Tulcza: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MBi (dyskusja | edycje)
→‎Historia: dalsze uzupełnienia
WP:SK+Bn, drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Miejscowość infobox
|nazwa = Tulcza
|nazwa oryginalna = Tulcea
|zdjęcie =
|opis zdjęcia =
Linia 14:
|wysokość =
|rok = 2002
|liczba ludności = 91 875<ref name="ROU">[http://www.edrc.ro/recensamant.jsp?regiune_id=503&judet_id=761&localitate_id=762 Structura Etno-demografică a României].</ref>
|gęstość zaludnienia = 868
|numer kierunkowy = 02-40
Linia 25:
|wikisłownik = Tulcza
}}
'''Tulcza''' ([[Język rumuński|rum.]]: ''Tulcea'', [[Język bułgarski|bułg.]], [[Język rosyjski|ros.]], i [[Język ukraiński|ukr.]]: ''Тулча'', ''Tułcza''; [[Język turecki|tur.]]: ''Hora-Tepé'' lub ''Tolçu'') - miasto okręgowe w [[Dobrudża|Dobrudży]] ([[Rumunia]]).
 
== Historia ==
Tulcza została założona w VIII w. p.n.e. przez [[Grecy|Greków]] z [[Milet]]u. W I w. p.n.e. została włączona do [[ImperiumCesarstwo Rzymskie|Imperium Rzymskiego]]. W czasach rzymskich występowała pod nazwą Aegyssos, co potwierdza [[Owidiusz]] w swych ''[[Epistulae ex Ponto]]'' (''Listach znad Morza Czarnego''), pisanych w niedalekim [[Konstanca|Tomi]] w pierwszych latach I w. n.e.
 
W [[1416]] r. Tulczę podbili [[Turcy osmańscy|Turcy Osmańscy]]. Przez wiele wieków była niewielkim, pogranicznym ośrodkiem handlowym. Dopiero w okresie reform w [[Imperium Osmańskie|Imperium Osmańskim]] w połowie XIX w. ([[Tanzimat]]) Tulcza została w 1852 r. siedzibą [[Sandżak (jednostka)|sandżaku]] – powstało wówczas szereg nowych obiektów administracyjnych. Jednocześnie w l. 1840-1859 do Tulczy przybyła grupa osadników niemieckich zw. później ''Niemcami dobrudżańskimi'' (rum. Germanii dobrogeni, [[Język niemiecki|niem.]] Dobrudschadeutsche). Po [[Wojna rosyjsko-turecka (1877–1878)|wojnie rosyjsko-tureckiej]] (1877-1878) i zamykającym ją [[Traktat berliński (1878)|traktacie berlińskim]] (1878) Tulcza wraz z północną Dobrudżą i [[Delta Dunaju|deltą Dunaju]] znalazła się w granicach Rumunii.
 
Jeszcze w pierwszych latach po II wojnie światowej Tulcza miała charakter wschodniego miasta targowego. W następnych latach jednak szybko się rozwijała i wkrótce stała się ważnym portem, dostępnym dla jednostek pełnomorskich oraz znaczącym ośrodkiem przemysłu lekkiego. Dominującą rolę przejęło [[rybołówstwo]] i przetwórstwo ryb, zarówno morskich, jak i słodkowodnych, poławianych na rozległych obszarach delty Dunaju. Obok nich rozwinęły się przemysł spożywczy (wraz z produkcją win), drzewny, przetwórstwa trzciny itd.<ref>Bonifaciu Sebastian, Doscănescu Nicolae, Vasiliu-Ciotoui Ioana: ''Przewodnik po Rumunii'', wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1978, s. 218-219218–219.</ref> Miasto zostało głównym ośrodkiem administracyjnym i centrum komunikacyjnym miejscowości położonych w delcie Dunaju. W późniejszych latach wyrosła tu duża huta [[aluminium]] (obecnie Alum S.A. - jedyny w Rumunii producent aluminium [[Rafinacja|rafinowanego]], o mocy produkcyjnej do 600 tys. ton rocznie), zatrudniająca ok. 700 pracowników <ref>wgWedług strony „Vimetco Alum” [http://www.alum.ro/en].</ref> oraz [[stocznia]] morska (obecnie VARD Tulcea), zatrudniająca ok. 3 tys. pracowników. <ref>wgWedług strony „Vard” [http://www.vard.com/locations/vard-tulcea/Pages/default.aspx].</ref>.
 
== Dzisiaj ==
W [[2002]], Tulcza miała 91 875 mieszkańców, z czego 92,3% to Rumuni a 1,4% to Turcy<ref name="ROU" />. W 2011 r. liczba ludności spadła znów do wartości 73,7 tys.
 
W mieście znajduje się stacja kolejowa [[Tulcea (stacja kolejowa)|Tulcea]].