Walentynian III: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
JCRZ (dyskusja | edycje)
m źródła/przypisy
Mix321 (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 37:
|wikicytaty =
}}
'''Walentynian III''' (''Valentinianus III'', ''Flavius Placidius Valentinianus'', ur. [[2 lipca]] [[419]], zm. [[16 marca]] [[455]]) – imperator zachodniorzymski od 425 r.
'''Walentynian III''' (''Valentinianus III'', ''Flavius Placidius Valentinianus'', ur. [[2 lipca]] [[419]], zm. [[16 marca]] [[455]]) – wnuk [[Teodozjusz I Wielki|Teodozjusza Wielkiego]], syn [[Konstancjusz III|Konstancjusza III]], [[Cesarze rzymscy|cesarz zachodniorzymski]] od 425 do 455 roku<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Roman Emperors - DIR-Valentinian III |data dostępu = 2019-08-30 |opublikowany = www.roman-emperors.org |url = https://www.roman-emperors.org/valenIII.htm}}</ref>. Cesarzem został w wieku 6 lat, władzę faktycznie sprawowała jego matka – [[Elia Galla Placydia|Galla Placydia]], a później generał [[Aecjusz Flawiusz]]<ref name=":0" />. 21 lub 22 września 454 (zachowane źródła różnią się co do daty) Walentynian III własnoręcznie zabił Aecjusza. Kilka miesięcy później 16 marca 455 cesarz zginął od ciosów miecza Optelasa – byłego żołnierza Aecjusza, gdy uczestniczył na Polu Marsowym w Rzymie w przeglądzie wojska.
 
== Życiorys ==
Wnuk [[Teodozjusz I Wielki|Teodozjusza Wielkiego]], syn późniejszego imperatora [[Konstancjusz III|Konstancjusza III]]<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Roman Emperors - DIR-Valentinian III |data dostępu = 2019-08-30 |opublikowany = www.roman-emperors.org |url = https://www.roman-emperors.org/valenIII.htm}}</ref> i [[Elia Galla Placydia|Galli Placydii]]. Ok. 421-422 jego matka popadł w konflikt z bratem, imperatorem Honoriuszem, i schroniła się w Konstantynopolu, gdzie w po jego śmierci (423 r.) imperator wschodu Teodozjusz II uznał Walentyniana jako władcę ziem zachodnich<ref name=":1">{{Cytuj |autor = Oliver Nicholson |tytuł = The Oxford Dictionary of Late Antiquity |data = 2018-04-19 |data dostępu = 2019-11-09 |isbn = 9780192562463 |wydawca = Oxford University Press |url = https://books.google.pl/books?id=A09WDwAAQBAJ&pg=PA1546&lpg=PA1546&dq=walens+cibalae&source=bl&ots=8vnDoMgNnz&sig=ACfU3U2IbICRACjQ8rIYxLIi_PjlMVyB2g&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwj_8ZfhkLzlAhWqtYsKHYBDDlgQ6AEwBHoECBIQAQ#v=onepage&q=walens%20cibalae&f=false |język = en}}</ref>.
 
Walentynian wrócił na zachód i został w imperatorem wieku 6 lat, w październiku 425 r., po pokonaniu uzurpatora [[Jan (cesarz rzymski)|Jana]]<ref name=":1" /> Władzę faktycznie sprawowała jego matka – [[Elia Galla Placydia|Galla Placydia]], a później generał [[Aecjusz Flawiusz]]<ref name=":0" />, który w ramach układów politycznych został ''magister militum per Galias''. Przez większość życia pozostawał zdominowany przez otoczenie<ref name=":1" />.
 
21 lub 22 września 454 (zachowane źródła różnią się co do daty) Walentynian III własnoręcznie zabił Aecjusza. Kilka miesięcy później 16 marca 455 cesarz zginął od ciosów miecza Optelasa – byłego żołnierza Aecjusza, gdy uczestniczył na Polu Marsowym w Rzymie w przeglądzie wojska.
 
W 437 pojął za żonę [[Licynia Eudoksja|Licynię Eudoksję]] – córkę [[Teodozjusz II (cesarz bizantyński)|Teodozjusza II]] i Greczynki [[Atena Eudokia|Ateny Eudokii]]<ref name=":0" />. Miał z nią córki: