Prus (herb szlachecki): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
drobne redakcyjne
Linia 73:
== Geneza rodu heraldycznego Prus ==
 
Protoplastami rodu byli dwaj pruscy bracia Windyka i Obizor wymienieni w przywileju książąt mazowieckich Siemowita III i Kazimierza I z 1 października 1345 roku, którzy wnukom owych braci potwierdzili m. in. prawo nieodpowiednie (''ius non responsivum''), wyłączające uprzywilejowanych spod jurysdykcji urzędników książęcych i poddające ich wyłącznie jurysdykcji księcia{{r|nkd}}{{odn|Szczurowski|2018|s=81-88}}. Bracia ci wyemigrowali z Prus najprawdopodobniej w związku z klęską II powstania pruskiego, przybywając na Mazowsze w okolicach roku 1270, a rzecz odbyła się w ramach szerszego zjawiska XIII-wiecznej emigracji pruskiej związanej z podbojem Prus przez krzyżaków i krzyżowców{{odn|Szczurowski|2018|s=61-64, 70-80, 94 i 98-99}}{{odn|Białuński|2008|s=38-62}}. Są przesłanki by sądzić, że byli wityngami z Sambii{{odn|Szczurowski|2018|s=87 i 102-112}}. Pierwotne nadania otrzymali najpewniej od współrządzących w latach 1264-1275 dzielnicą mazowiecką książąt Bolesława II i Konrada II w okolicach Grójca, Tarczyna i Warszawy{{odn|Szczurowski|2018|s=70-71, 94-101}}{{odn|Chwalibińska|1948|s=94, 98, 101, 105 i 107}}{{odn|Por. Pacuski|2003|s=3-6}}.
 
Z czasem przywilej książęcy z 1345 roku nabrał charakteru przywileju rodowego i nazywany był w dokumentach sądowych prawem pruskim (''ius Prussorum, ius Prutinicum, ius Prusitarum, iure Prussorum, iure Pruskye, Pruschow pravo''), na które przedstawiciele rodu Prus często się powoływali{{r|mzh}}{{odn|Szczurowski|2018|s=38, 86-88 i 134-288}}{{odn|Semkowicz|1912|s=6 i 8-9}}. Prawdopodobnie w drugiej połowie XIV wieku rozpoczął się proces stopniowego włączania się do rodu Windyki i Obizora kolejnych przedstawicieli innego rodu pruskiego (być może sudowskiego) pochodzenia wywodzącego się od niejakiego Rukały (możliwe, że jeńca wojennego z okresu I powstania pruskiego, w którym uczestniczyły wojska mazowieckie i sudowskie) wzmiankowanego w dokumencie księcia mazowieckiego Bolesława I z roku 1250, a którego potomkowie posiadali dziedziny w okolicach Wyszogrodu i Płocka{{r|dkim|kdkm}}{{odn|Szczurowski|2018|s=88-93, 100-101 i 112-113}}{{odn|Chwalibińska|1948|s=95-96}}{{odn|Białuński|2008|s=47-48}}.
Linia 104:
* {{Cytuj książkę|odn=tak|nazwisko=Niesiecki|imię=Kasper|tytuł= Herbarz polski|tom=|wydawca= J. N. Bobrowicz |miejsce=Kraków|rok=1841|strony=}}
 
* {{Cytuj pismo | nazwisko=Pacuski | imię=Kazimierz | tytuł=Prusowie ze Słubic w XV-XVI wieku | czasopismo=Notatki Płockie| oznaczenie = | wolumin = 48/3-196| rok = 2003| miejsce =Płock |strony=|odn=takodn={{odn/id|Por. Pacuski|2003}}}}
 
* {{cytuj książkę | nazwisko=Semkowicz | imię=Władysław | nazwisko2=| imię2=| tytuł=Mazowieckie przywileje rodowe z XIV i XV w.| miejsce=Kraków|rok=1912|wydawca=Akademia Umiejętności|strony=|odn=tak}}