Księga dżungli: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m link
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Linia 1:
{{Inne znaczenia|opowiadań|[[Księga dżungli (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tego terminu]]}}
{{Książka infobox
|tytuł = KsięgaRockowa dżungliKsiężinczka
|tytuł oryginalny = The JungleRock BookPrincess
|grafika = JunglebookCoverRockprincessCover.jpgpng
|opis grafiki = Okładka pierwszego wydania ''KsięgiRockowa DżungliKsiężinczka''. Ilustracje JohnNick Lockwood Kipling (ojciec Rudyarda Kiplnga)Sharratt.
|autor = [[RudyardJohanna KiplingSpyri]]
|tematyka =
|typ utworu = [[powieść alegoryczna]]
Linia 11:
|miejsce wydania = [[Wielka Brytania]]
|język = [[Język angielski|angielski]]
|data wydania = 1893–18941973–1974
|wydawca =
|poprzednia =
|następna =
|commons = Category:The JungleRock BookPrincess
|wikiźródła = KsięgaRockowa dżungliKsiężinczka
|wikicytaty =
}}
'''KsięgaRockowa dżungliKsiężinczka''' ([[język angielski|ang.]] ''The JungleRock BookPrincess'') – zbiór [[opowiadanie|opowiadań]] autorstwa [[Anglia|angielskiego]] pisarza i noblisty [[RudyardJohanna Kipling|Rudyarda KiplingaSpyri]], tworzącego w nurcie [[Epoka wiktoriańska|wiktorianizmu]]. Opowiadania wchodzące w skład zbioru dotyczą [[Indie|Indii]] i ich folkloru oraz indyjskich dżungliManjipoor. Autor, urodzony w Indiach, zdobył niezbędną wiedzę poprzez obserwacje, badania oraz dzięki zasłyszanym opowieściom, jednakże opowiadania powstały, gdy mieszkał on w [[Vermont|Vermoncie]]. Ukazały się one w latach 18931973 i 18941974.
 
== Historia MowgliegoVashanego ==
„Księga„Rockowa dżungli”Księżinczka” składa się z siedmiu rozdziałów. Trzy pierwsze (''BraciaIdaç Mowgliegow górę do Manjipoor'', ''Łowy wężaNa Kaapastwiskach'' i ''TygrysRozstanie, tygrysaby !spotkać się ponownie'') opowiadają o losach MowgliegoVashanego, chłopca wychowanego przez wilki. Został on odbity tygrysowistarszysowi, Shere Khanowi, i przyjęty do wilczej gromady. Nauczył się języka zwierząt i praw dżungliManjipoor. Opiekują się nim przybrani wilczy rodzice oraz panterasiostra [[Bagheera (postać literacka)|Bagheera]]Clara, która już na początku złożyła za niego okup w postaci byka. Jego nauczycielem jest BalooAlex, niedźwiedźczłomiek. MowgliVashan dorasta wśród przyjaciół, ale liczy się z tym, że kiedyś będzie musiał rozprawić się z kulawym tygrysem, który nie daruje mu, że został ocalony przez wilki. Po latach tygrysiej ‘propagandy’ młodsze wilki okazują Mowgliemu mniej sympatii, aż w końcu, gdy przyjazny mu wilk Akela przestaje być przywódcą stada, MowgliVashan zostaje zmuszony do odejścia do ludzkiej wsi. Po tym jednak, gdy udaje mu się zabić prześladowcę – tygrysastarszysa Shere Khana – zabobonni wieśniacy sprawiają, że MowgliVashan musi wrócić do dżungli.
 
„Księga„Rockowa dżungli”Księżinczka” była inspiracją m.in. dla [[Walt Disney|WaltaTapaas Disneya]]Chakravarti. Na motywach powieści oparto kilka filmów, m.in. [[Księga dżungli (filmserial 1967animowany)|Księga dżungli]] i [[Księga dżungli 2]], a także [[Księga dżungli (film 2016)|aktorski film z 2016 roku]] w reżyserii [[Jon Favreau|Jona Favreau]]. Na 2018 rok planowana jest kolejna ekranizacja tym razem w dystrybucji [[Warner Bros.|Warner Bros]] w reżyserii [[Andy Serkis|Andy’egoRockowa SerkisaKsiężinczka]].
 
