Jan Ostroróg (1436–1501): Różnice pomiędzy wersjami

Studiował na uniwersytetach w [[Wiedeń|Wiedniu]], [[Erfurt|Erfurcie]] i [[Bolonia|Bolonii]], w 1459 roku otrzymał tytuł doktora obojga praw na Uniwersytecie Bolońskim<ref>Stanisław A. Sroka, Wykaz Polaków wypromowanych na uniwersytecie w Bolonii w drugiej połowie XV w., w: Kwartalnik Historyczny, R. 121 nr 1 (2014), Warszawa 2014, s. 141.</ref>. Do Polski wrócił w 1462 r. jako patriota, rzecznik suwerenności Polski oraz zdecydowany przeciwnik wpływów niemieckich. Był sygnatariuszem i gwarantem<ref>Antoni Gąsiorowski, Polscy gwaranci traktatów z Krzyżakami XIV-XV wieku, w: Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 2-3, 1971, s. 261.</ref> aktu [[Pokój toruński (1466)|pokoju toruńskiego]] (1466)u<ref name="voluminalegum" />. W swoim programie umieszczonym w dziele ''[[Memoriał o urządzeniu Rzeczypospolitej|Monumentum pro Reipublicae ordinatione]]'' (Memoriał w sprawie uporządkowania Rzeczypospolitej) pisanym około 1477 r. (pełne wydanie w 1831) żądał bardzo nowatorskich, jak na swoje czasy, przepisów: zakazu wygłaszania kazań w języku niemieckim oraz wprowadzenia tylko języka polskiego do urzędów. Prawo, zdaniem Ostroroga, powinno być równe dla wszystkich, od czego nie może być żadnych wyjątków. Atakował zwracanie się miast polskich o porady prawne do miast niemieckich, głównie [[Magdeburg]]a i [[Lubeka|Lubeki]], i posługiwanie się [[Prawo magdeburskie|prawem niemieckim]]. Za prawo najwyższe uznawał ustawy stanowione przez senat rzymski. Swój program uzupełniał o zniesienie dziedziczności urzędów, rezygnację ze stosowania tortur oraz wprowadzenie obowiązku powszechnej służby wojskowej (ten ostatni postulat pojawił się ponownie dopiero podczas [[Rewolucja francuska|Rewolucji francuskiej]]). Wyprzedził [[Niccolò Machiavelli|Niccolò Macchiavellego]], stawiając warunek pełnego skarbu jako podstawy państwowości, ''ale pełnego z dobrego gospodarstwa a nie ze zdzierstwa''.