Marian Rejewski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nowy15 (dyskusja | edycje)
akt., drobne redakcyjne
Linia 126:
Z dniem 21 listopada 1946 M. Rejewski został zwolniony ze służby w wojsku polskim w Wielkiej Brytanii i wrócił do Polski, gdzie czekała na niego żona Irena Maria Rejewska (z domu Lewandowska, z którą zawarł związek małżeński 20 czerwca 1934) i dwoje dzieci, Andrzej (urodzony w 1936) i Janina (urodzona w 1939). Początkowo zgodnie z sugestią swojego przedwojennego profesora z Uniwersytetu Poznańskiego [[Zdzisław Krygowski|Zdzisława Krygowskiego]] planował podjęcie pracy na uniwersytecie w Poznaniu lub [[Szczecin]]ie, ale ze względu na konieczność kolejnej rozłąki z rodziną, z którą mieszkał w [[Bydgoszcz]]y, Rejewski na ten krok się nie zdecydował. Silnym ciosem dla Rejewskiego tuż po jego powrocie do kraju był zgon na [[Choroba Heinego-Medina|chorobę Heinego-Medina]] jego 11 letniego syna, Andrzeja. Wkrótce po tym podjął pracę w bydgoskiej fabryce kabli [[Kabel Polski]] w dziale zbytu, gdzie pracował do 1950, tracąc posadę w niejasnych okolicznościach<ref>Wojciech Polak – ''Marian Rejewski in the Sights of the Security Services'' str. 75–88 Publikacja Jana Stanisława Ciechanowskiego pod redakcją Mariana Rejewskiego – ''Living with the Enigma secret'' Bydgoszcz City Council, 2005, {{ISBN|83-7208-117-4}}</ref>. Kolejnym miejscem pracy Rejewskiego był Wojewódzki Związek Spółdzielni Pracy, a później Związek Branżowy Spółdzielni Drzewnych i Wytwórczości Różnej. W tym czasie mieszkał w Bydgoszczy w mieszkaniu w [[Kamienica Ernsta Mixa|kamienicy przy ul. Gdańskiej 10]]. Na rentę, a później emeryturę przeszedł w lutym 1967 roku.
 
W latach 1949–1958 Rejewski był inwigilowany przez [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|Urząd Bezpieczeństwa Publicznego]] i [[Służba Bezpieczeństwa (PRL)|SłużbaSłużbę Bezpieczeństwa]], ale ponieważ był on człowiekiem spokojnym i ostrożnym, a także bardzo dyskretnym, poza faktem jego pracy w Biurze Szyfrów Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego nie było wiadomo prawie nic na temat jego wojennych losów i pracy nad Enigmą. Krótko po przejściu na emeryturę Rejewski napisał wspomnienia, w których ujawnił swój udział w złamaniu najtajniejszego niemieckiego szyfru i których rękopis zdeponował w ówczesnym [[Wojskowy Instytut Historyczny|Wojskowym Instytucie Historycznym]]. W 1969 M. Rejewski wraz z rodziną przeprowadził się do Warszawy<ref>Władysław Kozaczuk – ''Enigma: How the Poles Broke the Nazi Code'' str. 226. Nowy Jork 2004 wyd. Hyppocrene Books {{ISBN|0-7818-0941-X}}</ref>. W 1973 ujawniono po raz pierwszy informację o udziale Polaków w rozszyfrowaniu Enigmy. Od tego momentu Marian Rejewski zaczął oficjalnie pisać artykuły o Enigmie dla potrzeb różnych publikacji oraz programów telewizyjnych. Od powrotu do kraju Rejewski prowadził korespondencję z ówcześnie już generałem [[Gustave Bertrand|Gustavem Bertrandem]] autorem pierwszej książki o Enigmie i na jego prośbę zaczął tłumaczyć tę książkę na język polski. Kilka lat przed śmiercią Marian Rejewski złamał szyfr tajnej korespondencji między [[Józef Piłsudski|Józefem Piłsudskim]] a jego towarzyszami partyjnymi z [[Polska Partia Socjalistyczna|PPS]] prowadzonej w 1904 roku. 12 sierpnia 1978 został odznaczony przez Przewodniczącego Rady Państwa Krzyżem Oficerskim [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]]<ref>Władysław Kozaczuk – ''Enigma: How the Poles Broke the Nazi Code'' str. 225. Nowy Jork 2004 wyd. Hyppocrene Books {{ISBN|0-7818-0941-X}}</ref>. Chorujący na [[Choroba niedokrwienna serca|chorobę wieńcową]] porucznik w st. spocz. M. Rejewski zmarł na [[Zawał mięśnia sercowego|zawał serca]] 13 lutego 1980 roku w swoim domu w Warszawie w wieku 74 lat. Został pochowany z wojskowymi honorami na [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach|Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie]] w kwaterze B 39.
 
== Upamiętnienie ==