Maud (statek): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
+ nowy artykuł na podst. przypisów w Tygodniu Artykułu Norweskiego II
 
Linia 11:
|operator =
|towarzystwo klasyfikacyjne =
|typ = [[barkentyna]]
|materiał = drewno
|stocznia =
|data budowy =
Linia 42:
|commons = Category:Maud (ship, 1917)
}}
[[Plik:Amundsen Maud 1998-06-28.jpg|thumb|240px|Wrak „Maud” w Kanadzie, 1998]]
[[Plik:Maud i Arendal 16.08.2018.jpg|thumb|240px|Wrak „Maud” transportowany do Norwegii, 2018]]
'''Maud''' – norweski statek zbudowany dla [[Roald Amundsen|Roalda Amundsena]] (1872–1928) na potrzeby ekspedycji [[Północna Droga Morska|Północną Drogą Morską]] (1918–1925).
 
== Historia ==
Po powrocie z wyprawy Amundsena na [[biegun południowy]] w 1914 roku okazało się, że statek „[[Fram (1892)|Fram]]” [[Próchnienie|spróchniał]] podczas pobytu w tropikach{{odn|Sverdrup}}. Amundsen, który wzbogacił się w czasie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] na transporcie morskim, przeznaczył zarobione pieniądze na budowę nowej jednostki dla potrzeb kolejnej wyprawy – ekspedycji [[Północna Droga Morska|Północną Drogą Morską]] i zlecił budowę nowego statku na podobieństwo „Frama”{{odn|I Norsk biografisk leksikon|2014}}.
 
Nowy statek został nazwany na cześć [[Maud (królowa Norwegii)|królowej Norwegii]] „Maud”{{odn|I Norsk biografisk leksikon|2014}}. ŁódźJednostka była trójmasztowcemtrójmasztową [[barkentyna|barkentyną]] o 36 m długości i 12 m szerokości, zanurzeniu 4,3 m, o nośności 380 [[tona rejestrowa|BRT]] (w późniejszym czasie była zarejestrowana jako [[szkuner]] o nośności 385 BRT){{odn|frammuseum.no}}.
 
18 lipca 1918 roku „Maud” wyruszyła z [[Vardø]] na wody Arktyki{{odn|Sverdrup}}. We wrześniu 1918 roku utknęła na prawie rok przy przylądku [[Czeluskin (przylądek)|Czeluskin]] i dopiero 12 września 1919 roku udało się ją wypchnąć na otwarte wody{{odn|Sverdrup}}. „Maud” popłynęła dalej na wschód, lecz było już zbyt późno, by przedostać się na północ{{odn|Sverdrup}}. 21 września statek utknął ponownie w lodzie i załoga zmuszona była zimować na wybrzeżu wyspy [[Ajon]]{{odn|Sverdrup}}, ok. 800 km od krańca Północnej Drogi Morskiej{{odn|I Norsk biografisk leksikon|2014}}. Wyprawa została wznowiona w lipcu 1920 roku i 28 lipca „Maud” dotarła do [[Nome (Alaska)|Nome]] na [[Alaska|Alasce]]{{odn|Sverdrup}}. W Nome czterech z ośmiu uczestników wyprawy zdecydowało się na powrót do domu{{odn|Sverdrup}}. Amundsen planował wrócić na wybrzeże Syberii, by tam rekrutować nowych członków załogi i kontynuować wyprawę, jednak warunki lodowe były jeszcze gorsze niż wcześniej i po awarii [[Wał (maszynoznawstwo)|wału napędowego]] Amundsen zmuszony był do ponownego, trzeciego zimowania{{odn|Sverdrup}}. W lipcu 1922 roku „Maud” była wolna od lodu, lecz z powodu uszkodzenia [[Śruba okrętowa|śruby okrętowej]] Amundsen skierował statek ponownie do Stanów Zjednoczonych, by dokonać napraw i uzupełnić zapasy{{odn|I Norsk biografisk leksikon|2014}}. Sam udał się do Norwegii, by załatwić sprawy finansowe{{odn|I Norsk biografisk leksikon|2014}}. Po powrocie zdecydował się podzielić wyprawę: sam miał wziąć samolot i zimować na północnym wybrzeżu Alaski, by wystartować wiosną z lądu a „Maud” z [[Oscar Wisting|Oscarem Wistingiem]] (1871–1936) i [[Harald Sverdrup|Haraldem Sverdrupem]] (1888–1957) miała podjąć kolejną próbę pokonania Północnej Drogi Morskiej{{odn|I Norsk biografisk leksikon|2014}}. Statek wydostał się z lodu po dwóch latach na północ od [[Wyspy Nowosyberyjskie|Wysp Nowosyberyjskich]] i kierował się do Cieśniny Beringa{{odn|Sverdrup}}. Kolejne zimowanie miało miejsce u ujścia [[Kołyma|Kołymy]]{{odn|Sverdrup}}. W końcu ekspedycja „Maud” powróciła do [[Seattle]] w październiku 1925 roku{{odn|Sverdrup}}. Dzięki bogactwu poczynionych obserwacji ekspedycja była naukowym sukcesem{{odn|Sverdrup}}.