówczas pod nazwą '''Rejonowa Spółdzielnia Zaopatrzenia i Zbytu'''.

* [[Umowa sprzedaży|sprzedażąsprzedaż]]ą wszelkich artykułów, od spożywczych począwszy, poprzez wszelkie art. przemysłowe ([[narzędzie rolnicze|narzędzia]], naczynia, meble, rowery i motocykle, odzież i obuwie, „1001 drobiazgów”), aż do [[nawozy|nawozów]], [[materiał siewny|materiałów siewnych]], [[materiał budowlany|budowlanych]] i [[węgiel kamienny|węgla na opał]],

* przetwórstwem spożywczym, prowadząc [[piekarnia|piekarnie]], [[rzeźnia|rzeźnie]], [[Matarnia|masarnie]], rozlewnie [[piwo|piwa]], wytwórnie wód gazowanych, [[Restauracja (lokal gastronomiczny)|restauracje]] i [[bar (lokal gastronomiczny)|bary]].

* W dniach 30–31 grudnia 1944 r. popierający [[Polska Partia Robotnicza|PPR]] działacze wiejscy zorganizowali Zjazd Chłopski w Lublinie<ref>Władysław Kurkiewicz, ''25 lat Polski Ludowej. Chronologiczny przegląd ważniejszych wydarzeń'', Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1971, s. 21.</ref>. Podczas Zjazdu uchwalono „Orędzie do [[chłopi|chłopów]]” i powołano organizację polityczno-gospodarczą pod nazwą: '''Związek Samopomocy Chłopskiej''' (ZSCh)<ref>Dwa tygodnie wcześniej (15 grudnia) odbyły się „masowe zjazdy wojewódzkie chłopów w Białymstoku, Rzeszowie, Lublinie, Sandomierzu, Mińsku Mazowieckim w sprawie utworzenia Związku Samopomocy Chłopskiej” – jak podaje Władysław Kurkiewicz, ''op.cit'', s. 20.</ref>, przy pomocy której władze przejęły kontrolę nad tradycyjną [[chłopi|chłopską]] [[spółdzielczość|spółdzielczością]] i [[kółko rolnicze|kółkami rolniczymi]]. Jednym z zadań ZSCh było zastępowanie dotychczasowych wiejskich spółdzielni nowym, zestandaryzowanym modelem spółdzielni zaopatrzenia i zbytu, jakim stały się '''GS „Samopomoc Chłopska”''', które w niektórych regionach dodatkowo wzmocniono, przekazując im państwowe „resztki [[Reforma rolna w Polsce (1944)|poparcelacyjne]]”.

# '''[[Centrala Rolnicza Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”''']] (CRS „Samopomoc Chłopska”)

'''CRS „Samopomoc Chłopska”''' była centralnym związkiem spółdzielczym, zrzeszającym obowiązkowo wszystkie gminne spółdzielnie w Polsce. Miała uprawnienia do ingerowania w statut i skład zarządu zrzeszonych spółdzielni, nadzorowała je poprzez PZGS i WZGS.

* W 1976 r. w związku z przyłączeniem do CRS „Samopomoc Chłopska” spółdzielni mleczarskich i ogrodniczo-pszczelarskich powstał '''[[Centralny Związek Spółdzielni Rolniczych „Samopomoc Chłopska”''']] (CZSR „Samopomoc Chłopska”). Z kolei po odłączeniu się spółdzielni mleczarskich i ogrodniczo-pszczelarskich w 1981 r. związek ten zmienił nazwę na: '''Centralny Związek Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”''', a przestał istnieć na mocy ustawy o zmianach w organizacji i działalności spółdzielczości z 1990 r., która nakazała likwidację wszystkich centralnych związków spółdzielczych<ref>Ustawa z dnia 20 stycznia 1990 r. o zmianach w organizacji i działalności spółdzielczości, Dz.U. nr 6, poz. 36.</ref>.

== Krajowy Związek Rewizyjny ==

W 1992 r. przedstawiciele 72 Gminnych Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” powołali '''[[Krajowy Związek Rewizyjny Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”''']] (KZRS „Samopomoc Chłopska”), który w 2010 r. zrzeszał ponad 1200 Gminnychgminnych Spółdzielnispółdzielni.

{{Commonscat|Gminna Spółdzielnia "Samopomoc„Samopomoc Chłopska"Chłopska”}}