Język literacki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
drobne redakcyjne
Linia 8:
Rozróżnienie między językiem literackim a [[styl potoczny|potocznym]] nie jest rygorystycznie określone, gdyż pojęcia te nie muszą być sobie przeciwstawne, a sam termin „język literacki” bywa, jak przedstawiono powyżej, rozumiany na rozliczne sposoby. Na gruncie językoznawstwa polskiego język (styl) literacki od potocznego odróżniał przede wszystkim [[Zenon Klemensiewicz]]. Język literacki (pisany) od języka potocznego (przede wszystkim mówionego) różni się przede wszystkim [[słownictwo|słownictwem]] I [[syntaktyka (językoznawstwo)|składnią]]. W zakresie słownictwa język literacki od potocznego odróżnia z jednej strony specyficzna tylko dla niego leksyka (tzw. „wyrazy książkowe”, jak ''rzec'', ''bowiem''), z drugiej nasycenie wyrazami abstrakcyjnymi, większy stopień nominalności (większy udział rzeczowników w stosunku do czasowników) oraz większa precyzyjność znaczeniowa. W zakresie składni język literacki odznacza się w stosunku do potocznego większym bogactwem środków, częstszym występowaniem zdań wielokrotnie złożonych oraz odmiennym (bardziej logicznym i starannym) tokiem zdania{{odn|Urbańczyk|1992|s=134–135}}.
 
Język literacki, utożsamiany z [[język pisany|pisanym]], służy komunikowaniu treści nieodnoszących się do życia codziennego lub przedstawianiu takiej tematyki w sposób niepotoczny (w publicystyce, pismach urzędowych itp.){{r|kb}}. Wypowiedzi piśmiennicze są pełniejsze pod względem treściowym, lepiej przemyślane i doprecyzowane od mówionych, które z kolei charakteryzują się większą spontanicznością i niestarannością, wynikającą ze specyfiki języka ustnego. W komunikacji pisanej, zwłaszcza o charakterze formalnym, panują bardziej rygorystyczne tendencje do przestrzegania społecznie poważanych wzorców i [[norma językowa|norm językowych]], takich jak zasady prestiżowego [[język standardowy|języka standardowego]]. W porównaniu do mowy potocznej język pisany w szczególnym stopniu podlega autorytatywnej [[standaryzacja językowa|normalizacji]]{{r|ld}}. Język pisany, jako twór ukształtowany sztucznie, cechuje się ponadto silnie kodyfikowanymi i ustabilizowanymi przepisami ortograficznymi i interpunkcyjnymi, które nie mają realnego zastosowania w przypadku naturalnych przejawów ustnych. Unika się w nim leksyki gwarowej i ekspresywnej; stosuje się większy inwentarz słowny, a także preferuje się wyrażenia bardziej złożone pod względem składniowym{{r|kb}}. W porównaniu do mowy obiegowej język pisany w szczególnym stopniu podlega autorytatywnej [[standaryzacja językowa|normalizacji]]{{r|ld}}.
 
== Pochodzenie języka literackiego ==