Władysław II Jagiellończyk: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
WP:SK+Bn, drobne redakcyjne
Linia 54:
== Król w rękach magnatów ==
=== Rozwój przywilejów szlacheckich ===
Znany ze swej powolności i słabego charakteru, Władysław II łatwo ulegał naciskom [[magnat]]ów i rywalizującej z nimi [[Średnia szlachta|średniej szlachty]]. Ta ostatnia na Węgrzech bardzo się zaktywizowała i w ostatnich latach XV stulecia ochoczo zbierała pod bronią na corocznych zjazdach. W 1495 r. próbowano nawet wprowadzić prawo powszechnego udziału szlachty w sejmie (a nie przez posłów), choć projekt upadł na skutek oporu magnatów. Podczas serii takich zjazdów szlachta wysuwała pod adresem króla kolejne postulaty polityczne i społeczne, wymusiła na Władysławie m.in.: przekształcenie Rady Królewskiej z ciała mianowanego przez władcę w wybierane przez sejm, ograniczenie czasu trwania obrad sejmu (do 15 dni), wykluczenie duchownych z obejmowania godności świeckich oraz, przejściowo, niedopuszczenie cudzoziemców do dziedziczenia korony. Mimo że wszystkich postulatów nie zrealizowano (wpływowi magnaci nie godzili się na pełne uzależnienie władcy od szerszych kręgów szlachty), to jednak władza królewska została w dużej mierze uzależniona od sejmu, czemu Władysław nie potrafił się sprzeciwić. W czasie pobytów króla na Węgrzech, Czechy podobnie stały się widownią sporów pomiędzy elitą magnacką a pomniejszymi panami. Oba stany działały natomiast zgodnie przeciwko miastom i [[chłopi|chłopom]]. W 1487 roku sejm czeski odebrał chłopom prawo do zmiany pana lub przeprowadzki do miasta, a w 1490 roku całkowicie przypisał ich do ziemi (''glebae adscriptum''). W 1500 roku Władysław nadał przywileje szlachcie czeskiej, m.in.: zgodził się na kodyfikację prawa (tzw. ''Konstytucję WładysławowskaWładysławowską''), która ustanawiała trzy izby sejmowe: magnacką, szlachecką i mieszczańską, przy czym dla ostatniej przewidywano tylko głos doradczy i tylko w sprawach dotyczących miast. Z czasem miasta czeskie, w przeciwieństwie do węgierskich, zdołały umocnić swoją pozycję w sejmie, jednak oba państwa znalazły się w rękach oligarchii magnackich, umiejętnie sterujących uległym królem i nastawianą wrogo głównie do niższych stanów szlachtą.
 
=== Wojna chłopska na Węgrzech ===