13 Batalion Schutzmannschaft SD: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia nagłówki sekcji; zmiany kosmetyczne
infobox
Linia 1:
{{Jednostka wojskowa infobox
'''13 Białoruski Batalion Policyjny SD''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Weissruthenische-Polizei(SD)-Bataillon № 13'') – ochotniczy oddział zbrojny [[Sicherheitsdienst|SD]] złożony z [[Białorusini|Białorusinów]] podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]]
|nazwa = {{PAGENAME}}
|nazwa oryginalna = Weissruthenische-Polizei-Bataillon № 13
|znak = Flag of the Schutzstaffel.svg
|kategoria wojska = paramilitarny
|motto =
|grafika =
|opis grafiki =
|państwo = III Rzesza
|sformowanie = styczeń 1943
|rozformowanie = 1945
|nazwa wyróżniająca =
|patron =
|święto =
|nadanie sztandaru =
|rodowód =
|kontynuacja = [[30 Dywizja Grenadierów SS (1 białoruska)|30 Dywizja Grenadierów SS]]
|dowódca pierwszy =
|dowódca obecny =
|dowódca ostatni =
|działania zbrojne = [[Front wschodni (II wojna światowa)|II wojna światowa]]
|numer =
|kryptonim =
|dyslokacja = [[Mińsk]] → [[Wilejka (miasto)|Wilejka]] → [[Berlin]]
|rodzaj sił zbrojnych =
|formacja = [[Sicherheitsdienst]], później [[Schutzstaffel|SS]]
|rodzaj wojsk =
|podległość = niemieckie władze okupacyjne
|skład =
|odznaczenia =
|commons =
|www =
}}
'''13 Białoruski Batalion Policyjny SD''' ([[język{{w niemieckijęzyku|de|niem.]] ''Weissruthenische-Polizei(SD)-Bataillon № 13''}}) – ochotniczykolaboracyjny oddział zbrojny [[Sicherheitsdienst|SD]] złożony z [[Białorusini|Białorusinów]] podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]]
 
== Sformowanie i organizacja ==
W grudniu 1942 r. w wyniku rozmów niemieckiej SD z przedstawicielami samorządu białoruskiego podjęto decyzję o utworzeniu z Białorusinów oddziału policji bezpieczeństwa w sile batalionu. Formowanie rozpoczęło się na pocz.początku stycznia 1943 r. w okupowanym [[Mińsk]]u. OchotnicyKolaboranci pochodzili z rejonu bobrujskiego, połockiego, baranowickiego, mołodeckiego i brzeskiego.
 
Dowódcą batalionu został niemiecki oficer, zaś dowódcami wszystkich pododdziałów Białorusini, wybrani przez głównego referenta kolaboracyjnej „[[Białoruska Samoobrona|Białoruskiej Samoobrony]] mjr.majora [[Franciszek Kuszel|Franciszka Kuszala]] (byli to podporucznicy Mazur, Orsicz oraz porucznicy I. Miałeżka, Drozd, Mochart, Kałka, [[Wiktar Czebotarewicz]], Bandyk i nieco później Iwanicki). Oficjalnym językiem był [[język białoruski]]. Umundurowanie i uzbrojenie było niemieckie. Na mundurach noszono dodatkowo kokardy w barwach białoruskich i naszywkę na lewym rękawie.
W grudniu 1942 r. w wyniku rozmów niemieckiej SD z przedstawicielami samorządu białoruskiego podjęto decyzję o utworzeniu z Białorusinów oddziału policji bezpieczeństwa w sile batalionu. Formowanie rozpoczęło się na pocz. stycznia 1943 r. w okupowanym [[Mińsk]]u. Ochotnicy pochodzili z rejonu bobrujskiego, połockiego, baranowickiego, mołodeckiego i brzeskiego.
 
Szkolenie zakończyło się w I poł.połowie marca 1943 r. Oddział osiągnął liczebność ok. 400 ludzi. Dowódcami dwóch kompanii po ok. 200 ludzi zostali ppor. Mazur i ppor. Orsicz, a oficerem propagandowym został por.porucznik W. Czebotarewicz.
Dowódcą batalionu został niemiecki oficer, zaś dowódcami wszystkich pododdziałów Białorusini, wybrani przez głównego referenta [[Białoruska Samoobrona|Białoruskiej Samoobrony]] mjr. [[Franciszek Kuszel|Franciszka Kuszala]] (byli to podporucznicy Mazur, Orsicz oraz porucznicy I. Miałeżka, Drozd, Mochart, Kałka, [[Wiktar Czebotarewicz]], Bandyk i nieco później Iwanicki). Oficjalnym językiem był [[język białoruski]]. Umundurowanie i uzbrojenie było niemieckie. Na mundurach noszono dodatkowo kokardy w barwach białoruskich i naszywkę na lewym rękawie.
 
Szkolenie zakończyło się w I poł. marca 1943 r. Oddział osiągnął liczebność ok. 400 ludzi. Dowódcami dwóch kompanii po ok. 200 ludzi zostali ppor. Mazur i ppor. Orsicz, a oficerem propagandowym został por. W Czebotarewicz.
 
