Efekt Dunninga-Krugera: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
ort. |
|||
Linia 1:
[[Plik:Wyniki eksperymentu 2 z publikacji Krugera i Dunninga.svg|alt=Wyniki eksperymentu drugiego z oryginalnej publikacji Krugera i Dunninga (1997). Uczestnicy badania źle szacowali swoje umiejętności w liniowej, a nie U-kształtnej zależności od ich faktycznych zdolności.|mały|Wyniki eksperymentu drugiego z oryginalnej publikacji Krugera i Dunninga (1999). Uczestnicy badania źle szacowali swoje umiejętności w liniowej (nie U-kształtnej) zależności od ich faktycznych zdolności.]]
'''Efekt Dunninga-Krugera''' – zjawisko [[psychologia|psychologiczne]] polegające na tym, że osoby niewykwalifikowane w jakiejś dziedzinie życia mają tendencję do przeceniania swoich umiejętności w tej dziedzinie, podczas gdy osoby wysoko wykwalifikowane mają tendencję do zaniżania oceny swoich umiejętności<ref>{{cytuj stronę |url=http://opinionator.blogs.nytimes.com/2010/06/20/the-anosognosics-dilemma-1/ |tytuł=The Anosognosic’s Dilemma: Something’s Wrong but You’ll Never Know What It Is (Part 1) |autor=Error Morris |język=en |opublikowany=The New York Times
Zjawisko to zostało opisane i udokumentowane przez Justina Krugera i Davida Dunninga z [[Uniwersytet Cornella|Uniwersytetu Cornella]]<ref name=":0">{{Cytuj |autor = J. Kruger, D. Dunning |tytuł = Unskilled and unaware of it: how difficulties in recognizing
Kruger i Dunning zwrócili uwagę na liczne wcześniejsze badania, które zdają się sugerować, że w przypadku zdolności tak różnorodnych jak obsługa pojazdów mechanicznych, gra w szachy czy tenisa „ignorancja częściej jest przyczyną pewności siebie, niż wiedza” (jak to ujął [[Charles Darwin]]). Postawili oni hipotezę, że w przypadku zdolności, którą każdy może posiąść w większym lub mniejszym stopniu, osoby niekompetentne:
Linia 13:
Aby sprawdzić poprawność tej hipotezy, sprawdzili ją na studentach swojej uczelni, którzy zapisali się na różne kursy z psychologii.
W serii doświadczeń Kruger i Dunning sprawdzili samoocenę dotyczącą myślenia logicznego, znajomości gramatyki i poczucia humoru. Po pokazaniu im wyników ich testów studenci zostali poproszeni o oszacowanie swojego poziomu, po czym grupa kompetentna w danej dziedzinie oceniła go poprawnie, podczas gdy ta niekompetentna wciąż go przeceniała. Jak zauważyli Dunning i Kruger
Zjawisko to zostało odtworzone w innych eksperymentach, zaproponowano też różne wyjaśnienia, odwołujące się m.in. do artefaktów statystycznych i [[Heurystyki wydawania sądów|heurystyk poznawczych]] służących ochronie samooceny<ref>{{Cytuj |autor = Joachim Krueger, Ross A. Mueller |tytuł = Unskilled, unaware, or both? The better-than-average heuristic and statistical regression predict errors in estimates of own performance |czasopismo = Journal of Personality and Social Psychology |data = 2002 |wolumin = 82 |numer = 2 |s = 180–188 |pmid = 11831408 |doi=10.1037/0022-3514.82.2.180}}</ref> czy heurystyk wynikających z braku punktów odniesienia<ref>{{Cytuj |autor = Katherine A. Burson, Richard P. Larrick, Joshua Klayman |tytuł = Skilled or unskilled, but still unaware of it: how perceptions of difficulty drive miscalibration in relative comparisons |czasopismo = Journal of Personality and Social Psychology |data = 2006|wolumin = 90 |numer = 1 |s = 60–77 |doi = 10.1037/0022-3514.90.1.60 |pmid = 16448310}}</ref><ref>{{Cytuj |autor=Marian Krajc, Andreas Ortmann |tytuł=Are the Unskilled Really that Unaware? An Alternative Explanation |data=2007-04-01 |data dostępu=2017-01-13 |miejsce=Rochester, NY |wydawca=Social Science Research Network |url=https://papers.ssrn.com/abstract=1114332}}</ref>. Przegląd badań obejmujących testy bardziej codziennej wiedzy nie wykazał natomiast obecności takiego efektu<ref>{{Cytuj |autor = P. Juslin, A. Winman, H. Olsson |tytuł = Naive empiricism and dogmatism in confidence research: a critical examination of the hard-easy effect |czasopismo = Psychological Review |data = 2000 |wolumin = 107 |numer = 2 |s = 384–396 |pmid = 10789203 |
▲Zjawisko to zostało odtworzone w innych eksperymentach, zaproponowano też różne wyjaśnienia, odwołujące się m.in. do artefaktów statystycznych i [[Heurystyki wydawania sądów|heurystyk poznawczych]] służących ochronie samooceny<ref>{{Cytuj |autor = Joachim Krueger, Ross A. Mueller |tytuł = Unskilled, unaware, or both? The better-than-average heuristic and statistical regression predict errors in estimates of own performance |czasopismo = Journal of Personality and Social Psychology |data = 2002 |wolumin = 82 |numer = 2 |s = 180–188 |pmid = 11831408 |doi=10.1037/0022-3514.82.2.180}}</ref> czy heurystyk wynikających z braku punktów odniesienia<ref>{{Cytuj |autor = Katherine A. Burson, Richard P. Larrick, Joshua Klayman |tytuł = Skilled or unskilled, but still unaware of it: how perceptions of difficulty drive miscalibration in relative comparisons |czasopismo = Journal of Personality and Social Psychology |data = 2006|wolumin = 90 |numer = 1 |s = 60–77 |doi = 10.1037/0022-3514.90.1.60 |pmid = 16448310}}</ref><ref>{{Cytuj |autor=Marian Krajc, Andreas Ortmann |tytuł=Are the Unskilled Really that Unaware? An Alternative Explanation |data=2007-04-01 |data dostępu=2017-01-13 |miejsce=Rochester, NY |wydawca=Social Science Research Network |url=https://papers.ssrn.com/abstract=1114332}}</ref>. Przegląd badań obejmujących testy bardziej codziennej wiedzy nie wykazał natomiast obecności takiego efektu<ref>{{Cytuj |autor = P. Juslin, A. Winman, H. Olsson |tytuł = Naive empiricism and dogmatism in confidence research: a critical examination of the hard-easy effect |czasopismo = Psychological Review |data = 2000 |wolumin = 107 |numer = 2 |s = 384–396 |pmid = 10789203 | doi = 10.1037/0033-295X.107.2.384}}</ref>.
W roku 2000 Dunning i Kruger otrzymali za swoje badania satyryczną [[Nagroda Ig Nobla|Nagrodę Ig Nobla]] w dziedzinie psychologii<ref>{{cytuj stronę |url=http://improbable.com/ig/winners/#ig2000 |tytuł=Ig Nobel Prize Winners |opublikowany=Improbable Research |język=en |data dostępu=2012-01-06}}</ref>.
Linia 30 ⟶ 28:
== Bibliografia ==
* {{Cytuj |autor = J. Kruger, D. Dunning |tytuł = Unskilled and unaware of it: how difficulties in recognizing
[[Kategoria:Psychologia społeczna]]
| |||