Kryzys alandzki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
MBi (dyskusja | edycje)
uzupełn.
Linia 1:
'''Kryzys alandzki''' – spór między [[Finlandia|Finlandią]] i [[Szwecja|Szwecją]] o [[Wyspy Alandzkie]].
 
Po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]] i uniezależnieniu Finlandii od Rosji pretensje do archipelagu, zamieszkanego głównie przez ludność mówiącą po [[język szwedzki|szwedzku]], zgłosiła Szwecja<ref>[https://www.wdl.org/en/item/9147/view/1/21/ ''The Åland Islands.'']</ref>. Spór rozpatrywała [[Liga Narodów]], której przedstawicielem był szwajcarski polityk [[Felix Calonder]]. 24 czerwca 1921 roku Rada Ligi przyznała wyspy Finlandii z zastrzeżeniem przyznania rozległej autonomii dla tamtejszej ludności i utrzymania [[strefa zdemilitaryzowana|demilitaryzacji]], wprowadzonej przez [[Traktat paryski (1856)|traktat paryski]] (1856 roku)<ref>[http://www.kulturstiftelsen.ax/traktater/eng_fr/1921a_en.htm ''Decision of the Council of the League of Nations on the Åland Island June 24th, 1921'']</ref>. 20 października zawarto w [[Genewa|Genewie]] konwencję o statusie archipelagu, jej stronami prócz Szwecji i Finlandii zostały [[Republika Weimarska|Niemcy]], [[Wielka Brytania]], [[Francja]], [[zjednoczone Królestwo Włoch|Włochy]], [[Dania]], [[II Rzeczpospolita|Polska]], [[Republika Estońska (1918–1940)|Estonia]] i [[Republika Łotewska (1918–1940)|Łotwa]]<ref>[https://treaties.un.org/Pages/LONViewDetails.aspx?src=LON&id=572&chapter=30&lang=en ''Convention relating to the Non-Fortification and Neutralisation of the Aaland Islands, Geneva, 20 October 1921'']</ref>. Art. 9 dozwalał za jednogłośną zgodą stron zaprosić do przystąpienia inne mocarstwo, ''którego przystąpienie uważać się będzie później za pożądane'' (chodziło o [[Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|RFSRR]] w owym czasie – aż do roku 1934 – ostentacyjnie zwalczającą Ligę). Konwencję sporządzono w [[Język autentyczny|języku]] [[francuski]]m, zgodnie z wymogami stawianymi przez [[traktat wersalski]] w art. 18 zarejestrowano ją w Sekretariacie Ligi Narodów 6 kwietnia 1922 roku pod nr 255<ref>[http://www.worldlii.org/int/other/LNTSer/1922/57.pdf ''Treaty Series, League of Nations, vol. 9, p. 211.'']</ref>. Na podstawie ustawy z 18 maja 1922 roku<ref>[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19220430359 Dz.U. 1922 nr 43 poz. 359]</ref> [[Naczelnik Państwa]] [[ratyfikacja|ratyfikował]] Konwencję 21 czerwca 1922 roku, o czym powiadomiono Sekretarza Ligi będącego [[depozytariusz]]em 29 czerwca 1922 roku<ref>Konwencja dotycząca niefortyfikowania i zneutralizowania Wysp Alandzkich, podpisana w Genewie 20 października 1921 roku ([http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19220880792 Dz.U.1922 nr 88 poz. 792]). Oświadczenie Rządowe z 2 maja 1923 roku w przedmiocie złożenia dokumentów ratyfikacyjnych Konwencji dotyczącej niefortyfikowania i zneutralizowania Wysp Alandzkich, podpisanej w Genewie 20 października 1921 roku ([http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19230500353 Dz.U. 1923 nr 50 poz. 353])</ref>.
 
== Przypisy ==