== Historia ==
W maju tego roku Białorusinikolaboranci przeszliprzeprowadzili swoją pierwszą akcję antypartyzanckąanty[[partyzantka radziecka|partyzancką]]. Niemcy byli zadowoleni z ich postawy bojowej, zaś wszyscy zabici zostali pochowani z pełnymiwojskowymi honorami. Całe lato batalion wiódł boje z partyzantami. Jesienią uzupełniła go nowa kompania sformowana w [[Wilejka (miasto)|Wilejce]] przez tamtejsze SD (na jej czele stał por. Arkadij Kaczan). Ponadto z rejonu głębockiego przybył ok. 150-osobowy oddział pod dowództwem por.porucznika Jakubienki.
 
W maju tego roku Białorusini przeszli pierwszą akcję antypartyzancką. Niemcy byli zadowoleni z ich postawy bojowej, zaś wszyscy zabici zostali pochowani z pełnymi honorami. Całe lato batalion wiódł boje z partyzantami. Jesienią uzupełniła go nowa kompania sformowana w [[Wilejka (miasto)|Wilejce]] przez tamtejsze SD (na jej czele stał por. Arkadij Kaczan). Ponadto z rejonu głębockiego przybył ok. 150-osobowy oddział pod dowództwem por. Jakubienki.
 
W tym samym czasie pojawiły się pierwsze konflikty pomiędzy oficerami niemieckimi i białoruskimi dotyczące obsady stanowisk podooficerskich. Najgłośniejsza była sprawa ppor. Mazura, który był ambitny i impulsywny. Ppor. Mazura skierowano do szkoły oficerskiej w Berlinie na przeszkolenie. Zgłosił się do budynku SD po stosowne dokumenty i nikt nigdy go już nie zobaczył. Niemcy poinformowali, że zginął w Poczdamie w czasie bombardowania. Żołnierze batalionu podawali w wątpliwość te wyjaśnienia, a śmierć ppor. Mazura pozostała zagadką.
 
Następnie cały batalion został przeniesiony z Mińska do Wilejki, gdzie dołączyli do niego nowikolejni ochotnicykolaboranci. W rezultacie jego liczebność wzrosła do ok.około 1000 ludzi. Przemianowano go jednocześnie na 13 Białoruski Batalion Policyjny [[Schutzstaffel|SS]] (przez miejscową ludność był nazywany białoruskim batalionem SS). Batalion został przez Niemców podzielony na poszczególne pododdziały, które rozmieszczono we wszystkich rejonach Okręgu Generalnego „Weißruthenien”, podporządkowując je miejscowym komendantom SD. Większa część batalionu pozostała w Wilejce.
 
Pod koniec czerwca 1944 r. batalion wraz z wojskami niemieckimi rozpoczął ewakuację z Białorusi. Oddział trafił do Augustowa (Polska). Narastające konflikty niemiecko-białoruskie doprowadziły do dezercji ok.około 150 żołnierzy na czele z por.porucznikiem Antonem Bandykiem, Drozdem i Mochartem. Drozd i Mochart zostali pojmani i rozstrzelani (według innego przekazu por. Mochart został tylko ranny i zdołał uciec). Dowódca batalionu zwolnił wszystkich białoruskich oficerów z pełnionych obowiązków i podporządkowano ich rozkazom ROA. Mijając rz. [[Narew]], Batalionbatalion dotarł do Ciechanowa.
 
Z Ciechanowa część pododdziałów batalionu (ochotnicy) została skierowana do tłumienia Powstania Warszawskiego. W dniach od 3 sierpnia do 13 września 1944 r. ich zadaniem była ochrona budynków urzędów SS w Warszawie przy al. Szucha, Róż i Ujazdowskich oraz ul. Koszykowej i Wiejskiej. Za walki w Warszawie starszy sierżant Ilja Sauiec został, jako pierwsza osoba w batalionie, odznaczony Złotym Medalem 2 klasy z Mieczami „Odznaczenia za Waleczność dla Narodów Wschodnich”.
 
Niektóre pododdziały batalionu wycofano z Ciechanowa przez Tucholę, Lubichowo k. Starogardu Gdańskiego do Gdańska. W Gdańsku zostały przezbrojone i przeformowane (prawdopodobnie weszły w skład 4 . Dywizji Grenadierów Pancernych SS „Polizei”). Zgodnie z rozkazem przez Nowy Dwór Wejherowski i Lębork jednostki te trafiły w dniu 11 marca 1945 r. do Wejherowa. Tam w rejonie cementowni zostały rozbite, będąc na kierunku natarcia mpolskiej 1.in. I  Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte.
 
Większość żołnierzy batalionu została ewakuowana do [[III Rzesza|Rzeszy]]. Część oficerów zasiliła nowo formowany w [[Berlin]]ie [[1 Kadrowy Batalion BKA|1 kadrowy batalion Białoruskiej Obrony Krajowej]]. Reszta kadry oficerskiej i podoficerskiej wraz z żołnierzami ponownie została zorganizowana w batalion. Stacjonował on w miejscowości Albertsdorf i liczył ok.około 600 ludzi. W październiku 1944 r. inspekcjonował go mjr [[Franciszek Kuszel|F. Kuszal]]. Wkrótce oddział został podzielony, a poszczególne pododdziały rozmieszczone w różnych częściach Rzeszy.
 
OstatecznieOstatni Białorusinibiałoruscy kolaboranci weszli w skład [[30 Dywizja Grenadierów SS (1 białoruska)|Brygady Grenadierów SS „Weißruthenien”]].
 
== Zobacz też ==
* [[Białoruska Policja Pomocnicza]]
* [[30 Dywizja Grenadierów SS (1 białoruska)]]
* [[Obóz koncentracyjny w Kołdyczewie]]
 
== Linki zewnętrzne ==