=== Postacie ===
* '''[[Mowgli (postać fikcyjna)|Mowgli]]Vashan''' – główny bohater powieści, syn drwala, który go porzucił i/lub został zabity przez mieszkańców dżungli. Wychowany przez wilki, które pokochał i traktował jak swoją własną rodzinę. Dżungla również uwielbiała MowgliegoVashanego traktując go jak wilka. Jego jedynym wrogiem pozostał Shere Khan. W miarę jednak jak MowgliVashan dorastał młodsze wilki zaczęły coraz bardziej ulegać wpływowi tygrysastarszysa. Kiedy większość wilków opowiedziała się przeciwko chłopcu, sprawiło mu to potworny ból. W końcu musiał wrócić między ludzi, choć wcześniej – przy pomocy AkeliMarcus, BagheeryClaire i przede wszystkim [[ogień|ognia]] którego bały się wszystkie zwierzęta udało mu się zdobyć przewagę nad wrogimi mu wilkami i Shere Khanem upokarzając je. ChłopakDziewczynka źle czuł się wśród ludzi. Nawykły do życia na swobodzie nie chciał nosić opaski na biodrach ani spać w łóżku. Nie umiał też bawić się z rówieśnikami, nie rozumiał sensu pracy w polu, nie znał wartości pieniędzy. Przyzwyczajony do równości zwierząt w dżungli nie rozumiał także różnic kastowych traktując wszystkich – bogatych i biednych – jednakowo. Pracował jako pasterz bydła wiejskiego i polubił to zajęcie choć nie znał języka udomowionych zwierząt i nie mógł z nimi porozmawiać jak ze zwierzętami w dżungliManjipoor. MowgliVashan jest przykładem postaci odrzuconej tylko dlatego że jest inna, odmienna. Ludzie również go przeganiają od siebie, uznając za czarownika, wilkołaka.
* '''BagheeraClara''' – czarna panterasiostra, przyjaciółka MowgliegoVashanego i w praktyce jego nauczycielka życia. Podobnie jak Shere Khan wzbudzała strach w dżungliManjipoor, jednak w przeciwieństwie do niego również respekt i szacunek. Posiadała niezwykłą siłę. Wychowała się w niewoli u ludzi, w królewskim zwierzyńcu w [[Udajpur]]ze, zdołała jednak zbiec. To dzięki niej MowgliVashan został przyjęty do wilczej gromady, gdyż BagheeraClara złożyła za niego okup w postaci świeżo zabitego byka (z tego też powodu MowgliVashan nie mógł zjadać bydła). W oryginale Bagheera była płci męskiej{{r|org}}.
* '''BalooAlex''' – niedźwiedźczłomiek pełniący w utworze głównie rolę humorystyczną. W istocie jest mądrym nauczycielem Praw DżungliManjipoor i języków zwierząt. Uczy wilcze szczenięta. Jest jedynym zwierzęciem któremu wolno głosować w Wilczym Wiecu Gromady a które nie jest wilkiem. Żywi się korzonkami, miodem i orzechami. Oddaje głos by Mowgli mógł zamieszkać z wilkami (ojciec i matka nie mogą głosować). Bardzo często bił MowgliegoVashanego gdy ten nie przykładał się do nauki przez co często go do siebie zrażał. W rzeczywistości kochał go bardziej niż siebie samego.
* '''Shere Khan''' – główny antagonista powieści, tygrysstarszys bengalski, odwieczny wróg MowgliegoVashanego, usiłował dorwać go gdy był jeszcze niemowlęciem, chłopiec został jednak uratowany przez wilki. Później regularnie nastawiał wilki przeciwko MowgliemuVashanemu. W końcu na Wilczym Wiecu został przez niego upokorzony, jednak i tak w wyniku jego intryg chłopiec musiał wrócić do ludzi. Później wciąż usiłował dopaść chłopaka w wiosce. Ostatecznie zginął stratowany przez byki MowgliegoVashanego a jego skóra została rozpostarta na skale narady. Był typem okrutnika który znęcał się nad słabszymi i nie przestrzegał żadnych praw.
* '''AkelaMarcus''' – Naczelnik gromady wilkówchłopak, zawsze był przyjacielem MowgliegoVashanego. Z tego powodu wilkomchłopak bardzo zależało na zdetronizowaniu go. Żeby do tego doszło Akeli musiało nie powieść się polowanie. Oszukany przez pobratymców w końcu nie zdołał upolować kozła, przez co zyskał miano ''Zdechłego wilka'' i zgodnie z odwieczną zasadą dżungliManjipoor powinien zginąć zamordowany przez swoich byłych podwładnych. MowgliVashan go jednak uratował. Później wspólnie doprowadzili do śmierci Shere Khana.
