Otwarty dostęp: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne |
drobne redakcyjne, źródła/przypisy |
||
Linia 1:
[[Plik:Open Access logo PLoS white.svg|thumb|Logo Open Access zaprojektowane przez [[Public Library of Science]]]]
'''Otwarty dostęp''' (OD, {{ang.|open access, OA}}) – wolny, powszechny
Pojęcie to jest ściśle związane z ruchem naukowym „{{j|en|open access}}” ({{k|en|Open Access Movement}}), rozwijającym się od lat 90. Ruch ten działa na rzecz budowy nowego otwartego modelu komunikacji naukowej. Głównymi kanałami komunikacyjnymi, dzięki którym dystrybuuje się wiedzę w tym modelu, są czasopisma i repozytoria otwarte. Istnieją także blogi naukowe, e-laboratoria, które stają się nowymi formami komunikacji.
Linia 9:
Warunkiem uznania określonej publikacji w Internecie za otwarcie dostępną jest to, aby każdy, kto ma gdziekolwiek dostęp do sieci, mógł tę publikację swobodnie czytać, kopiować, przechowywać, drukować i wykorzystywać do celów naukowych czy dydaktycznych zgodnie z prawem.
Otwarty dostęp nie jest równoznaczny z [[domena publiczna|domeną publiczną]], gdyż twórcy publikacji nie zrzekają się swoich [[Prawo autorskie|praw autorskich]] i mogą stawiać różnego rodzaju warunki udostępniania twórczości, o ile tylko nie ograniczają one wcześniej wspomnianych zasad swobodnego korzystania z niej<ref name=Suber>[http://www.earlham.edu/~peters/fos/overview.htm Open Access Overview], Peter Suber (
Od strony prawnej publikowanie treści na zasadach otwartego dostępu może wiązać się z objęciem ich jedną z [[Copyleft|wolnych licencji]], choć nieczęsto się to zdarza. Licencje te stanowią rodzaj umowy między autorami i potencjalnymi czytelnikami, zezwalając im na wszystko, co mieści się w pojęciu otwartego dostępu, jednak narzucające różnego rodzaju obowiązki, takie jak np.: dołączanie do kopii tekstu informacji o źródle i autorach, udostępnianie kopii na tych samych zasadach co oryginał. Jednak nie wszystkie czasopisma czy repozytoria otwarte stosują licencje, czasem prezentują tylko ogólną politykę otwarcia bez dokładnego oznaczania statusu prawnego utworów.
| |||