Osiedle Tysiąclecia (Kraków): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne, lit.
drobne techniczne, drobne merytoryczne
Linia 17:
 
== Historia ==
Osiedle Tysiąclecia stanowi część założenia architektoniczno-urbanistycznego [[Mistrzejowice|Mistrzejowic]], które w zamierzeniu miało stanowić rozbudowę ówczesnej dzielnicy [[Nowa Huta (Kraków)|Nowa Huta]]. Zespół Mistrzejowic powstał na drodze konkursu architektonicznego, rozstrzygniętego w 1963 roku. Zwyciężył projekt przygotowany przez zespół prof. [[Witold Cęckiewicz|Witolda Cęckiewicza]], z którym współpracowali Maria Czerwińska - autorka szczegółowych projektów urbanistycznych, Jerzy Gardulski i Maria Rekaszys. Projekty poszczególnych budynków projektowalisporządzili Maria i Jerzy Chronowscy, z którymi współpracowali Tadeusz Bagiński, Stefan Golonka, Ewa Podolak i Olgierd Krajewski<ref name="nh">{{Cytuj książkę| tytuł = Nowa Huta Architektoniczny portret miasta drugiej połowy XX wieku| wydawca = Miasto Kraków| miejsce = Kraków| rok = 2018| strony = 138-143| isbn = 978-83-948244-3-3}}</ref><ref name="sarp">{{Cytuj stronę| url = http://www.sarp.krakow.pl/sd/om/012/index.html| tytuł = Mistrzejowice| praca = Stowarzyszenie Architektów Polskich Oddział Kraków| data dostępu = 2019-06-29}}</ref>. Całe założenie było projektowane dla ok. 40 tys. mieszkańców<ref name="nh" />. Zespół urbanistyczny Mistrzejowic powstawał niejako w odpowiedzi na krytykę projektu realizowanych wówczas już od jakiegoś czasu Bieńczyc Nowych, które charakteryzowały się dominującymi w pejzażu dzielnicy, podłużnymi, dziesięciopiętrowymi wieżowcami, a przez to monumentalną skalą i koszarową kompozycją zabudowy<ref name="nh" />. Projekt dla Mistrzejowic zakładał mniejszą skalę zabudowy, która miała wpisywać się w naturalne, pagórkowate ukształtowanie terenu, gdzie wysokość terenu rośnie w kierunku północnym. Podstawę koncepcji urbanistycznej założenia miało stanowić drzewo, gdzie z jednego pnia, czyli głównej, szerokiej [[Ulica Srebrnych Orłów w Krakowie|ulicy Srebrnych Orłów]], wyrastają dwie główne gałęzie, czyli ulice [[Ulica ks. Kazimierza Jancarza w Krakowie|ks. Jancarza]] oraz [[Ulica Piasta Kołodzieja w Krakowie|Piasta Kołodzieja]] - wzdłuż tych ulic poprowadzone zostały ciągi komunikacji [[Tramwaje w Krakowie|tramwajowej]] w dzielnicy do pętli „Mistrzejowice” oraz „Os. Piastów”. Z kolei z tych ulic „gałęzi” wyrastają następne w formie już osiedlowych ulic wewnątrz rozplanowanych między głównymi ulicami, czterech osobnych podzespołów mieszkaniowych, późniejszych osiedli. W dolnych częściach każdego z tych podzespołów rozplanowano tarasowo, równolegle do siebie ułożone, podłużne, czteropiętrowe bloki o południowej ekspozycji elewacji, które w koncepcji drzewa mają symbolizować liście. Powyżej zaplanowano mniejsze powierzchniowo bloki: czteropiętrowe „puchatki” oraz dziesięcio i jedenastopiętrowe m.in. „punktowce”, mające symbolizować owoce<ref name="nh" />. Uzupełnieniem całości zespołu miały być pawilony handlowo-usługowe. Pierwotnie czterem podzespołom mieszkaniowym Mistrzejowic planowano nadać nazwy nawiązujące do [[Pora roku|czterech pór roku]], czyli Osiedle Wiosenne, Letnie, Jesienne i Zimowe. Ostatecznie otrzymały one nazwy kolejno: Tysiąclecia, [[Osiedle Złotego Wieku|Złotego Wieku]], [[Osiedle Bohaterów Września|Bohaterów Września]] i [[Osiedle Piastów (Kraków)|Piastów]]<ref name="nh" /><ref name="sarp" />. Realizacja zespołu urbanistycznego Mistrzejowic odbyła się w latach 1968-1982<ref name="nh" />{{Cytuj książkę| tytuł<ref name="sarp" Nowa Huta Architektoniczny portret miasta drugiej połowy XX wieku| wydawca = Miasto Kraków| miejsce = Kraków| rok = 2018| strony = 138-143| isbn = 978-83-948244-3-3}}</ref>.
 
== Usytuowanie i rozplanowanie ==