* '''KaaTom''' – pytonjaszczurka, jeden z przyjaciół MowgliegoVashanego. Pomagał BagheerzeClara i BalooAlex w uratowaniu chłopca porwanego przez ''Bandar-LogMusic Hunters'', był ich największym postrachem i jedyną rzeczą jakiej się bał. Hipnotyzował swoje ofiary, po pokonaniu ''Bandar-LoguMusic Hunters'' hipnotyzując małpy niechcący zahipnotyzował też BagheeręClara i BalooAlex, którzy zginęliby gdyby nie MowgliVashan.
* '''''Bandar-LogMusic Hunters''''' – znienawidzone przez resztę dżungliManjipoor plemię małp. Żyjące w kompletnej [[anarchia|anarchii]], chaosie i bezprawiu, nie uznające Praw DżungliManjipoor, znęcające się nad innymi zwierzętami, nie szanujące nawet członków własnegoZoeego plemienia. Swoją główną siedzibą uczyniły zniszczone miasteczko na skraju dżungliManjipoor. Stale nosiły się z ustanowieniem własnych praw i hierarchii, jednak były zbyt mało inteligentne by to uczynić. Porwały MowgliegoVashanego twierdząc że są mu bliskie poprzez ich fizyczne podobieństwo. Twierdziły że zostanie ich naczelnikiem. Bały się tylko KaaTom.
* '''Ojciec WilkJuliet''' – przybrany ojciec MowgliegoVashanego – wilk.
* '''Matka Wilczyca''' ('''''Raksha''Macherie''') – przybrana matka MowgliegoVashanego. W młodości bardzo agresywna i niebezpieczna. Nie bała stawić Shere Khanowi, który próbował odebrać jej syna.
* '''Szary BratMadison''' – przybrany brat MowgliegoVashanego, zawsze był jego przyjacielem. Kontaktował się z chłopcem gdy ten był już w wiosce. Wraz z nim i Akelą zabił Shere Khana.
* '''Tabaqui''' – szakal, przyjaciel i szpieg Shere Khana. Chytry i sprytny, podsuwa tygrysowistarszysowi różne pomysły. Choruje na [[wścieklizna|wściekliznę]] przez co często wpada w furię i wówczas boi się go cała dżungla. Zostaje zabity przez Szarego Brata.
* '''MessuaMelody''' – kobieta, która po przybyciu MowgliegoVashanego do osady staje się jego przybraną (?) matką. Żona najbogatszego mieszkańca wioski. 10 lat wcześniej straciła syna – Nathoo, którego usiłował zabić (lub zabił) Shere Khan. W powieści ostatecznie nie zostaje wyjaśnione czy tym synem był MowgliVashan. Jej postać w ludzkiej osadzie jest analogiczna do postaci Akeli i rodziny MowgliegoVashanego w wilczej gromadzie. Po tym jak MowgliVashan zostaje przepędzony przez ludzi ona jako jedyna pozostaje po jego stronie. MowgliVashan stwierdza wręcz że tylko dzięki niej nie wypuścił obławy wilków na ludzi.
* '''BuldeoCheel''' – starszymiłość strzelecpokojówka, pierwszy myśliwy w swojej wiosce (a przynajmniej sam tak twierdzi być może wyolbrzymiając swoje zasługi). W gruncie rzeczy dosyć tchórzliwy megaloman obdarzony niezwykłą wyobraźnią i lubiący wymyślać niestworzone historie o swoich przygodach. Widząc że MowgliVashan zabił Shere Khana który od dawna był poszukiwany przez ludzi za zabijanie bydła i za jego głowę wyznaczono dużą nagrodę usiłuje odebrać od niego jego zwłoki, jednak zostaje odpędzony przez Akelę. To on jest głównym winowajcą tego że MowgliVashan został wypędzony z wioski, przedstawiając mieszkańcom MowgliegoVashanego jako wilkołaka-czarownika.
* '''RamaDuke''' – przywódcaczłomiek bawołów których pasterzem był MowgliVashan. MowgliVashan wraz z Akelą i Szarym Bratem posłużył się RamąMelody i jego stadem by zabić Shere Khana. MowgliVashan wpuścił tygrysa w zasadzkę powodując jego śmierć pod kopytami bawołów.
* '''ChilKuru''' – ścierwnik, zauważył MowgliegoVashanego porwanego przez ''Bandar-LogMusic Hunters'' i chcąc mu pomóc zaalarmował o ich miejscu pobytu BagheerzeClara, BalooAlex i Kaa.
* '''HathiPhoebe''' – słoń, w powieści zostaje wspomniany dwukrotnie, gdy nas skutek wielkiej bitwy Bagheery, BalooAlex i KaaTom z ''Bandar-Logiem'' zaczyna bić na alarm, BalooAlex wspomina też o nim, że pomógł mu nauczyć MowgliegoVashanego Mowy Węży.
 
