Kłodzko: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
WP:ZTL, brak kryteriów, brak źródeł |
Michal-100 (dyskusja | edycje) m →Historia: linki wewnętrzne do: Forteczna Góra w Kłodzku i Twierdza Kłodzko |
||
Linia 136:
W 2 połowie XII w. położone u stóp kasztelańskiego zamku [[podgrodzie]] zaczęło przekształcać się w osadę o charakterze rzemieślniczo-targowym, zamieszkiwaną przez ludność [[Słowianie|słowiańską]]. Rejon na północ od [[Plac Bolesława Chrobrego w Kłodzku|rynku]] kolonizowany był przez [[Niemcy|Niemców]]{{odn|Bartkiewicz|1977|s=39–41}}. Kolonizacja niemiecka wzmogła się po przybyciu w 1169 r. do Kłodzka [[Kłodzcy joannici|joannitów]]{{odn|Broniewski|1970|s=14}}.
Rozwinięta z podgrodzia osada targowa przekształciła się w [[miasto]], zanim nastąpiła oficjalna [[Lokacja (historia)|lokacja]]. Niestety nie zachował się dokument lokacyjny, ale niektórzy [[Historia|historycy]] uważają, że mogło to nastąpić już w 1223 r. Natomiast [[herb Kłodzka|herb]] przedstawiający lwa z dwoma ogonami został nadany miastu dopiero za panowania [[Przemysł Ottokar II|Przemysła Ottokara]] (1253–1278). Pierwsza wzmianka o wójcie kłodzkim pochodzi z 29 marca 1275 r.<ref>Zob. {{odn|ref=nie|Gładkiewicz|1998|s=38}}.</ref> W miejsce kasztelanów władzę w mieście objęli [[wójt]]owie. W zamku wybudowanym po 1129 r. na [[
Na zasadzie dożywotniego [[lenno|lenna]] [[Ziemia kłodzka|ziemią kłodzką]] władali [[Piastowie śląscy]]: [[Henryk IV Prawy|Henryk IV Probus]] (1278–1290), [[Henryk VI Dobry]] (1327–1335) i [[Bolko II ziębicki]] (1337–1341){{odn|Galas|Galas|2001|s=305}}.
W wyniku lokacji uformował się nowy układ przestrzenny [[Stare Miasto (Kłodzko)|miasta]], który z niewielkimi zmianami przetrwał do dzisiaj. W 1324 r. miasto wykupiło [[Wójtostwo (historia)|wójtostwo]]. Od 1310 r. [[Kłodzcy joannici|joannici]] prowadzili w mieście szkołę parafialną, której najwybitniejszym uczniem był późniejszy [[Biskupi i arcybiskupi prascy|arcybiskup praski]] [[Arnoszt z Pardubic]]<ref name=autonazwa2>''Słownik geografii turystycznej Sudetów, op. cit.'', s. 199.</ref>. W 1349 do Kłodzka za sprawą Arnoszta przybyli [[augustianie]], którym arcybiskup ufundował klasztor i [[kolegiata|kolegiatę]] na [[
[[Plik:2014 Kłodzko, brama, 07.jpg|thumb|215px|[[Brama z grupą rzeźbiarską w Kłodzku|Brama z grupą rzeźbiarską]] (XVIII w.)]]
Rozwój Kłodzka został częściowo zahamowany przez [[wojny husyckie]]; do ponownego ożywienia doszło dzięki królowi [[Jerzy z Podiebradów|Jerzemu z Podiebradów]], który ustanowił miasto w 1458 r. siedzibą [[Hrabstwo kłodzkie|hrabstwa]]. W 1501 r. Kłodzko i całe [[Hrabstwo kłodzkie|hrabstwo]] odkupił od [[Podiebradowie|Podiebradów]] Ulrich von Hardeck{{odn|Bartkiewicz|1977|s=168}}. Wiek XVI rozpoczął korzystny okres w dziejach miasta, trwający do [[wojna trzydziestoletnia|wojny trzydziestoletniej]].
Linia 146:
W 1526 r. Kłodzko wraz z Czechami przeszło pod panowanie [[Habsburgowie|Habsburgów]]. Okres ten naznaczony był konfliktami społeczno-religijnymi związanymi z [[reformacja|reformacją]]. W 1562 r. [[luteranizm|luteranie]] stanowili większość mieszkańców Kłodzka, przejmując kościół parafialny. [[Reformacja]] przyczyniła się również do upadku klasztorów [[bernardyni|bernardynów]] i [[Zakon Braci Mniejszych|franciszkanów]] w mieście. Budynki klasztorne zamieniono na szpitale, a ogrody na cmentarze dla mieszkańców przedmieść{{odn|Broniewski|1970|s=20–22}}.
Na początku [[wojna trzydziestoletnia|wojny trzydziestoletniej]] Kłodzko opowiedziało się po stronie [[Fryderyk V (palatyn reński)|Fryderyka V]], elektora [[Palatynat]]u. W 1622 r. miasto zostało zdobyte przez Austriaków. Zniszczeniu uległ zamek, który Austriacy postanowili zamienić w twierdzę. Pracami fortyfikacyjnymi kierował w latach 1680–1702 [[Jakob Carova]] według projektu Saebischa. W czasie [[wojny śląskie|I wojny śląskiej]] Kłodzko na mocy [[pokój wrocławski|pokoju wrocławskiego]] (1742 r.) przeszło pod panowanie [[Królestwo Prus|Prus]]{{odn|Galas|Galas|2001|s=145}}. [[Fryderyk II Wielki]], doceniając strategiczne położenie miasta, przystąpił do modernizacji fortyfikacji poaustriackich i rozbudowy [[Twierdza Kłodzko|
[[Plik:Kłodzko, Jagiełły 2, poczta 06.JPG|thumb|215px|Widok na [[Budynek poczty głównej w Kłodzku|Pocztę Główną]] (XIX w.) oraz Plac Jagiełły – największe skrzyżowanie miasta]]
W latach 1862–1905 wybudowano linie kolejowe. Kłodzki węzeł kolejowy posiadał połączenia z [[Wrocław]]iem, [[Wałbrzych]]em, [[Kudowa-Zdrój|Kudową]] i [[Stronie Śląskie|Stroniem]]. W latach 1864–1874 w dzielnicy [[Jurandów (Kłodzko)|Jurandów]] wzniesiono nowy, olbrzymi kompleks szpitalny<ref>''Słownik geografii turystycznej Sudetów, op. cit.'', s. 202.</ref>. W 1877 r. zniesiono status [[twierdza|twierdzy]] i zezwolono na swobodną rozbudowę miasta. W latach 1880–1911 nastąpiła rozbiórka bram i większości murów miejskich. Następuje rozbudowa miasta w kierunku południowym, wschodnim i zachodnim{{odn|Gładkiewicz|1998|s=113–115}}.
| |||