Świńska wojna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Usunięto kategorię "Historia Kanady"; Dodano kategorię "Kanada w XIX wieku" za pomocą HotCat
Nie podano opisu zmian
Linia 1:
{{Inne znaczenia||[[Świńska wojna (1906–1909)]]}}
{{dopracować|źródła=2010-01}}
{{Wojna infobox
[[Plik:PigWar-boundaries.png|mały|Propozycje granic:<br />
|nazwa = Świńska wojna
'''Niebieska amerykańska (wygrana)'''<br />
|epoka = nowożytność
Czerwona brytyjska<br />
|konflikt =
Zielona kompromisowa<br />]]
|grafika =
|opis grafiki =
|czas = [[1859]]
|miejsce = [[San Juan (wyspa)|Wyspa San Juan]] k. [[Vancouver (wyspa)|Vancouver]]
|terytorium = [[Kolumbia Brytyjska]]
|przyczyna = niejasność przebiegu granicy
|wynik = [[arbitraż międzynarodowy]]
|strona1 = {{państwo|GBR|imperium}}
* {{państwo|CA-BC}}
|strona2 = {{państwo|USA}}
|dowódca1 =
|dowódca2 = [[George Pickett]]
|siły1 = 2140 żołnierzy
|siły2 = 461 żołnierzy
|straty1 = —
|straty2 = —
|kod mapy = żadna
|współrzędne =
|commons =
}}
'''Świńska wojna''', ''The Pig War'' lub ''North-West Border Dispute'' – zbrojna konfrontacja, która nastąpiła w [[1859]] pomiędzy [[Stany Zjednoczone|USA]] a [[Wielka Brytania|Wielką Brytanią]]. Jej przedmiotem była wyspa [[San Juan (wyspa)|San Juan]] leżąca w kanale oddzielającym wyspę [[Vancouver (wyspa)|Vancouver]] od lądu. W czasie konfliktu nie doszło do walk. Jedyną ofiarą wojny była świnia, od której konflikt przyjął swoją nazwę. Konflikt zakończył się [[arbitraż międzynarodowy|międzynarodowym arbitrażem]].
 
Linia 11 ⟶ 31:
 
== Wybuch i przebieg konfliktu ==
Bezpośrednią przyczyną wybuchu konfliktu był incydent, w którym amerykański osadnik, farmer o nazwisku [[Lyman Cutlar]], 15 czerwca 1859 zastrzelił świnię należącą do Kompanii, która weszła w szkodę w jego własnym ogrodzie. Kompania wniosła skargę do władz brytyjskich, które zagroziły aresztowaniem Cutlera. W odpowiedzi na to inni Amerykanie wnieśli petycję do władz amerykańskich z żądaniem militarnej ochrony. Generał brygady [[William Harney]], znany ze swego antybrytyjskiego nastawienia, wyekspediował jedną kompanię wojska, której zadaniem była okupacja wyspy. 66-osobowy oddział (''{{k|en|9th U.S.US Infantry'')}} pod dowództwem kapitana [[George Pickett|George’a Picketta]] wylądował 27 czerwca na wyspie, zajmując pozycje nieopodal doków Kompanii Zatoki Hudsona. W odpowiedzi na to posunięcie, [[James Douglas (gubernator)|James Douglas]], gubernator [[Kolumbia Brytyjska (kolonia)|Kolumbii Brytyjskiej]], wysłał w rejon konfliktu okręt wojenny pod dowództwem kapitana [[Geoffrey Hornby|Geoffreya Hornby’ego]] z rozkazem usunięcia amerykańskiego oddziału z terenu wyspy, jednocześnie zaznaczając, by ograniczyć się wyłącznie do demonstracji siły. Pickett, mimo że był w bardzo trudnym położeniu strategicznym – Brytyjczycy posiadali olbrzymią przewagę w sile ognia i ludziach, odmówił wycofania się. Zgodnie z sugestiami gubernatora, Hornby nie przystąpił do operacji zbrojnych, stale jednak kontrolował poczynania Amerykanów. W międzyczasie siły brytyjskie zostały wzmocnione przez kolejne jednostki operujące na tym akwenie. Wybuch walk powstrzymała postawa komandora brytyjskiej floty na Pacyfiku, admirała [[Robert L. Baynes|Roberta Baynesa]], który sytuację skomentował z dużą dozą angielskiego humoru, iż nie jest skłonny zaangażować w wojnę dwa wielkie narody z powodu kłótni o jedną świnię (ang. ''involve two great nations in a war over a squabble about a pig''). W międzyczasie jednak postępowała koncentracja floty brytyjskiej. Wkrótce jedną kompanię amerykańską szachowały trzy okręty wyposażone w 14 dział i z 2140 ludźmi na pokładzie. 10 sierpnia Pickett otrzymał posiłki w liczbie 171 piechurów dowodzonych przez pułkownika [[Silas Casey|Silasa Caseya]], który od tego momentu przejął dowództwo oddziałów amerykańskich. Do końca sierpnia siły amerykańskie wzrosły do 461 żołnierzy wspomaganych przez 14 dział. Ciągle jednak nie doszło do wybuchu walk.
 
W międzyczasie informacja o narastającym napięciu dotarła do władz w [[Waszyngton]]ie. Prezydent [[James Buchanan]] wysłał w rejon objęty konfliktem specjalnego wysłannika, generała [[Winfield Scott (1786–1866)|Winfielda Scotta]], by zbadał sytuację i próbował ją opanować. Scott po przybyciu na miejsce nawiązał listowny kontakt z gubernatorem Douglasem. W wyniku korespondencyjnych negocjacji postanowiono zmniejszenie obecności zbrojnej do jednej kompanii ze strony amerykańskiej i jednego okrętu brytyjskiego, które to siły miały przeprowadzić wspólną okupację wyspy, aż do zapadnięcia decyzji na wyższym szczeblu. W wyniku porozumienia, siły amerykańskie pozostały w swoim obozie, nad którym dowództwo przejął kapitan [[Lewis Cass Hunt]]. Brytyjczycy utrzymali jeden okręt i utworzyli garnizon na stałym lądzie. Miejsce, gdzie znajdował się obóz, do dziś nazywane jest przez mieszkańców ''English Camp''. Wspólna okupacja wyspy trwała przez następne 12 lat. W końcu 1861 [[incydent Trent]] zaognił stosunki między stronami, został jednak zażegnany. Gdy władze brytyjskie i amerykańskie gotowe były podpisać [[traktat waszyngtoński (1871)]], pytanie o przyszłość wyspy zostało poddane pod [[arbitraż międzynarodowy]]. Arbitrem, za obopólną zgodą, został wybrany [[cesarz niemiecki]] [[Wilhelm I Hohenzollern|Wilhelm I]]. Cesarz 21 października 1872 r. zaproponował granicę prowadzącą przez [[Cieśnina Haro|Cieśninę Haro]], przebiegającą na północ od wyspy, przydzielając ją w całości Stanom Zjednoczonym. Obie strony zaakceptowały werdykt. 25 listopada 1872 Brytyjczycy wycofali się z wyspy. Amerykańska kompania pozostała tam jeszcze przez dwa lata, by ostatecznie opuścić wyspę w czerwcu 1874.