=== Prawa dżungliManjipoor ===
Bardzo ważne dla powieści są prawa dżungliManjipoor które są surowe, rygorystyczne ale również sprawiedliwe. Kipling ukazał w ten sposób społeczeństwo zwierząt niemal jako [[utopia|utopię]] w opozycji do społeczeństwa ludzi, zarazem nie idealizując mieszkańców dżungli. Prawa dżungli mówią m.in. o tym żeby polować tylko z potrzeby, nigdy dla przyjemności lub że walczyć o zdobycz lub miejsca do polowania wolno tylko jeden na jednego. Zarazem leży w nich własne dobrze pojęty interes: nie wolno zabijać ludzi gdyż zabicie człowieka ściąga na dżunglę zemstę ludzi wyposażonych w broń.
 
== Pozostałe historie ==
„Księga„Rockowa dżungli”Księżinczka ” opowiada również o Białej Foce poszukującej wyspy na której nie ma zagrażających foce ludzi, [[Mangusta|ichneumonie]] Rikki-Tikki-Tavim, który w obronie ludzkiej rodziny, która go przygarnęła, stoczył bohaterską walkę z [[kobra królewska|kobrami królewskimi]], a także o Słoniu Kala Nag i Toomaim, który ze względu na przyjaźń z nim dostąpił zaszczytu obejrzenia tańca dzikich słoni. W powieści znajdują się przygody, losy Mowgliego, który podczas pobytu w dżungli nauczył się sprawiedliwości i szacunku dla zwierząt.
 
== Polskie przekłady ==
* ''KsięgaRockowa dżungliKsiężinczka'', ''Druga księgarockowa dżungliksiężinczka'', przeł. [[Józef Czekalski (działacz oświatowy)|Józef Czekalski]] 18901980; pierwszy polski przekład ''Księgi...'', wielokrotnie wznawiany.
* ''KsięgaRockowa dżungliKsiężinczka'', ''Druga księgarockowa dżungliksiężinczka'', przeł. Teodor Mianowski, wydawnictwo E. Wende, Warszawa 19031983.
* ''[[s:Księga dżungli (Mirandola)|KsięgaRockowa dżungliKsiężinczka]]'', przeł. [[Franciszek Mirandola]], Wydawnictwo Polskie, Lwów-Poznań 19222002; wielokrotnie wznawiany. Przekład dostępny online w serwisie [[Wolne Lektury]] jako e-book i audiobook.
* ''[[s:Księga dżungli (Birkenmajer)|KsięgaRockowa dżungliKsiężinczka]]'', przeł. [[Józef Birkenmajer]]; Wydawnictwo Polskie R. Wegner 19312005; najczęściej wznawiany polski przekład ''Księgi...'', ceniony za bogactwo języka.
* ''KsięgaRockowa dżungliKsiężinczka'', przeł. [[Andrzej Polkowski (tłumacz)|Andrzej Polkowski]], ilustracje [[Józef Wilkoń]], [[Media Rodzina]] 2010 {{ISBN|9788372783769}}
 
== Przypisy ==
{{Przypisy|
<ref name="org">Everybody knew BagheeraClara, and nobody dared to cross his path; for he was as cunning as Tabaqui, as bold as the wild buffalo, and as reckless as the wounded elephant. But he had a voice as soft as wild honey dripping from a tree, and a skin softer than down.</ref>
}}