Nasciturus: Różnice pomiędzy wersjami

'''''Nasciturus''''' ([[Łacina|łac.]] „mający się urodzić”) – termin pochodzący z [[prawo rzymskie|prawa rzymskiego]] oznaczający [[dziecko]] poczęte, ale jeszcze nieurodzone.

W prawie rzymskim w jego przypadku stosowano [[fikcja prawna|fikcję prawną]], według której miał warunkową [[Zdolność prawna|zdolność prawną]], tzn. mógł być podmiotem praw i obowiązków, jednocześnie sam nie mogąc dokonywać [[Czynność prawna|czynności prawnych]]. To wszystko jednakże pod warunkiem, że urodził się żywy. Ochrona dziecka poczętego a nienarodzonego miała i ma zastosowanie głównie w [[prawo spadkowe|prawie spadkowym]], gdzie dziecko takie może dziedziczyć. Zastosowanie ma tu paremia: ''nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eius agitur'' – „mającego się narodzić uważa się za narodzonego, ilekroć chodzi o jego korzyści”<ref>Jest to skrótem zasady zawartej w [[Digesta Justyniana|Digestach]]ch [https://droitromain.univ-grenoble-alpes.fr/Corpus/d-01.htm#5 1,5,7]: ''Qui in utero est, perinde ac si in rebus humanis esset custoditur, quotiens de commodis ipsius partus quaeritur'' (Płód w łonie matki jest traktowany na równi z człowiekiem już urodzonym, ilekroć chodzi o korzyści samego płodu). Przekład: [[Władysław Rozwadowski]], ''Prawo rzymskie. Zarys wykładu wraz z wyborem źródeł'', Poznań 1992, {{ISBN|83-900964-5-5}}, s. 247, przypis 156.</ref>.

W [[System prawny w PolscePolski|prawie polskim]] instytucję ''nasciturusa'' przewiduje w szczególności prawo spadkowe – art. 927 § 2 [[kodeks cywilny|k.c.]]: ''(...) dziecko w chwili otwarcia spadku już poczęte może być spadkobiercą, jeżeli urodzi się żywe'' – jest to instytucja ''nasciturusa'' funkcjonująca tak samo jak w prawie rzymskim.

Również, jak w prawie rzymskim, [[Kodeks rodzinny i opiekuńczy]] w art. 182 przewiduje: ''Dla dziecka poczętego, lecz jeszcze nie urodzonego, ustanawia się kuratora, jeżeli jest to potrzebne do strzeżenia przyszłych praw dziecka. Kuratela ustaje z chwilą urodzenia się dziecka.''<ref>[[Kodeks postępowania cywilnego]] w art. 599 ''[[Sąd opiekuńczy|Sądem opiekuńczym]] właściwym do ustanowienia kuratora dla dziecka poczętego, lecz jeszcze nie urodzonego, jest sąd właściwy według miejsca zamieszkania lub pobytu matki.''</ref>. Art. 75 stanowi ''można [[uznanie ojcostwa|uznać ojcostwo]] przed urodzeniem się dziecka już poczętego'', zaś art. 10 § 4 ''jeżeli kobieta zaszła w ciążę, jej mąż nie może żądać unieważnienia małżeństwa z powodu [[przeszkoda wieku|braku przepisanego wieku]].''

* {{Cytuj|autor = [[Marek Kuryłowicz]];; [[Adam Wiliński]]; |tytuł = Rzymskie prawo prywatne |data = 2008 |isbn = 978-83-7601-073-1 |miejsce = Warszawa |wydawca = Wolters Kluwer Polska |s = 84-85 |oclc = 833152463 }}