Mehmed III: Różnice pomiędzy wersjami

'''Mehmed III''' (ur. [[26 maja]] [[1566]], zm. [[22 grudnia]] [[1603]]) – [[sułtan]] [[Imperium Osmańskie]]go z dynastii [[Osmanowie|Osmanów]] panujący w latach [[1595]]-–[[1603]]. Syn sułtana [[Murad III|Murada III]] i pochodzącej z [[Republika Wenecka|Republiki Weneckiej]] sułtanki [[Safiye]]. Ojciec sułtanów [[Ahmed I|Ahmeda I]] i [[Mustafa I|Mustafy I Szalonego]]. Mehmed III urodził się w [[1566]], w ostatnich miesiącach panowania [[Sulejman Wspaniały|Sulejmana Wspaniałego]]. Obdarzono go przydomkami "Adli"„Adli” i "Egri„Egri Fatihi"Fatihi”.

Zaraz po przejęciu władzy postanowił o bezpośredniej aneksji zbuntowanych lenn, [[Mołdawia|Mołdawii]] i [[Wołoszczyzna|Wołoszczyzny]] do imperium. Planu nie zrealizowano wobec ingerencji [[Jan Zamoyski|Jana Zamoyskiego]], hetmana wielkiego koronnego i wojsk [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|RzeczpospolitejRzeczypospolitej]].

W tej sytuacji sułtan skoncentrował się na walce z [[Habsburgowie|Habsburgami]], którą rozpoczął jego poprzednik, [[Murad III]]. W [[1596]] r. osobiście przybył z armią na [[Węgry]], gdzie w październiku pokonał siły cesarskie pod wodzą arcyksięcia Maksymiliana Habsburga w [[bitwa pod Mezőkeresztes|bitwie pod Mezőkeresztes]]. Turcy nie potrafili jednak wykorzystać tego zwycięstwa. Walki trwały dalej, ograniczając się do oblegania i zdobywania bądź tracenia twierdz przez obie strony (zobacz: [[III wojna austriacko-turecka]] [[1593]]-–[[1605]] r.). Jego armia podbiła [[Eger]] (1596), oblegała twierdzę [[Kosszeg]], pokonała wojska habsburskie i siedmiogrodzkie w bitwie na równinie [[Keresztes]], zdobywając twierdzę [[Kaniża]]. Prowadził walki z dążącym do niezależności księciem mołdawskim [[Michał Waleczny|Michałem Walecznym]], a po jego rozgromieniu podporządkował księstwa naddunajskie administracji tureckiej. Wspierał księcia siedmiogrodzkiego [[Stefan Bocskay|Stefana Bocskaya]] w walce z Habsburgami. W obawie o swą pozycję polityczną zapoczątkował zwyczaj izolowania potomków sułtana w areszcie pałacowym z dala od życia publicznego (słynne "złote„złote klatki"klatki”).

W [[1599]] r. imperium wstrząsnęły bunty tzw. dżelalich (tur. kurd. Celali ayaklanmalari) mające podłoże religijne (alewickie). Te niepokoje wewnętrzne stworzyły dogodną okazję do ataków wroga zewnętrznego. W [[1603]] r. szach [[Iran|Persji]] [[Abbas I Wielki]] odebrał Turkom [[Azerbejdżan]] z [[Tebriz]]em, zdobytym wcześniej przez [[Murad III|Murada III]]. Na domiar złego bunt podniósł pierworodny syn sułtana, Mahmud. Nie zdołał niczego osiągnąć i został zamordowany z rozkazu ojca (1603 r.).

Mehmed III zmarł nagle [[22 grudnia]] [[1603]] w wieku zaledwie 37 lat. Zagrożone z zewnątrz i od wewnątrz imperium pozostawił trzynastoletniemu synowi, [[Ahmed I|Ahmedowi I]], który kontynuował wojny z cesarzem [[Rudolf II Habsburg|Rudolfem II]] [[Wojna persko-turecka (1603-16181603–1618)|i Persją]].

* Słownik Władców Świata. Małgorzata Hertmanowicz-Brzoza, Kamil Stepan., ''Słownik władców świata'', Wyd. Zielona Sowa -, 2005 r.