Księstwo Burgundii: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Wipur (dyskusja | edycje)
m różne poprawki
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linkowanie do disambigów, a niekiedy błędy typograficzne oraz techniczne.
Linia 1:
{{Państwo infobox
|nazwa_oryginalna =Duché de Bourgogne<ref>{{Cytuj | url=http://www.gracegalleries.com/France_Listings.htm | tytuł=gracegalleries.com Is For Sale<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.gracegalleries.com | data dostępu=2017-11-24}}</ref>
|nazwa_polska = Księstwo Burgundii
|p1 = Państwo zachodniofrankijskie
Linia 33:
|państwo =
|język_urzędowy =
|język_używany = język łaciński, [[langues d'oïld’oïl]] ([[język starofrancuski]]), [[język niderlandzki]]
|stolica = {{nowrap|[[Dijon]] ([[Brugia]], [[Gandawa]])}}
|ustrój_polityczny = [[księstwo]]
Linia 81:
|uwagi = Ziemie rodu Valois-Burgundy pod koniec panowania [[Karol Śmiały|Karola Śmiałego]]
}}
'''Księstwo Burgundii''', istniejące od 1032 do 1477, było następcą [[Królestwo Burgundii|Królestwa Burgundii]] i zajmowało tereny w centralnej Francji. Było jednym z większych [[księstwo|księstw]] europejskich istniejących od średniowiecza do [[nowożytność|ery nowożytnej]]. Granice księstwa prawie dokładnie pokrywały granice dzisiejszego regionu administracyjnego Francji – [[Burgundia|Burgundii]]. Dodatkowo książętom Burgundii przez blisko 100 lat podlegały odziedziczone przez nich kraje [[Niderlandy Burgundzkie|niderlandzkie]]<ref>{{Cytuj | url=http://www.metmuseum.org/toah/hd/bnpu/hd_bnpu.htm | tytuł=Burgundian Netherlands: Court Life and Patronage &#124; Essay &#124; Heilbrunn Timeline of Art History &#124; The Metropolitan Museum of Art<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.metmuseum.org | data dostępu=2017-11-24}}</ref> oraz w latach 1384-1477 tereny [[Hrabstwo Burgundii|Hrabstwa Burgundii]] ([[Franche-Comté]]).
 
Początki Księstwa Burgundii sięgają roku 880, kiedy [[Ryszard Sprawiedliwy]], sam tytułujący się [[graf (tytuł szlachecki)|margrabią]] (''marchio''), a później [[książę#Dux|księciem]] (''dux''), zjednoczył mniejsze państwa wchodzące w skład Dolnej Burgundii. Jednakże w ówczesnych czasach Burgundia była częścią Francji i po bezpotomnej śmierci [[Gilbert z Chalon|księcia Gilberta]] Burgundia przeszła w ręce [[Kapetyngowie|Kapetyngów]]. Od tego czasu państwo uzyskiwało coraz większą samodzielność od Francji. Jednak dopiero w 1032 roku Burgundia oficjalnie stała się księstwem, kiedy król francuski [[Henryk I (król Francji)|Henryk I]] nadał Burgundię w lenno swojemu bratu [[Robert I Burgundzki|Robertowi I]]. Jednak w 1361 roku, po śmierci [[Filip I z Rouvres|Filipa I z Rouvres]], księstwo znów przeszło w ręce króla Francji<ref>{{Cytuj | url=http://fmg.ac/Projects/MedLands/BURGUNDY.htm | tytuł=Burgundy Duchy, Dukes<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=fmg.ac | data dostępu=2017-11-24}}</ref>.
 
W 1363 roku księstwo przeszło w posiadanie bocznej linii francuskich Walezjuszy, kiedy [[Filip II Śmiały]] otrzymał Burgundię w [[apanaże]]<ref>[http://www.heraldica.org/topics/france/apanage.htm Apanages in the French Monarchy<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref> od swojego ojca, króla Francji [[Jan II Dobry (król Francji)|Jana II Dobrego]]<ref>{{Cytuj | url=http://www.wiw.pl/historia/dziejepanstw/062-121.asp | tytuł=Dzieje państw - Historia - Wirtualny Wszechświat<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.wiw.pl | język=pl | data dostępu=2017-11-24}}</ref>. Jego następcy w kolejnych latach, dzięki małżeństwom i dziedziczeniu, przejmowali władzę w krajach niderlandzkich, m.in. we Flandrii, Brabancji, Holandii, a także w Luksemburgu i innych pomniejszych hrabstwach na terenie Królestwa Francji i Cesarstwa. Wszystkie kraje, którymi władali książęta burgundzcy, zachowywały odrębność ustrojową, a władcy każdorazowo przyjmowali tytuł właściwy w danym kraju (np. hrabiego Flandrii, księcia Brabancji itd.). Z czasem całość ziem tworzyć zaczęła tzw. państwo burgundzkie, które dzięki takim centrom handlowym jak [[Brabancja (kraina historyczna)|Brabancja]] czy [[Flandria (region)|Flandria]], było jednym z najbogatszych krajów Europy. W 1420, na mocy [[Traktat w Troyes|traktatu w Troyes]] księstwo Burgundii i inne lenne ziemie, podległe do tej pory królowi Francji, uzyskały niezależność. Księstwo Burgundii, zwłaszcza w XV wieku, odgrywało istotną rolę w europejskiej polityce. Podczas wojny stuletniej władcy Burgundii z czasem opowiedzieli się po stronie Anglii.
 
W 1477 roku wraz ze śmiercią [[Karol Śmiały|Karola Śmiałego]] pod murami Nancy książęca linia męska wygasła. Doprowadziło to do przejęcia właściwego księstwa Burgundii przez [[Władcy Francji|koronę francuską]]. Natomiast Niderlandy Burgundzkie i [[Hrabstwo Burgundii]] przeszły w ręce [[Habsburgowie|Habsburgów]]<ref>{{Cytuj | url=http://www.pch24.pl/zapomniana-potega-sredniowiecznej-europy,667,i.html#ixzz21iHQwPc9 | tytuł=Zapomniana potęga średniowiecznej Europy - PCh24.pl - prawa strona internetu. Portal informacyjny. Opinie i komentarze w dobrym stylu<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.pch24.pl | data dostępu=2017-11-24}}</ref>. W początkach XVI wieku władał nimi [[Karol V Habsburg|Karol Habsburg]], późniejszy cesarz rzymski, lecz po jego [[abdykacja|abdykacji]] Niderlandy stały się własnością Hiszpanii, w której panował [[Filip II Habsburg]].
 
== Zobacz też ==